سازان:سازان (Adaptation)، وەک یە‌کێک لە کۆڵەگە بنەڕەتییە‌کانی پەرەسەندن، لە بوارگەلێکی یەکجار بە‌ربڵاودا بە‌دی دەکرێت. سازان لە زیندە‌وە‌رزانیدا پێناسە دە‌کرێ بە: ئەو گۆڕانانە‌ی بەسەر زیندەوەراندا دێن، لە ڕە‌فتار و پێکهێنە‌ی لە‌ش و فرمانە زیندە‌کییە‌کان، بۆ سازان و گونجانی زیاتر کە بۆ...
ثۆریۆم (Thorium)ماوەیەکی زۆرە باس لە مادەی ثۆریۆم دەکرێت بۆ ئەوەی ببێتە جێگرەوەی یرانیۆم بۆ وێزگەی وزەی ناوکی..ئەگەرثۆریۆم بەکار بهێنرێت لە بری یۆرانیۆم بە یەکجار لە کێشەی وزەی ناوکی ڕزگارمان دەبێت.ثۆریۆم ڕیاکتۆرگرنگ ترین خالاکان چین بۆ بەکار هێنانی ثۆریۆم؟*ویزگەی وزەی ناوکی بە ثۆریۆم کێشە و ترسی تەقینەوەی...
چاوی سێیەم ئامەژەیە بە پەنیڵ گلاند (Paniel gland) ئەم پەنێڵە دەکەوێتە ناو سێنتەری مێشکەوە لە نێوان هەردو گوێدایە، ئەم پەنێڵە تا ٥ ساڵی ئەکتیفە و زۆربەی جار منداڵ لە حاڵەتی نائاسایی دور دەخاتەوەو دەیپارێزێت، نمونە ئێوە منداڵێکتان هەیە و میوانێکتان دێت، منداڵەکە لەگەڵ میوانەکە زۆر خۆشحاڵەو پێدەکەنێت،...
هەڵبژاردنی زایەندیی (Sexual selection)، لەپاڵ هەڵبژاردنی سروشتیی هۆکارێکی گرینگی پەرەسەندنە، لە پەسندکردنی چەند نیشانە و ڕواڵەتێکی دەرەکیی لەلای ڕەگەزێکی زیندەوەران بەدەر دەکەوێت، بۆ ڕاکێشانی سەرنجی ڕەگەزەکەی دی بە مەبەستی جووتبوون و زاوزێکردن. سەرەتا دەبێ ئاماژە بەوە بکەین، پێشتر کرداری زایەندیی...
پڕۆژەی هارپ Project HARP پڕۆژەیەکە کە ژێرا چاودێری وەزارەتی بەرگریی ئەمەریکا و وەزارەتی بەرگریی نەتەوەیی کەنەدا بوو، کە ئامانجی توێژینەوە و لێکۆڵینەوە بوو لەسەر بۆڵستیکەکانی هاتنەناوەوەی کەشی لە تێچوونێکی کەمدا.پرۆژەی هارپ لە ساڵی 1993 وە دەستی پێ کردوەو ساڵی 2007 تەواو بوو ، بەڵێندەری ئەم پرۆژەیە...
خودی بەرزتری من کێیە؟خۆتی بەرزتر بوونەوەرێکی جیاواز نییە لەتۆ، بەڵکو بەتەواوی بەشێکە لە تۆ. کاتێ خەڵک باسی خودی خۆی یان بەرزتریان دەکەن ئەوا ئاماژە دەکەن بە حاڵەتەکانی زانین، یاخود بەئاگابوونەوە لە خۆیان. ئەمە لەڕێگای خودی خۆتی بەرزترەوەیە کە قوڵترین ڕاستییەکان و زانیارییە شاراوەکان بەدەست دەهێنرێن.خودی...
هەڵبژاردنی سروشتیی (Natural selection)، زاراوەیەکە گەلێک جار لەبری پەرەسەندن و تیۆرەکەی داروین بەکار دەهێنرێت، لەبەرئەوەی ئەگەر میکانیزمی هەڵبژاردنی سروشتیی لەو تیۆرە بسڕینەوە، ئەو کاتە داروین ڕەسەنایەتیی خۆی لەدەست دەدات و هیچ جیاوازییەکی ئەوتۆی نابێت، لەگەڵ ئەو زانایانەی پەرەسەندن کە لە پێش خۆیدا هەبوون....
وەک زانیاریەکان دەری دەخەن ملیۆنەها ساڵە زەوی وەک کێڵگەیەکی تاقی کردنەوە لە لایەن بونەوەری دەرەکیەکانەوە سودی لێ وەردەگیرێت و لەسەر زەوی چەندەها تاقی کردنەوە لەسەر جینەکان دەکرێت، لەم ساتەدا کە ئەم بابەتە دەنوسم ٢٢ جۆر بونەوەر لە ٢٢ تاقیگەی تایبەت بە جین خەریکی لێکۆڵینەوەو تێکەڵ کردنی جینی...
ئایا ڕۆح بیرەوەی هەیە؟زۆرێك لە ئێمە عەوداڵی وەڵامی ئەو پرسیارانەین کە دین و زانست ناتوانێت بە جۆرێک لە جۆرەکان یەکلایی بکاتەوە، ئایا دین نایەوێت یەکلای بکاتەوە لەبەر ئەوەی ئەگەر ئەم راستیانە یەکلا ببنەوە ئەوا بۆی هەیە خەڵک واز لە دین بهێنێت، یان ئەگەر زاناکان و زانست خۆیان لەم بابەتە دەدزنەوە، دەبێت...
وەک پێشتر لە بابەتی ئایا هەڕەمەکان بۆچی مەبەستێک دروست کراون؟ ڕوونم کردەوە کە بۆ دوو مەبەست بوو، مەبەستی یەکەم لە بابەتی یەکەمدا نوسیم ئەوە بوو شێوازی پەیوەندی لە گەردوندا لە ڕێگای نەخشەی هەسارەکانەوە بوو، ئەمەش مەبەستی دوەمە کە زۆر گرنگە ، ئەمە لێکۆڵینەوەی چەند زانایەکی ڕوسیە و بەداخەوە ئەم زانیاریانە...
هەڕەمەکان بۆ دوو هۆکاری جیاواز دروست کراون، لێرەدا باسی تەنها یەک هۆکاری دەکەم ئەویش هۆکاری پەیونەدی کردن بە بونەوەری هەسارەکانی ترەوە. لە بابەتێکی تردا باسی هۆکاری دووەم دەکەم کەتایبەتە بە سودەکانی هەڕەمەکان. هەڵبەتە لەسەر زەوی میسر تاکە وڵات نیە کە هەڕەمی تێدایە ، هەڕەمەکان لە تەواوی گۆی زەوی...
وەک پێشتر لە بابەتێکدا باسم کرد، دراکۆکان نزیکەی ٦٥ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر لە گەردونێکی تروە هاتون بەرەو زەوی، (کلیکی ئێرە بکە بۆ باسەکەی پێشوو) پێش ئەوەی دراکۆکان بگەنە سەر زەوی کۆمەڵێکی تر زەویان داگیر کردبوو مۆری خۆیان لێدابو کە ئەوان خاوەندارێکی ئەم هەسارایە دەکەن. ئەو کۆمەڵە کە شێوەیان لە مرۆڤ دەچو...
کارما وشەیەکی سانسکریتیە بە مانای کار دێت ، کارما بە تەنها مانای کار نیە بەڵک و کارو کاردانەوەش دەگرێتەوە، ژیانی هەموو کەسێک و داهاتوی ئەو کەسە پەیوەستە بە کارماکانیانەوە، مادام یاسایەکی کەونی هەیە کە هەموو شتەکان بەپێی یاسایەک دەڕۆن یان بەڕێوە دەچن ئەو یاسایەش لێوان لێوە لە دادپەروەری و یەکسانی،...
پەرەسەندن ئەو گۆڕانانەیە کە بە تێپەڕبوونی کات و سەردەم، بەبوونی چەند هۆکار و میکانیزمێک بەسەر جۆراوجۆری جینەکی زیندەوەراندا دێن، قەبارەی ئەو جۆراوجۆرییەش لە بوونی ڕێژە و سەرهەڵدانەوەی چەشنی ئەلیلەکان دیار دەکرێت. پەیدابوونی ئەلیلێکی تایبەتی لە تاکی جۆرێکدا، لەوانەیە ڕێژەی جۆراوجۆری زێدەتر، یانیش کەمتر...
پەرەسەندن (Evolution)، لە زیندە‌وە‌رزانیدا بە پێناسەیەکی کورت بریتییە لە: گۆڕانێک لە ئاستی جینەکی کۆمەڵەی جۆرێکی دیارکراو کە دەبێتە هۆی سەرهەڵدانی چەند نیشانە و تایبەتمەندییەکی نوێ، پاشان لەڕێی یەکە بۆماوەیییەکانەوە نەوە لە دوای نەوە دەگوێزرێنەوە، دەرەنجام بە بە‌ردە‌وامبوون و کە‌ڵە‌کە‌بوونیان بە...
