KCK : بانگه‌شه‌که‌ی وه‌زاره‌تی خه‌زێنه‌داری ئامریکا دڕۆیه‌کی مه‌زنه.
Friday, 16/10/2009, 12:00
کۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی که‌جه‌که، له به‌رامبه‌ر بڕیاری وه‌زاره‌تی خه‌زێنه‌داریی ئامریکا، که هه‌ندێ له به‌ڕێوه‌به‌رانی که‌جه‌که وه‌کوو قاچاخچی مادده‌ی هۆشبه‌ر نیشان ده‌دا، ناڕه‌زایه‌تیه‌کی توندی نیشان دا.
که‌جه‌که له لێدوانێکدا بانگی له ئامریکا کرد که، با به به‌ڵگه ئه‌و بانگه‌شانه‌ی خۆی پشتڕاست بکاته‌وه و ووتی
: با کۆمیسیۆنێکی سه‌ربه‌خۆ بێته لامان، ئێمه ئامادهین هه‌موو دارایی خۆمان، خه‌رجی و داهاته‌کانمان به ووردی بخه‌ینه‌ڕوو.
کۆنسه‌ی به‌رێوه‌به‌ری که‌جه‌که له لێدوانه‌که‌یدا ده‌ستنیشانی کرد که، پرۆسه‌ی چاره‌سه‌ریی دێموکراتیک که‌وتۆته وه‌رچه‌رخانێکی گرنگ و هه‌ندێ هێزی ده‌ره‌وه و ناوخۆ، که چاره‌سه‌ریی له دژی به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی خۆیان ده‌بینن، هه‌وڵ ده‌ده‌ن پرۆسه‌که ئاسته‌نگ بکه‌ن.
که‌جه‌که تیشکی خسته سه‌ر لێدوانی وه‌زاره‌تی خه‌زێنه‌داریی ئامریکا، که ته‌ڤگه‌ری ئازادیی گه‌لی کورد ده‌کاته ئامانج و ڕایگه‌یاند که ئه‌و بڕیاره له کاتێکدا ده‌درێ، که مژاری به‌موخاته‌ب وه‌رگرتنی ته‌ڤگه‌ری ئازادی و ڕێبه‌ره‌که‌ی، وه‌کوو بابه‌تی هه‌ره‌گرنگی پرۆسه‌ی چاره‌سه‌ریی گفتوگۆی له‌سه‌رده‌کرێ. لێدوانه‌که وه‌ها به‌رده‌وام ده‌کات: جارێکی تر ئاشکرا بوو که ده‌وڵه‌تی ئامریکا چاره‌سه‌ریه‌کی درێژخایه‌نی پرسی کورد، له دژی به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی خۆی ده‌بینێ. له جێگای ئه‌مه ده‌یه‌وێ شه‌ڕ و پێکدادانێکی کۆنترۆڵکراو به‌ڕێوه‌بچێ. زۆر ڕوونه که ئامریکا چاره‌سه‌ریه‌کی ده‌وێ، که شه‌ڕ له خۆی ده‌گرێ. ئه‌مه‌ش به‌و واتایه دێ که له چاره‌سه‌ریی پرسی کورددا، سیاسه‌تی گوشار و توندوتیژی درێژه پێ ده‌درێ.
که‌جه‌که ده‌ستنیشانی کرد که، چاره‌سه‌ریی پرسی کورد ته‌نها ده‌توانێ به دیالۆگ پێک بێ و، هۆشداری دا که ئه‌گه‌ر ئه‌مه پێک نه‌یه‌ت، له‌ده‌ره‌وه هێشتنی په‌که‌که، شه‌ڕ و پێکدادان له‌گه‌ڵ خۆی دێنێ. که‌جه‌که بانگێکی وه‌های له ڕای گشتیی ، ڕێکخراوه‌کانی مافی مرۆڤ و مافناسانی ناونه‌ته‌وه‌یی کرد: ئێمه ئامادهین دارایی په‌که‌که، هه‌موو سه‌رچاوه‌کانی خه‌رجی و داهاته‌کانی، هه‌تا دوایین دراو ڕابگه‌یه‌نین. نه‌ک هه‌ر بازرگانیکردن به مادده‌ی هۆشبه‌ر، ته‌نانه‌ت ئه‌گه‌ر 10 گرام مادده‌ی هۆشبه‌ریش لێره دۆزرایه‌وه، ئێمه بۆ هه‌موو گه‌مارۆیه‌ک ئامادهین و ئه‌وه‌ش بۆ ته‌واوی ڕای گشتی ئاشکرا ده‌که‌ین. بانگه‌شه‌ی ئه‌وه‌ی که په‌که‌که به بازرگانی به مادده‌ی هۆشبه‌ره‌وه ده‌کات، قسه‌یه‌کی سووک و بێ بنه‌مایه و درۆیه‌کی مه‌زنیشه. هیچ بنه‌ما و به‌ڵگه‌یه‌ک بۆ ئه‌م درۆیه نییه. ئه‌و درۆیه به ئه‌مانجی به‌رژه‌وه‌ندیی سیاسی هه‌ڵبه‌ستراوه و بووختانێکی مه‌زنه.
کۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیی که‌جه‌که لێدوانی ئامریکای وه‌کوو هێرشێکی سیاسی ناودێر کردو، بانگی له کاربه‌ده‌ستانی ئامریکا کرد، به به‌ڵگه بانگه‌شه‌کانی بسه‌لمێنێ و ووتی: ئه‌و بانگه‌شه‌یه له به‌رامبه‌ر گه‌لی کوردی ئابڕوومه‌ند و تیکۆشانی ئازادیخوازیی ئه‌و گه‌له، هێرشێکی چه‌په‌ڵ و نامه‌ردانه‌یه. ئێمه بانگ له کاربه‌ده‌ستانی ئامریکا و وه‌زاره‌تی خه‌زێنه‌داریی ئه‌و ووڵاته ده‌که‌ین، بۆ ئه‌و بانگه‌شانه‌یان به‌ڵگه نیشان بده‌ن. ئه‌و هه‌ڵوێسته ئه‌وه شیده‌کاته‌وه که، ئامریکا تا ئێستاش ده‌ستی له خه‌تی پیلانگێڕی به‌رنه‌داوه، که له دژی ڕێبه‌ری گه‌لی کورد عه‌بدوڵڵا ئۆجه‌لان له 15ی فێبرواری ساڵێ 1999 به‌ڕێوه چوو و ئه‌وی ته‌سلیم به تورکیه کردو ئه‌و خه‌ته‌ی خۆی تاکوو ئێستاش به شێوازی جۆربه‌جۆر، درێژه پێ ده‌دات.
کۆنسه‌ی به‌ڕێوه‌به‌ری که‌جه‌که له درێژه‌ی لێدوانه‌که‌یدا ده‌ستنیشانی کرد که، ئامانجی خه‌تابار کردنی بێ بنه‌ما، ته‌نیا هێشتنه‌وه و له‌یه‌ک هه‌ڵوه‌شاندنی په‌که‌که‌یه و هه‌ندێ له ڕووداوه‌کانی ئه‌م دواییه‌ی وه‌کوو پیلانێکی نوێ له دژی ته‌ڤگه‌ری ئازادیی گه‌لی کورد نرخاند.
که‌جه‌که هه‌روه‌ها وه‌ڵامی لێدوانه‌کانی سه‌رۆکوه‌زیری ئێراق و تورکیه‌ی دایه‌وه، سه‌باره‌ت به ته‌ڤگه‌ری ئازادی گه‌لی کورد.
که‌جه‌که باسی سزای ژووری تاکه‌که‌سیی سه‌پێنراو به‌سه‌ر ئۆجه‌لاندا ده‌کاو ده‌ڵێ: سه‌رنجڕاکێشه که پێویست بوو ببێته قۆناغی نه‌رمی و چاره‌سه‌ریی، سزای ژووری تاکه‌که‌سیی به سه‌ر ڕێبه‌ری گه‌لی کورددا ده‌سه‌پێنن.
که‌جه‌که وه‌بیری هێنایه‌وه که نه‌خشه‌ی ڕێ، تا ئێستاش له ده‌ستی ده‌وڵه‌تی تورکدایه‌و ووشیاری دا که ئه‌وانه نیشانه‌ی هاتنی پرۆسه‌ی توندوتیژییه.
که‌جه‌که لێدوانه‌کانی که‌مال بورکای له چاپه‌مه‌نیی تورکدا وه‌ها نرخاند: که‌مال بورکای که که‌وتۆته ناو ڕه‌وشی ئاژانێکی ساده‌ی سه‌ر به هێزه شاراوه نێوده‌وڵه‌تیه‌کان، به ڕێهات نییه که بوختان به ڕێبه‌ری ته‌ڤگه‌ره‌که‌مان سه‌رۆک ئاپۆ و هه‌ڤاڵ دوران کالکان ده‌کات. ئه‌وه بۆته نیشانه‌یه‌کی هێرشکاریی ئاشکرا له ئاستی نێونه‌ته‌وه‌ییدا له دژی ته‌ڤگه‌ره‌که‌مان. ڕوون و ئاشکرایه که نییه‌تی ئه‌و هێرشانه بێ به‌هایانه‌دا، له دژی پارتیمان که به شه‌هاده‌تی مه‌زن و به‌پشتیوانیه‌کی بیهاوتای گه‌له‌که‌مان، دۆزی کوردی گه‌یاندۆته پرۆسه‌ی چاره‌سه‌ریی، نه‌ک دژبه‌ریه‌کی ئاسایی، به‌ڵکوو خۆسپاردن به‌و پیلانگێڕیه‌یه.
که‌جه‌که سه‌ردانی ئه‌ردۆغانی بۆ ئێراق و لێدوانه‌کانی کاربه‌ده‌ستانی هه‌ردوو ووڵاتی وه‌ها نرخاند: سه‌رۆکوه‌زیری ئێراق مالکی ده‌ڵێ په‌که‌که، ده‌ست له‌کاروباری ناوخۆیی ئێمه وه‌رده‌دا و چالاکیی ترۆر به‌ڕێوه ده‌بات. مالکی به‌و ووتانه به‌شداری ڕیزی بوختانکه‌ران ده‌بێ، بۆیه لێدوانه‌که‌ی وه‌کوو پارچه‌یه‌ک له هێرشه گشتیه‌کانه. له لێدوانی خۆیدا هه‌روه‌ها تیشکی خسته سه‌ر لێدوانی ئه‌ردۆغان به‌ر له‌وه‌ی بچێته ئێراق و ووته‌ی: ئێمه بۆ خۆمان زانیبوومان که په‌که‌که سه‌رچاوه‌ی دارایی گرێدراو به مادده‌ی هۆشبه‌ری هه‌یه. وه‌کوو زهنیه‌تێکی ته‌واو که‌یسبازی نرخاند.
که‌جه‌که ده‌ڵێت:" چۆن ده‌بێت ئه‌ردۆگان له‌کاتێکی وه‌ها هه‌ستیاردا له‌خۆی ناپرسێت بۆچی ئه‌م بابه‌ته بووه‌ته رۆژه‌ڤ؟
لێدوانه‌که‌ی که‌جه‌که وه‌ها به‌رده‌وام ده‌کات:" مادام ئێوه سه‌رچاوه‌کانی په‌که‌که ده‌زانن، با به‌ڵگه و سه‌لماندنه‌کانی خۆیان بخه‌نه‌ڕوو. هیچ کارێکی په‌که‌که به‌م شتانه‌وه نییه. ئه‌وه‌ی له‌مباره‌یه‌وه ده‌گووترێ به‌ته‌واوی به‌شێکه له شه‌ڕی سایکۆلۆژی" .که‌جه‌که بانگه‌وازی له‌رای گشتی نه‌ته‌وه‌یی و ناونه‌ته‌وه‌یی و ده‌زگا دیموکراتییه‌کان کرد وگووتی:" ده‌بێت هه‌ر که‌س و ده‌زگایه‌کی به‌ویژدان له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و سوکایه‌تی پێکردنه بێده‌نگ نه‌بێت، با له‌سه‌ر ئه‌م بابه‌ته لێکۆڵینه‌وه بکه‌ن و حه‌قیقهته‌کان ئاشکرا بکه‌ن. لێدوانی که‌جه‌که ئاوا کۆتایی پێ دێ: ده‌بێ گه‌لی کوردیش به خاوه‌ندارێتیکردن له نرخه‌کانی ئازادیی، ئه‌و هێرشانه بێئه‌نجام بێڵێ و ئه‌مه وه‌کوو ئه‌رکێکی خۆی ببینێ.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
