بۆ لیستى گۆڕان هیوایەك و هەڕەشەیەك

Monday, 17/08/2009, 12:00

لەزۆربەى وڵاتانى دونیا ئەو پارت و بزاڤانەى بەشداربوون لەپرۆسەى ئازادى وڵاتدا لەبیناكردندا سەركەوتوو نابن جائەگەر بەهەڵبژاردن بێ كەلەدواى چەند خولێك متمانەى خەڵك لەدەست دەدەن و لەدەسەڵات دوور دەخرێنەوە یان بە هەڵگێڕانەوەى سەربازى لادەدرێن و دەیان تۆمەتیشیان دەدرێتە پاڵ كە زۆر جار ڕاستیشن چونكە تاپێیان بكرێ دەبنە ڕێگر لەبەردەم پێشكەوتنى وڵات. ئەو پێشكەوتنانەى بەبێ هیچ گومانێك دەدا لە بەرژەوەندییان.
ئێمە ئەگەرچى تائەمڕۆ قۆناغى ئازادكردنمان تێنەپەڕاندووە بەڵام بەشێوەیە كردەیى لەدواى ڕاپەڕینەوەلەبەشێ لەوەى پێى دەوترێ كوردستانى عێراق حوكمەتێكمان هەیە یان ڕاستتر چەند حوكمەتێكمان هەیە و ئەوە 18 ساڵە لەپرۆسەى بیناكردنداین . لەهەڵبژاردنى 1992 زۆر بەگەرمى چووین بۆ دەنگدان و بەداخەوە ئەنجامەكەى پەرلەمانى سست و حوكمەتێ ساواو شەڕێ كاولكارى بوو هەتا ساڵى 2005 چەند جارێ تر چووین بۆ دەنگدان بەڵام دیارە گرنگترینیان ئەوەى 2005 بوو.
بانگەشەى ئەوكاتەى لیستى هاوپەیمانى كوردستان باسى مەترسى پێگەى كورد بوو لەبەغدا ئەگەر خوانەخواستە ئەوان دەرنەچن ئەوە جگە لە وەبیرهێنانەوەى ڕابردووە پڕ شانازێكەیان واتە نەك 2005 بەڵكو ئەوەى 2004 و ئەوەى شارەوانێكان و ئەوەى نەوەتو دوویش سۆزى دەنگدەریان بەبانگەشەى نەتەوەیى ڕادەكێشا. ئەوە ساڵى 2009 یەو هەموو شتەكان ئاشكرابوون گرنگترینیان ئەوەیە كەبەویستى خۆمان سنوورى كوردستان هەر ئەوەیە كەسەرۆكى فەرماندەو پارتى بەعسى عەرەبى سۆسیالیست لەمێژە بۆمانیان دیارى كردبوو.
بانگەشەى لیستە ڕكابەرەكانى ئەمجارە هەمووى لەسەر گەندەڵی و خزمەتەكان و بۆجەو ....هتد. بوو هەروەكو كاندیدى سەرۆكایەتى دكتۆر كەمال میراودەلى لەكەلار وتى وتارى نەتەوەیى گۆڕاوە بۆ وتارى دیموكراتى(وەك بێژى ئەم دوانە دژ بەیەك بن) لەبەر زۆرى خەڵك پێم نەكرا لێى بپرسم ئەگەر ئەزمونى 18 ساڵى ڕابردووم سەلماندى هەرچى وتارى نەتەوەییمان هەبوو گشتى درۆبوو، گرەنتى چییە وتارە دیموكراتێكەیشمان درۆ نەبێ؟ بۆنمونە قەبوڵ نەكردنى ئەنجامەكان لەلایەن جەنابیەوە كە 25% دەنگەكانى هێناوە ئەوە گریمان 10% دەنگەكان ساختەبێ خۆ كاندیدى براوە هەر 60% ى بۆدەمێنێتەوەو تۆیش لە 35%تێپەڕناكەى. هەرچۆنێ بێ من وەكو هاوڵاتییەكى ئەم كوردستانە بێ خاوەنە هەرچى باسەكرێ لەگەندەڵى و خزمەت نەكردنى هاوڵاتى وەكو دەتوانرێ بەشتێكى لاوەكى دەبینم ئەوەى سەرەكییە كامە لەو لیستانە كەخۆیان پاڵاوتووە بۆ نوێنەرایەتى گەل بەرنامەى پێیە بۆ ئەو بەشە دزراوەى پێى دەوترێ ناوچە جێ ناكۆكەكان. زۆریش بەداخەوە لەهیچ بانگەشەیەكدا كەسێ نەیوت بەرنامەى من گەڕاندنەوەى كەركوكە بەهەر شێوەیەك بىًَ ئەوەش دەوترا زۆرەترسم تەنیا خوراندنى سۆزى دەنگدەر بێ.
بەهەر حاڵ زۆر زۆر خۆشحاڵ بووم كەبەرهەڵستكاران 41% ى دەنگەكانیانم وەدەسهێنا ئەمە هیواكەیە. بەڵام تەنیا دوو ڕۆژ دواى هەڵبژاردن ترس دامى گرت كاتێ وتەبێژى گەورەترین هێزى بەرهەڵستكارم بینى لەكەناڵى حوڕە و قسەكردنى جیاواز نەبوو لەمەسەلەى كەركوك. بەڕێز دكتۆر شاهۆسەعید وا دەزانێ پێش ئەو كەسمان نەدیە بەو شێًوە نەرمە لاوازە(بەحسابى خۆى دیبلۆماسیانە) قسەبكات، دكتۆر شاهۆ تۆ وتەبێژى لیستى گۆڕانى ئاوا قسە سواوەكانى دەسەڵاتدارانمان دووبارە دەكەیتەوە دیارە لەبەر دڵنیاكردنى دەسەڵاتدارانى بەغایە ئەى كەوابوو گۆڕانەكەتان لەكوێدایە؟ئەگەر بەتەمان هەندێ جادەمان بۆ چاك بكەن و چەند سەعاتێ كارەبامان بۆ زیادبكەن و چەند قانونێ گەمژانەى ترمان بۆ دەربكەن وەكو جگەرەكێشان و فرەژنى لەكاتێكدا توركیاو عەرەب ململانێیانە لەسەر كەركوك و ئەمریكاش داماوە بیدا بەكامیان بەبێ ئەوەى كورد هەبوونى ڕاستەقینەى هەبێ لەو بەینەدا، ئەگەر وان ئەوە بەخێر نەیەن.وادیارە ئێوەش وەكو پرۆسەى چەواشەكارى ڕیفراندۆم جگە لەپرۆسەیەكى چەواشەكارى هیچى تر نین یان لەوەیە تەنیا ململانێیەكى كەسی بن لەسەر هەندێ پۆستى دەسەڵات و ئەگەر وابن ئەوە هەر لەئێسەوە براتان ئەگەرچى دەنگیشى پێتان نەداوە وەكو دوژمنێكى سەرسەخت چاوەڕێبن ئەمەشیان هەڕەشەكەیە.
بەڵام من نە حزبم هەیە و نەعەشرەت و نەچەكدار و نەپارەو نەش زوڕنا ژەن وەكو پێشینان وتویانە ئەوە كردم بووم بەئاگر قابیلە چی ئە سوتێنم! چەند وتارێكى زڕاندن ئەگەر بوێرم و ئەگەر ڕۆژنامەیەك هەبێ بۆم بڵاوكاتەوە لەوانەشە هیچ دەنگدانەوەى نەبێ كەوایە هەڕەشەكەم هیچ ناگەیەنێ و كەسیش ناترسێنێ. بۆیە بەڕێزان برایانى لیستى گۆڕان تكاتان لێ ئەكەم لەو پەڕى بێ دەسەڵاتیەوە تكاتان لێ ئەكەم وەكو تكاى ئەو سواڵكەرەى لەسەر شۆستەى قەڵاى هەولێر ڕۆژدەبووەوە تا ڕۆژ ئاوا ئەبوو دەیگوت خارە دینارەك بەڵكو لەو هەزاران ڕێبوارە كەسێك ڕەحمى پێ بكا، وەكو تكاى ئەو زیندانیە كەدەیان و سەدان جار قوربانى پاسەوانى بەر قاپێكەى ئەبێ تابووارى بدا بچێ بۆ ئاودەس، وەكو تكاى ئەو پیرەپیاوە موسوڵمانە بڕوادارە وجاخ كوێرە كەئەچێ بۆ حەج و لەلاى بەردەڕەشەكە یان لەسەر قەور پێغەمبەر (د.خ) لەخوا ئەپاڕێتۆ بۆ مناڵ. تكاتان لێ ئەكەم باوتارو كردارتان بەرامبەر مەسەلەى كەركوك جیاوازبێ و شتى تازەتان پێ بێ.بەڕێز كاك نەوشیروان تو لەیاداشتەكانتا لەكۆتایى هەفتاكان باسى ئەوەتكردووە كە چۆن پارتى بەهەموو شێوەیەك ئەندامانى خۆى بەدوژمنایەتى یەكێتى گۆشەكردو ئێوەش هەروەكو مێشێ میوانتان نەبێ(ئەمە تەنیا بەراوردێكە لەتەك ئەم قسەى وائەیكەم دەنا كەس واتێنەگا گەرەكمە خوانەخواستە برینەكان بكولێنمۆ). ئەمڕۆش خۆت باشەزانى عەرەب بەسونەو شیعەو عەلمانى و ئاینى و كۆنەبەعسى و تازە بەعسى یەكدەنگن لەسەر كەركوك و ڕاى گشتى عێراقى و عەرەبى و تا ڕادەیە زۆر جیهانیشیان واتێگەیاندووە كە كورد بەیارمەتى ئەمریكا كەركوكى داگیركردووەو پێویستە لەو شارە دەر بكرێن. دەسەڵاتدارانى ئێمەش لەنواندنى ئەوپەڕى نەرمیدان گوایە باوى چەك و هەڕەشە نەماوەو باوى شەڕى دیبلۆماسیە ئەو شەڕەى وا لەم شەش ساڵەدا هەمیشە دۆڕاندومانەو خەریكە بەرەو شكستێ وەكو ئەوەى 1988 یان 1975 دەمانبات. لەقسەكانى شاهو سەعیدیش شتى لەمە جیاوازترم گوێ لێ نەبوو. بەڕێز نەوشیروان مستەفا ئەگەر تۆش وەكو ئەوانەى هەتا دوێكە بەڕقى پیرۆزەوە لەسەر كەپكى حەمەد ئاغا شەڕیان دەكردو بۆ كەركوكیش بوون بەكۆترى ئاشتى و داواى برایەتى و پێكەوە ژیانمان لێ دەكەن، بۆخاتر خوا قسە مەكەو خۆتۆش كەمت نەكردووە لەوجۆرە شەڕانە بەڕقى پیرۆزەوە بۆیە چارەكێ لەو ڕقە پیرۆزە بێنەوە ناو دڵى خۆت بۆ كەركوك .
بەڕێزم مانەوەى پێشمەرگە بەمشێوە مانەوەى مەترسى شەڕى براكوژیە بۆیە هیچ پێویست نیە داكۆكى بكەى لەسەرى، 17% ى بودجە پێویست نیە با موچە ڕاستەوخۆ لەبەغاوە بێت و خوایەكرد بۆجە دەبێ بە5%، دەرهێنانى نەوت هەر گرنگ نیە چونكە پارەكەى دەچێتە خەزێنەى شەهرستانییەوە، گەندەڵى یەك دەنك گرنگ نیە چونكە ئەگەر ڕاست بێ ئەم حوكمەتە گەندەڵە ئەى بۆ 57%ى خەڵك دەنگى بۆدەدات.
بۆ ئەم قۆناغە تەنیا خاك گرنگە خاكەكەمان ڕزگاربكەن ئەوجا مەسەلەى گەندەڵى و مەندەڵى دێ، لەگۆڕاندا چاوەڕێى ئەمەین نەك زیادكردنى سازشكارێ لەسەر كەركوك و بێ ئومێدكردنى هەزارانى وەكو من و مەلا كرێكار، ئەگەر وائەبى ئەوە من دڵنیام خراپت كرد كاتێ وازت لەخوێندنى دكتۆرا هێنا و گەڕایتەوە بۆ ناو شۆڕش.