كەناڵ چوار كەناڵێكى پڕ چەواشەكارى

Sunday, 05/06/2011, 12:00

كەناڵ چوار كەناڵێكى گوایە كوردیە ئێستا بارەگاكەى لە هەرێمى كوردستان لە دەورووبەرى شارى هەولێرە، ئەم كەناڵە دواى دامەزراندنى، ئەوەى ڕاگەیاند كە كەناڵێكى چوار پارچەى كوردستانە، بۆیە لۆگۆكەى ژمارە چوارێكى لەسەرە گوایە بۆ چوار پارچەى كوردستان وەك كەناڵێكى نەتەوەیى كاردەكەن، بەڵام چ كەسێك هەیە كەناڵ چوار نەك بە كەناڵێكى نەتەوەیى بەڵكو بە كەناڵێكى كوردى بزانێ؟
ئەو كەناڵە هەمیشە ئامانجیەتى كە ئەوڕوپاگەرى بەسەر كوردستان بسەپێنێت، تا ئەویش نوێنەرایەتى بكات لە ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاستدا، بابەتەكان زۆر لەوە گەورەترن كە سەیرى بكەین بە ئاسایى. تا ئێستا نەبووە لەم كەناڵە كەلتورەكەمان نمایش بكرێت و ڤیستیڤاڵێك بۆ كەلتورى كوردى ئەنجام بدرێ، بەڵام ڤیستیڤاڵ دەكەن بۆ كەلتورى توركى و نیشاندانى كەلتورى توركى لە ڕێگاى هونەرمەندانى ئەستەمبۆڵ، لە ڕێكلامەكاندا دەیانوت ئەستەمبۆڵ دێتە هەولێر، هەولێر دەبێتە ئەستەمبۆڵ، بێگومان هەر ئامانجى ئەوان ئەوەیە كە كوردستان بە گشتى و هەولێر وەك دەسەڵاتەكەى پشتگیرى هاتنى ئەم سیاسەتە دەكات، بكەن بە تورك و لە كوردیەتى دوورى بخەنەوە.
بە ئاشكرا لە كەناڵى میوزیكى ڕۆژئاواگەرى "كۆڕەك تیڤى"دا كە ئەویش هاوشانى كەناڵ چوار یەك سیاسەت دەكەن و هەمان عەقلیەت بەڕێوەى دەبات، عەقلیەتى وەك ئارامۆ و ئەڤین ئاسۆ و چەند كەسانى تورك. لە بەرنامەى "تۆ نمونەى" ئارامۆ بە ئاشكرا بە "كەویارى" وت تۆ دەنگت كلاسیكە هەوڵ بدە دەنگت مۆدێرن بێت، ئەها مەبەستى ئەوان چیە؟ چۆن پێشەنگایەتى سیستەمێكى كە هەمیشە دوژمن دەخوازێ بەسەر ئێمەدا فەرز بكەن وەك بەڕۆژئاوابوونى ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاست، كەلتور و كەلەپور و زمانى ڕەچەڵەك بە كلاسیك و خراپ دەزانن؟!. پێغەمبەر "محمد"یش (د.خ) هەستى بەم مەترسیە كردووە كە هەمیشە ڕۆژئاواگەران دەیانهەوێت خۆیان بەسەر ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاستدا بسەپێنن، پێغەمبەرى ئیسلام بە هەموو شێوەیەك كارى كردووە بۆ ئەوەى كەلتورى رۆژهەڵاتان ئاسمیلە نەبێت.
"باسێك هەیە كە گوایە لە ئیمپڕاتۆریەكیان پرسیوە كە خەڵك زۆر برسی و بێكارە و خەریكە بەهۆى برسیەتى خەڵك هەمووى دەمرن، ئیمپڕاتۆریش لەسەرەخۆ دەڵێت دەباشە پیان بڵێن با ئیدى برنج بخۆن". بەڕێوەبەرانى ئەم كەناڵەش هەمان عەقلیەتى ئەم ئیمپڕاتۆرە گەمژەیە دەڵێنەوە، ڕۆژێك لەم كەناڵە بیستم كە كەسێك خەریكى نمایشى خۆى بوو لە بەرنامەیەك، دواتر باسى معاناتەكانى خۆى كرد و داواى یارمەتى دەكرد كە هەژارى بەرۆكى گرتبوو، خەریك بوو بە دەرهێنەر و ئارامۆ و ئەڤین و كارمەندان و تەنانەت پاسەوانەكانى بەردەرگا و كرێكار و هەموویان پڕ بدەنە دەمى و دەمى بگرن پێى بڵێن تكایە باسى سیاسەت مەكە و ئەم شتانە مەڵێ دەمانەوێت هەندێك پێبكەنین؟!. چەمكێكى فشە و فشەیزم دەخوازن، دەیانەوێت لەم نەهامەتیەى كە گەل تێكەوتووە هەرگیز كەسێك باسى نەهامەتیەكانى نەكات كە هاوشێوەكانى ئەمان توشى كردوون. بۆچى ئەم نمونەم باسكرد، چونكە هەمیشە ئەو كەسانەى كە سەرمایەدارن ئاگادارى كەسانى هەژار و برسى ناو كۆمەڵگا نین، خۆیان چۆنن هەروا دەڕواننە خەڵكى. چۆن ئیمپڕاتۆرەكە لەبەر ئەوەى ڕۆتینترین شت لاى ئەوان برنج بوو وایان دەزانى برنج لاى گەلی برسیش هەروا بێ قیمەتە، ئیدى ئەوانەیش هەروا دەفكرن و ئەسڵەن ئاگادارى حاڵى خەڵكى هەژار نین.
ئەگەر ئێمە بە هەستیاریەوە سەیرى بەرنامەكانى ڕۆژانەى بكەین، ئەوە دەبینین كە چەواشەكارى تەواو پێش دەخات، بۆ تەواوى چین و توێژەكانى كۆمەڵگا و بەتایبەت ژنان و گەنجان. ئەو چەمكانەى كە كەناڵ چوار كارى لەسەر دەكات، چەمكانى چەواشەكارن كە هەمیشە سیستەمى دەسەڵاتگەراكان بەكارى دەهێنن بۆ چەواشەكاریكردن لەگەڵ تاكەكانى كۆمەڵگە، بەشێوەیەك لە شێوەكان خۆیان پێدەهێڵننەوە.
چەمكى ئاپۆلیتیك، ئەم چەمكە بە ماناى دوورخستنەوەى تاكەكانە لە سیاسەت، تاوەكو كۆمەڵگا بە هیچ شێوەیەك نزیكى سیاسەت نەكەوێت، زوو زوو بیرى لێ نەكاتەوەو، لە ڕێگاى ئەم چەمكەوە دەبێت بڵێت كە دەسەڵاتێك یان چەند كەسێك هەن ئەوان بۆ خۆیان بیرى لێ دەكەنەوە، لەبەرئەوەى هەرگیز پەیوەندى بەمنەوە نیە، یان واى لێدێت هەردەم بڵێت "سیاسەت قووڵە مەلەوانى تێدا گرانە". ئەم چەمكە چەواشەكارە سیستەمێكى دەسەڵاتگەراكانە، دژى گەلى خۆى بەكاریدەهێنێت، ئێمە هەمیشە بەرگوێمان دەكەوێت. كەناڵەكەى ئارامۆ و ئەڤین پێشەنگایەتى دەكەن لە پەیڕەو كردنى ئەم چەمكەش، كاتێك "ئەڤین ئاسۆى" هەردەم لەسەر شاشەى ئەم كەناڵە، كە دەڵێت ئێمە پەیوەندیمان بەسیاسەت نیە تخونى سیاسەت ناكەوین، پێم ناڵێن شتێك هەیە لەم جیهانە پەیوەندى بە سیاسەتەوە نەبێت؟ ئایا ژیان خۆى سیاسەت نیە؟ ئەى سیاسەت ئەوەنیە كە دەبێتە پێشخستنى كارەكانى كە هەمیشە مرۆڤ دەیكات؟ باشە ئەگەر مەبەستیان ئەوەبێت كە سیاسەت پەیوەندیەكى جیایە لەگەڵ كۆمەڵگا و ژیانى ئاسایى، بەڵام دوورخستنەوەى لە سیاسەت بۆچى؟ ئایا پرسیار نیە بۆچى كەناڵ چوار ئەم چەمكە پێشدەخات؟ لەمكاتەى كە هەمیشە خۆیان بە كەناڵێكى سەربەخۆ دەزانن، یان لە هەموو بەرنامەكانیان ئەو كەسانە تەقدیم دەكەن و میواندارى دەكەن كە هەمیشە كەسانى سەربەدەسەڵاتن یان دوور لە تەرەفى گەلن و پشتگیرى لە مافە ڕەواكانى گەل ناكەن. ئەرێ تا ئێستا كەس بینیویەتى كەناڵ چوار كەسایەتیەكى سەربەخۆ داوەت بكات و میواندارى بكات لەسەر پرسێكى كە گەل داواى دەكات؟ وەك ئەوە هەڵسوكەوت دەكات كە گەل هەرگیز گرفتێكى نیە. كەسێكى وەك "بژار دیلان" پێشەنگایەتى عەقلیەتى ئەم كەناڵە دەكات، ئەویش كاتێك سەرهەڵدانەكەى شارى سلێمانى دروست بوو، چ زوو گۆرانیەكى دروست كرد، تێدا دەڵێت "ئەم توڕەییە لەبەرچیە، ئەم تێكدانە بێ هۆ نیە، ئەم دەستكەوتە مەشێوێنن...هتد) دیسان ڕووى دەسەڵاتیان پۆشى و كاریان بۆ دەسەڵات كرد، ئایا ئەمە سەربەخۆیى بوونە، كاتێك زمانى گەل بە تێكدەر وەسف بكەیت.
سیاسەتێكى ترى هەرە چەواشە، كە پێویستە بە تەواوى لەسەرى رابوەستین كاتێك لە دراماى توركى وەرگێڕاوى سەر زمانى كوردى "بێریڤان" دەلالەتى لەوە دەكرد، گوایە كە شارى كورد نشین شارى "ماردین" جێگاى ئاژاوە و جێگاى بێ ئەخلاقى و مرۆڤى نەزان و بێ عەقل و...هتد، لە هەمانكاتدا شارى "ئەستەمبۆل" بە جێگاى ئەخلاق و جێگاى ڕەوشت بەرزى مرۆڤەكان و جێگاى مرۆڤە بەرزەكان و ئارام نشینانە، لە دراماكان بەتایبەت ژنان كراونە ئامانج، كە گوایە ژنانى ناوچە نشین كوردیەكان ئازادنین و لە ئەنجامى ئەو نا ئازادیە بێ ڕەوشتى دەكەن، ژنانى ئەستەمبۆلیشیان پێ بە ڕەوشتە، ئازادى لاى ئەوان بە ئازادى تاك و جەستەى ڕووت و ئازادى ڕەها و فرۆشتنى گیان دەبەستنەوە. ئەم درامایە بۆ ئەوە دروستكرابوو كە شارەكانى كوردنشین سوك و ڕیسوا بكات، ئێمەى كوردیش بەدیاریەوە دانیشین و پێبكەنین. لە هەمان درامایەكى تر بەناوى "نارین" دیسانەوە ئامانجى خۆى كردە شارى كوردنشینەكان و ماردینى كردەوە ئامانج. دواتر لە هەموو دراماكان لەناو چەمكە چەواشەكارەكە (سێكسى بێ جەوهەر) ئامانجى سەرەكیە و پێشى دەخات. بەتایبەت بوارى سێكس كە من بەوێنە و بەبەڵگە لەلامدا هەیە، كە لە فیلم و دراماكان لە پاش دانانى لۆگۆى ڕێگەپێدراوى گشت تەمەنێك ئەو لۆگۆیەى كە نیشانەى ئەوەیە كە لە تەمەنێكى دیارى كراو دەتوانن سەیرى بكەن، بەڵام كاتى پەخش كردنى ئەم دراما پڕ سێكساویە لۆگۆى ڕێگەپێدراوى گشتى لێدراوە، كەمنداڵانیش دەتوانن سەیرى بكەن. دراماى وەكو (گیتاناس) كە درامایەكى ئیسپانیە باس لە ژیانى قەرەجەكان دەكات، هەمیشە ژنانى ناو ئەم درامایە ریگەى بى رەوشتى بە كار دەهینن بۆ چارەكردنى هەم كیشەكانیان هەم بۆ خەلەتاندنى پیاوەكانى دەوروبەریان، ئەم درامایە فیرمان دەكات چۆن ژنان بخەلەتینین و ژنانیش چۆن پیاوان بخەلەتینن، لە هەمانكاتیشدا خواستى بینەرى كوردى لەسەر تەواوى ئەو سیاسەتە چەواشەكارانە زۆرە و ئەگەر وەخۆ نەكەوین كۆمەلگاى كوردى و كەلتورى كوردى بە هەموو لایەنیەكیەوە ئاسمیلە دەبیت. ئەو كاتە لە میژوو دەبیت بنوسریتەوە كیشەى نەتەوەیەك و ئۆتۆئاسمیلاسیۆنى. من دەپرسم ئایا خزمەت كردنى نەتەوەیى بەم شیوەیەیە؟ یان ئەم شیوەیە بۆ ئاسمیلە كردنى نەتەوەی كوردە؟
چەمكێكى تر كە هەمیشە دەخوازن وەك سیستەمى مۆدێرنیتەى كاپیتالیزم، كەسێك بە تەواوى بكەنە ڕۆژەڤ و واى لێ بكەن تەنانەت هەندێك هەبن ئەو كەسە بپەرستن، وەك هەمیشە ئەڤین ئاسۆ لەسەر شاشە دەبینرێ و هەمیشە دەڵێنەوە "ئەڤین ئاسۆ دەخوا، ئەڤین ئاسۆ دروست دەكات، ئەڤین ئاسۆ پێدەكەنى ئەڤین ئەڤین و ئەڤین..." دەخوازن ئەڤین ئاسۆ بكەنە ڕۆژەڤى سەرزمانى پیر و گەنج و ژنان و زمانى ڕاگەیاندنەكان، من پێم وایە ئەمە پیلانێكى تۆكمەى لە پشتە، لایەنیكى سیاسی بۆ مەرامى سیاسى خۆیان بەكارى دەهێنن و لە ڕێگەى ئەم كارە دوورودرێژەى كە ماوەیەكى درێژە تێكۆشانیان بۆ كردووە، سودێكى سیاسى وەردەگرن، بۆ نمونە ڕۆژێك دەبینین كە (ئەڤین ئاسۆ) خۆى بۆ پەرلەمانتارێتى هەڵدەبژێرێ، ئەوكاتەى كە ئەڤین هەمیشە بووەتە ڕۆژەڤ و كەسانێك لە ئاست واقیعى مێژووى ئەو كەسە ئاگادار نەبێت، بێگومان دەبێتە مەرامێكى سیاسى. كەسێك كە ناتوانێت لەسەر كەناڵەكەى ڕێز بۆ گەل و كەلتورەكەى دابنێت ئەوە چۆن دەتوانێ پێشەنگایەتى بكات، كەسێك كاتێك لە بەرنامەكەى دەیبینین بە ڕواڵەتێكى نا ئەخلاقى و بە سیاسەتێكى چەواشەكار دەتوانێ ببێتە پێشەنگ و هێزى چارەسەرى؟
ئەمانەو چەندان كارى ترى ڕۆژانە كە لێى دەگەڕێم ئێوەى خوێنەرى ئەم بابەتە و بینەرى هەستیارى لەمەودواى كەناڵ چوار هەڵسەنگاندنى لەسەر بكەن و بیبینن.