شانازیی بە پێشمەرگایەتیی و رابردووی شاختانەوە مەکەن . تاوانێیكی عه‌لی بچکۆل (بەشی یەکەم)
Saturday, 11/06/2016, 12:43
لەم کورتە نووسینەدا وەکو یادگارێکی سەردەمی پێشمەرگایەتیی دەمەوێت راستییەکی مێژووی باس بکەم سەبارەت بە تاوانی حیزب و به‌رپرسه‌كان و ئەم ناپاکانە به نه‌وه‌ی نوێ بناسێنم، چونکە ئەم نەوەیەی کە ئیستا گەورەبوون، زۆر راستییان لێشاردراوەتەوە و جگە لە فشەی قارەمانێتیی سەردەمی پێشمەرگایەتیی ئەم ناپاکانە کە گوایە ئازا و قارەمان و نەبەرد بوون، هیچی دیکەی بە گوێ نەوەکانماندا نادەن، درۆی زل و ئازایەتیی خۆیان بۆ باس دەکەن، بەڵام من لێرەدا لەوەو دەستپێدەکەم، کە بڵێم ئێوەی سەرکردە و بەرپرسە پیسەکان جگە لە جرجی ناو زێرابی شۆڕش هیچی دیکە نەبوون، ئێوە کۆمەڵێک کەسانی دەرون نەخۆش، داوێنپیس و دەستدرێژکەر بۆ سەر نامووسی ژنانی گوندەکان، ژن کوژ، دەستدرێژیکەر بۆ سەر ئاژەڵ و کوڕی گەنج، هەروەها راکردوو لەدەست یاسا و دزییکردن و پیاوکوشتن، کە راتان دەکرد و بەناوی کوردایەتییەوە لە شاخ خۆتان دروست کرد بۆ ئەو هەموو بێناموسییە، ئەوەتا کەسایەتیی ئەمڕۆتان هەموو ئەو راستیانە دەسەلمێنێت، کە ئێوە چ پیاوێک بوون، بۆیە نەک ئێمە بەڵکو مرۆڤایەتیی و مێژوو دەبێت تف لە ناوچەوانتان بکات، و لەناو ببرێن و نەهێڵرێن، من بۆ خۆم یەکێک بووم لەو پێشمەرگانە هەر زوو وازم لێهێنان و ئیستا ویژدانم ئاوسودەیە بەتایبەتیی کە ئەم راستیانەش دەخەمە روو..
نه‌وه‌ی نوێ كه مێژوی به‌شی زۆری ئه‌و به‌رپرسه پیس خور و ناپاك و داوێنپیسانه به‌هه‌له پێیان ناسێنراوه و بێ ئاگان له تاوانه‌كانیان، به‌تایبه‌تی تاوانه‌كانی شاخیان و واتێگه‌یه‌نراون هه‌موو ئه‌وانه‌ی جه‌ك له‌شانی شاخ فریشته و گیڤارا ئاسا بوونه و كارو خه‌باتیان بۆ ئەم گەلە کردووە، بۆ ناسینی زیاتری ئه‌م سه‌ركردانه‌ی ئه‌مڕۆ كه له به‌عس مه‌ترسیدارتر تاوان و ئازاری خه‌ڵکیان داوە و خه‌ونه جوان و پڕ له ره‌نگا و ره‌نگه‌كانی شاخیان به‌دروستكردنی ئه‌و ده‌سه‌لاته مافیایه له‌ناوبرد، بۆیە ده‌بێت رووی راستەقینە و کەسێتیان لە شاخیش هەڵبدەینەوە، چونکە ئه‌وه‌ی ئیستا رووده‌دات زاده‌ی رەوشتی ئیستایان نییە، بەڵکو ئه‌و كاته‌ش ئەمانە لە شاخ هەر بێئەخلاق بوون، كه له لوتكه‌ی خه‌بات بۆ ئازادیی و نیشتمانێكی یه‌كسان بانگه‌شه‌یان بۆ ده‌كرد، هه‌رله قوناخی سه‌ره‌تایی شۆرشدا ئه‌م حیزب و به‌رپرسانه خاوه‌نی سه‌دان تاوان و پێشێلكاری مه‌ترسیداری مافی مروڤ بوون و لە ناو خۆشیاندا ناپاک بوون و بۆ دژایه‌تی یه‌كتر زۆر تاوانی قێزه‌وه‌نیان دژ به‌یه‌ك کردووە.
لێره‌دا وه‌ك ئه‌ركیكی ئه‌خلاقی و ژیان له‌گه‌ل ئه‌و ئازار و تاوانه‌ی به به‌رچاوی ئێمه ٣٣ سال له‌مه‌وبه‌ر به‌رامبه‌ر بە كوڕه هه‌ژارێك کراوە، کە تەژی بوو لە پاكیی و لە جوانی، پڕ بوو لە دڵسۆزی بۆ خاک و نیشتیمانەکەی، من ده‌مه‌وێت ئه‌و چیرۆكه‌تان بۆ باس بكه‌م، چونكه ٣٣ساڵه ئازاری پێوە ده‌خۆم و وێنه‌ی ئه‌و گه‌نجه بەردەوام لە بەرچاوم ون نابێت، كاتێک بیری لێدەکەمەوە، هزری سیاسیم بۆ ئه‌وه ده‌ڕوات و ده‌ڵێم ئیلاهی ئێمه چ بەشەرێک بووین، کە به‌ناوی شۆڕش و خه‌بات بۆ ئازادیی و داكۆكی له مافی میللەتێک، ئێمە چ سه‌ركرده‌یه‌كی پیس و تاوانبارمان پێگه‌یاند و تاوانمان به‌رامبه‌ر بە خه‌ڵكی گونده‌كان ئه‌نجام دا، بۆیه بۆ ئه‌وه‌ی چیتر ئازار نه‌خۆم و تا لە ژیاندا ماوم و نه‌مردوم، لە رێگای ئەم پێشكه‌وتنی ته‌كنه‌لۆجیاش کە بوارێكی ره‌خساندوه مرۆڤ بتوانێت به‌جۆره‌ها شێوه تاوانه كۆنه‌كانیش تۆمار بكات بۆ ئه‌وه‌ی ویژدانمان ئاسوده بكه‌ین ئه‌م چیرۆکەشتان بۆ ده‌گیرمه و هیوادارم هاوڕێكانی تریشم كه تاوانی ئه‌و به‌رپرسانه ده‌زانن باس و بە دۆکۆمێنتی بکەن، تا بزانن تاوان هەرچەندە كۆن ده‌بێت به‌ڵام له نێو ناجێت.
عه‌لی بچکۆل:
به‌ر له گێڕانه‌وه‌ی چیرۆكه‌كه با باسی یەکێک لە قارەمانی ئەو چیرۆکەتان بۆ بکەم، کە ناوی عه‌لی بچکۆلە.
عه‌لی بچكۆل به‌رپرسی سه‌ربازیی مه‌ڵبه‌ندی دوو بوو، مه‌فره‌زه‌یه‌كی هه‌بوو له پشته‌وه تەقەیان لە چه‌ندین پێشمه‌رگه كردووه و تیرۆر و شه‌هیدیان کردوون، خۆشی دواتر ددانی پێداناوە و به‌خۆی له راگەیاندنەکانی ئەو سەردەمەی شاخدا باسی كرد، دەیگوت به‌ناهه‌ق زۆركه‌سمان شه‌هیدكردوه، له کاتی ئه‌نفالدا ئه‌م عه‌لی بچکۆلە و عومه‌ر فه‌تاح و هێزه‌كانیان بواریان نه‌دابوو هەزاران خه‌ڵکی گوندەکان لە دەست هێرشی سەربازە ئەنفالچییەکانی بەعس رابکەن و خۆیان رزگار بکەن، ئەو رووداوە لە زۆر شوێن و بۆنەدا باسکراوە، من ئەمەیان باس ناکەم.لێره‌دا تاوانێكی زۆر گه‌وره‌ی نامرۆڤانەی ئه‌و فه‌رمانده‌ی كۆمه‌ڵه‌ی ره‌نجده‌رانتان بۆ باس ده‌كه‌م، كه به‌رامبه‌ر كوڕه هه‌ژارێكی ده‌شتی هه‌ولێر ئه‌نجامی داوه.چیرۆكه لەوێوە دەست پێدەکات، کاتێک پارتی و سۆسیالیست و شیوعییەکان، پەلاماری یه‌كێتیان دا و سەرەنجام سه‌ركرده‌یه‌كی دیاری یه‌كێتی بەناوی (ئه‌حمه‌د قه‌مبه‌ری) و حەوت پێشمه‌رگه‌یان شه‌هیدكرد، بۆیه سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی لە توڵه‌ی ئه‌و شكست و خه‌نجه‌ر وه‌شێنه‌ی پشته‌و، بڕیاری دا له شوعیەکان بدات، ئەو تۆڵەکردنەوەیەش به تاوانی پشتئاشان ناسرا و كۆتایی هات، كه تاوانیكی زۆر قێزه‌وه‌نه و مرڤ شه‌رم ده‌كات باسی بكات.
دوای شه‌ڕی پشتئاشان هێزێكی مه‌ڵبه‌ندی دوو لەگەڵ چەند پێشمەرگەیەکی مەڵبەندی سێی یەکێتیی روویان کردە دەشتی هەولێر، ئەو هێزە عەلی بچۆل سەرکردایەتیی دەکرد.
روژێك له گوندی پوریجه دانیشتبوین، ئه‌و گونده كه ده‌كه‌وێته ناحیه‌ی قوشته‌په‌ی سه‌ر به شاری هه‌ولێر و پشت گونده‌كانی دۆره‌به‌كره و گه‌ره‌شیخانه، گه‌نجێك له سه‌ر گرده‌كه‌ی پۆریجه هاته خواره‌وه ئێمه له دوورەوە بینیمان، چونكه ئەو گردە لە دووریی ٧٠٠ مه‌تریشه‌وه هەر کەسێک پێیدا بڕوات دەبینرێت، سێ پێشمه‌رگه چوونە پێشەوە ولێیان پرسی کە تۆ کێیت و بۆ کوێ دەیت، وەڵامی دابوونەوە کە دەیەوێت ببێت بە پێشمەرگە و بچێتە ناو ریزەکانی حیزبی سۆسیالیستەوە، دوایی من لێکم دایەوە، کە هەڵبەت کوڕێکی گەنجی هەرزەکار لە دڵ پاکیی خۆیەوە ئەوەی درکاندبوو، ئەوەندە ناخی پیس و بۆگەن نەبووە، تا درۆ بکات، بۆ ئەو هەموو حیزبەکان وەکو یەک وا بوونە، بۆیە ئەو سێ پێشمەرگەی یەکێتییە خۆیان لە کوڕە دەکەن بە پێشمەرگەی سۆسیالیست و گه‌نجه‌كه‌یان بۆ لای هێزەکانی یەکێتی هێنا.گه‌نجێك بوو تازه موی سمێڵی ده‌ركردبوو، ته‌مه‌نی ١٥ و ١٦ ساڵ دیاربوو.
لێیان پرسی ناوت چییه؟
وەڵامی دایەوە وتی: عه‌لی!
پێیان گوت: بۆچی هاتووی؟!
وتی: هاتووم ببمه پێشمه‌رگه‌ی سۆسیالیست لای سه‌ید كاكه.
ئیتر دوای كه‌مێك بۆ رابواردن بەو منداڵە سیناریۆیەکیان بۆ دانا و له شێوه‌ی شانۆگەرییەکدا هەموومان لەوێدا پاشەکشەمان کرد، وتیان وه‌ره چه‌كدارێكی جه‌لالیمان گرتووه ده‌بێت تۆ بیكوژی، تا فێری كوشتن ببیت، ئه‌وكات ده‌تكه‌ینه پێشمه‌رگه و ده‌تبه‌ینه لای سه‌ید كاكه، بە گاڵتەوە بەبێ ئەوەی ئەو گەنجە بزانێت، پێشمه‌رگه‌یه‌كی خۆیان به ده‌ستبه‌ستراوی هێنا و ئینجا كلاشینكۆفیكیشیان دا به‌گه‌نجه‌كه، به‌ڵام ده‌رزی كلاشینكۆفه‌كه‌یان لێده‌رهینابوو، ئیتر هه‌موومان لە چوارده‌وری گه‌نجه‌كه كۆبووینه‌وه، ئیتر زۆربەی پێشمەرگەکان غیرەتیان دەدایە بەر کوڕە منداڵەکە و ده‌یانگوت بیكوژه و دەی بۆ ناوێرێ، گه‌نجه‌كه‌ش شه‌رم دایگرتبوو ره‌نگی تێكچوبوو، له كۆتاییدا بە ناچاریی ده‌ستی نا به په‌له پیتكه‌ی کڵاشینکۆفەکەدا، چونکە ده‌رزییه‌كه‌یان ده‌رهێنابوو نه‌یتوانی تەقەی نەکرد و نەیتوانی بیكوژێ، بۆیه پاش كه‌مێك دواتر چه‌ند مروڤكوژێك لە پیاوەکانی عه‌لی بچکۆل، ئه‌وگه‌نجه‌یان برده گوڕستان و له به‌رچاوی خه‌ڵك شه‌هیدیان كرد، دوایی پێشمەرگەکان، ده‌یان گوت ئەو منداڵە بچکۆڵە بێگەردە، بە دەستیانەوە دەگریا و ده‌یگوت من هاتومه ببمه پێشمه‌رگه توخوا مه‌مكوژن، به‌ڵام ئه‌و مروڤكوژانه‌ی عه‌لی بچکۆل، بە زەییان پێیدا نەهاتەوە و دڵیان لە ئاستی پاکیی و خاوێنی ئەو منداڵە نەرم نەبوو، هه‌ر شه‌هیدیان كرد و تەرمەکەشیان به‌خه‌ڵكی گونده‌كه‌ش ناشت، ئەمەش بووە هۆی ئەوەی كه خه‌ڵكی گونده‌كه زۆر لە یەکێتیی توڕە بوون هەموویان بوونە دوژمنی یەکێتیی.
بۆ راستی ئه‌م رووداوە ده‌توانن له‌پێشمه‌رگه‌كانی ئه‌و كاتی مانگی ٥ ی ١٩٨٣ كه له‌گه‌ڵ عه‌لی بچکۆلی تاوانباردا بوون و هەروەها لە خەڵکی گوندی پوریجه بپرسن كه‌هه‌یانه ئاماده‌یی هه‌یه بجیته دادگا و گه‌واهی له‌سه‌ر بدات.دوای دووساڵ بیستمانەوە، كه ئه‌و كوڕه گه‌نجه، تاقە كوڕی پیرەژنێكی هه‌ژار بووه.تاقانه‌ی حەوت خوشك بوو، زۆر به هه‌ژاریی پێیی گه‌یاندبوو، به‌ئامانجی ئه‌وه‌ی بچێتە شاخ و خه‌بات بۆ ئازادیی گه‌له‌كه‌ی بكات، بەڵام به‌م تراژیدیایه شه‌هیدیان كرد..
هەندێک لە سەرکردە و پێشمەرگە ناسراوەکان یادگاری خۆیان و پیرەوەرییەکانیان دەنووسنەوە، باشی ئازایاتیی و قارەمانێتیی خۆیان دەکەن، دەیانەوێت بە گەشیی و بە جوانی بخرێنە نیو مێژووەوە، عەلی بچکۆل یەکێکە لەوانە کە بە ناوی هەورازەرێ، بیرەوەرییەکان خۆی نووسیوەتەوە، ئەم تاوانە و دەیان تاوانی قێزەوەنی دیکەی لە بیر چووە، کە تێیدا بینووسێتەوە، بە بۆیە من پێویستم زانی ئەمەشی بۆ زیادبکەم.
چاوەڕوانی بەشی دووەم بن، تێیدا باس له‌وه ده‌كه‌ین چۆن هێزێکی یه‌كێتی به‌سه‌ركردایه‌تی سه‌لاح شینه له ده‌ره‌نجامی ره‌فتاری شیخ جه‌عفه‌ر و سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی هه‌موو رێگایه‌كیان لێگرتن، ناچار ته‌سلیم به به‌عس بونه‌وه و ناپاكیان له‌گه‌له‌كه‌یان كرد.
پێشمەرگەی دێرین
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
