گەلێکی بەدڕەوشت و دەسەڵاتێکی ڕەوشت بەرز

Sunday, 24/04/2011, 12:00

- گەلێکی نەزان، نەفام، شەڕەنگێز، بێئاست، دژ بە بەرژەوەندی نیشتمانەکە و نادیموکراتخواز

- دەسەڵاتێکی زانا، دانا، دیموکراتخواز، ئاشتیخواز، ئاستبەرز، نیشتمان و گەلپەروەر.

بیست ساڵەی ڕابوردوو ئەزموونە "پیرۆزەکەی" دەسەڵات ئەوەی سەلماند کە دەسەڵاتێکی "نیشتمانپەروەر" ئەم هەرێمە بەڕێوە دەبات. دەسەڵاتێک کە هەمیشە لە "بەرژەوەندی کۆمەڵگا"ی کوردیدا کار دەکات و هەموو هەنگاوێکیشی بۆ "خزمەتی" کورد بووە و دوا خاڵیش کە بیری لێ بکاتەوە "بەرژەوەندی خۆیەتی". ئەم کۆمەڵگا "نەزان و نەفام و بەدڕەوشتەش" ناتوانێت هەتا ئێستاش لەم دەسەڵاتە بگات و هەمیشە هەوڵی تێکدانی ئەو ئەزموونە "پیرۆزەی"ی دەسەڵات دەدات: "پلانێکی پتەوی ئابووری" دانراو، کە دەیەها کارگە و بنەمای پێشخسینی باری ئابووری هەرێم وای کردووە "کەمترین" ڕێژەی بێکاریمان هەبێت لە ناوچەکەدا، بەشێوەیەک دەستی کار لە وڵاتانی دیکەوە دەهێنینە ناو وڵات. "وێندنگا و زانکۆکانمان لە ئاستی "وڵاتانی پێشکەوتووی جیهاندایە" هەموو ساڵێکی خوێندن لە کوردستاندا بەرزبۆتەوە بۆ "390 ڕۆژ" لە ساڵەکەدا. بایەخمان بە تەندروستی و پەککەوتە و بەساڵاچوان و خاوەن پێویستییە تایبەتییەکان "بەهەشتێکە" کە دەسەڵات بنیاتی ناوە. ئاوڕدانەوە لە ناوچە قوربانییەکانی دەستی ڕژێمی بەعس و سەدام لە "لوتکەی" چالاکییەکانی دەسەڵاتدایە، بۆ نموونە مۆنومێنتە "بێنموونە و گەورەکەی" شاری هەڵەبجە کە "سەدەها هەزار" کەس ساڵانە لە وڵاتانی ترەوە دێن بۆ سەردانی ئەم مۆنومێنتە هیچ هێمایەک دەرناخات تەنها ئەو "ڕێزە" نەبێت کە دەسەڵات هەیەتی بەرامبەر بە هەڵەبجەی شەهید وە هەمان "بایەخیش" بۆ کەرکوک و گەرمیان و خانەقین و و و .
هەموو ئەم دیاردە "بێهاوتایانە" ئەنجامی ئەو کەسە "زیرەک و تێکۆشەرانەیە" کە لە ناو دەسەڵاتدا هەن کە لە ژمارە نایەن و "پۆستە بەرزەکانی" دەسەڵات بەڕێوە دەبەن. بۆ نموونە "دکتۆر" Ph.D عومەر فەتاح و "دکتۆر" Ph.D کەمال کەرکوی تەنها دوو نموونەی "بلیمەتی" ئەم دەسەڵاتەن کە "ژیریی و بەهرەمەندێتییان" هەموو سنوورەکانی بەزاندوە. بەڵکو هەندێک لە عەقڵە پەتیەکەی ئەم دەسەڵاتە بڕوانامەی دکتۆرایان وەرگرتوە، بەبێ ئەوەی ڕۆژێکیش خۆیان بە خوێندنی دکتۆراکەوە خەریک کردبێت. هەر کەسێکیش وەزیری بازرگانی بێت بەڵام تاکە وەزیری بازرگانی بریتییە لە "نێچیرەوان بارزانی" هەتا هەتایە. چەندەها نموونەی وەک "بەڕێزان" سەعدی پیرە و فازل میرانی هەن، کە هێندەی مرۆڤایەتی بیەوێت "شەرەفی" کیژ و ژن و کیژۆڵەکانی ئەم کۆمەڵگایەیان "پاراستوە". مەلا بەختیارێکی "مارکسیستیش" بووە بە نموونەیەک بۆ ئەوەی پیشان بدات چۆن لە سەر "بنەما مارکسییەکەی" ژنی چوارهەم و پێنجەم و و و دەهێنێت. حاکم عومەریش وەک "ئەندازیارێکی" بەتوانا دەوزانێت نەک تەنها زەویەکانی شارێک بەڵکو سەرتاپای وڵاتێک "دادپەروەرانە" دابەش بکات.
ئەم گەلە تێنەگەشتووە نەفامە ناتوانێت لەوە بگات، کە "پێویستە" سوپاسی دەسەڵات بکات نەک تەنها بۆ ئەو هەموو "خزمەتەی" کە خستویەتیە بەردەمی ئەم کۆمەڵگایە، بەڵکو دوو "خەلیفەی" وەک "میر مەسرور بارزانی سێهەم" و "میر پاڤێڵ تالەبانی دووهەم" و "میر قوباد تالەبانی سێهەم" (سڵاوی خوایان لێ بێت)کە نەوەی ئەو سەرکردە بێپایانەن. بەڵکو دەبێت ئەوەشمان لا ڕوون بێت کە "سەرتاپا هەموو کوڕ و کچی" ئەم سەرکردانەمان "بلیمەت و لێهاتوو زیرەک و تێگەشتوون" کە بە هیچ شێوەیەک لە ڕەش و ڕوت و تێنەگەشتوەکانی کۆمەڵگاکە ناچن.
کێشەی ئەم کۆمەڵگایە ئەوەیە، کە هەرچەندە نزیکەی تەنها پێنج ملیۆن کەس دەبن، بەڵام ناتوانن لە پێکهاتە و چۆنێتی خزمەتەکانی ئەم دەسەڵاتە بگەن. ئەویش بە حوکمی ئەوەی لە ناو ئەم پێنج ملیۆنەدا تێگەشتویەک و زیرەک و چاوڕونێکی وامان نییە کە بتوانێت لە هەنگاو و کارەکانی دەسەڵات بگات. جا لە ڕاستیدا جێگەی سوپاسگوزارییە کە دەسەڵاتێکمان هەبێت، کە تەنها کار لەسەر "بەدیموکرازیکردن و سەربەستیی و مێدیای ئازاد و بنیاتنانی دامودەزگا مەدەنییەکان و جیاکردنەوەی ئاین و حیزب لە یاسا و دەسەڵات، سەوەری یاسا" دەکات کە ئەم خەڵکە سادەیە ناتوانن دەرکی پێ بکەن.
بە هەر بەردەوام بێت سەرکردایەتییە پیرۆز و ئەزموونی بیست ساڵەی بێنموونەمان