ئەگەر سەرنج بدەین و كەمێك بگەڕێینەوە بۆ ڕابوردو دەگەینە ئەو ئەنجامەی كە ئەو بەناو حكومەتەی  كە ئێمە هەمان بوە لە ماوەی 32 ساڵی حوكمڕانیەكەیدا ، زیاترلە كۆمپانیایەكی بازرگانی چوە .  پێك هاتەی سەرەكی ئەو بەناو حكومەتە  یەكێتی و پارتی و وردتریشی بكەینەوە  هەردوو بنەمالةی بارزانی و تاڵەبانیبون ، بەڵام سەهمەكانی پارتی دوو هێندەی  سەهمەكانی یەكێتی بون  . هیچ گومانییشی تێدا نییە كە هەردوو بنەماڵە هەموو هەرێمی كوردستان بە خاك و ئاو هەواو دانیشتوانەكەیەوە بە موڵكی خۆیانی دەزانن . 

ئەوەتا بە چاوی خۆمان دیمان كە دوای 32 ساڵی حۆكمڕانی هەردوو بنەماڵە  ئیفلاسیان كردووئاڵای سپییان هەڵكردو گەڕانەوە بۆ ماڵی باوە گەورە لە بەغداو بونە سوالكەری سەردەم .  كەواتە لەسایەی  حوكمرانی هەردوو بنەماڵەوە ، دۆڕاین ودەستمان لە بنی هەمانەكە بە خالیەتی هاتە دەرەوەو بەو هۆیەوە هەموو هیواكانمان  بۆ سەربەخۆیی و بەدەستهێنانی مافەكانمان ، بوو بە خەون و خەیاڵ و بڵقی سەر ئاو و بێ هیواكردنی هاوڵاتیان بۆ بە دەست هێنانی ئایندەیەكی گەش بۆخۆیان و نەوەكانیان  . هۆكاری هەموو ئەوەی ئێستا بەسەر هەرێمی كوردستان و تاكی كوردا هاتوە دەگەڕیتەوە بۆ:

ئەو كاتە دەبو بزانین كە دەدۆرێین و ئیفلاس دەكەین ، كاتێك شاری كەركوك و ناوچە كێشە لەسەرەكان بە تەواوی كەوتنە ژێر دەسەڵاتی یەكێتی و پارتییەوە ، لە بری ئەوەی بە هەموو توانایانەوە هەوڵ بدەن گیانی برایەتی و بە یەكەوە ژیان لە نێوان هەموو پێك هاتەكان بە هێز بكەن عەرەبو توركمانیش بە پێی ڕێژەی خۆیان بەشداریان پی بكەن  لە دەسەڵاتداو ڕێزی زۆریان لێ بگرن بە جۆرێك ئەگەر سەرژمێری بكرێت ، خۆیان بە بەشێك لە دانیشتوانی هەرێمی كوردستان بزانن. بەڵام لە بری ئەمە یەكێتی و پارتی هەنگاوی یەكەم كەوتنە دژایەتی كردنی یەكتری و دوو هێزی پیشمەرگەی جیاوازو دوو پڕۆگرامی خوێندنی جیاواز ودوو ئاسایشی جیاواز بە خۆیان دروست كرد و دەستیان كرد بەتاڵانی و داگیر كردنی زەوی حكومەت و تا كار گەیشتە ئەوەی هەندێك سەركردەو بەرپرس بە ناوی ئەرزە ڕوكنە داگیركراوەكانەوە بناسرێنەوە . لە لایەكی ترەوە دەستیان كرد بە  ئازاردانی عەرەبو توركمان وگرتنیان بەناوی داعش و جاسوسی و وەرگرتنی پارەی زۆر لە بەرامبەر ئازادكردنیان و جۆرەها تەعدای تریش. دوای وەی نەوتی كەركوكیشیان كەوتە ژێر دەست  لە بری ئەوەی بەشێكی داهاتەكەی بۆ ئاوەدانی شارەكە خەرج بكەن ، هەمویان بۆخۆیان برد. ئێمە ئاوا سیاسەتمان كرد، بۆیە دۆڕاندمان و ئیفلاسمان كرد .

ئەو كاتە دەبو  بزانین كە هەر ئەدۆڕێن و ئیفلاس دەكەین كاتێك بەبێ ئەوەی هیچ شارەزاییەكمان لە دەرهێنانی نەوت و فرۆشتنیدا هەبێت ، هاتین سوار گای هار بوین و نەوتمان دەرهێناو فرۆشتمان و گالتەمان بە بەغدا دەكرد و یەكێك دەی گوت بەغدا  ئیفلاسی كردوە ، یەكێكی تر دەیگوت ئێمە شەراكەتمان لەگەڵ بەغدا هەڵەشاندەوەو لەمەولا دەبینە دوو دراوسێی باش. یەكێكی تر دەیگوت ئێمە وەكو پیرێژن بەغدامان تەڵاق داوە .  یەكێكی تر دەیگوت ساڵێكی تر دەبێ بەغدا لێمان بپاڕیتیەی بە قەرز پارەیان پی بدەین . 

كاتێك دەستمان كرد بە دەرھێنانی نەوت و فرۆشتمان لە بری ئەوەی بە داهاتەكەی ژێرخانی ئابوری هەرێم بەهێز بكەین بۆ ئەوەی پشت بە بەرهەم و داهاتی ناوخۆ ببەستین ، دەسەڵاتداران دەستیان كرد بە تاڵانكردنی داهاتی نەوت بە چەندین ڕێگای جیاواز ،  ئەو ئابوریە سەربەخۆیەی پێش وەخت ڕێكلامیان بۆ دەكرد ، 30 ملیار دۆلاری قەرزی  خستە سەر گیرفانی خەڵك . كەواتە ئیفلاسبون و دۆڕان و ئاشبەتاڵیكی ترمسوەگەرە .   

ئەو كاتە دەبو بزانین كە دەدۆڕێن و ئیفلاس دەكەین و دەبینە پەندی زەمانە : كە هەموو هاوپەیمانان  لە پشتمانەوە بون ، ئەوان ئێمەیان بە پشتێوانی خۆیان دەزانی لەم ناوچەیە . ڕۆژێك نەبو وەڤدێكی وڵاتێكی دنیا لە هەولێر نەبێ . بەردەوام چەكی تازەیان پێ ئەداین و ڕاهێنانیان بە هێزی پیشمەگە دەكرد. بەردەوام پێیان دەگوتین هێزەەكانتان  لەژێر یەك فەرماندەدا یەك بخەن و با هێزی حیزبی و بنەماڵەیی نەمێنێت . دواجار بە چاوی خۆمان دیمان و بەگوێی خۆمان گوێمان لە جێنێن پلاسخارت بوو  كە بە سەركردەكانی كوردی دەگوت ئەگەر هێزەكانتان یەك نەخەن ، قەوارەی هەرێمی كوردستانیش دەكەوێتە بەر مەترسی لەناو چونەوە. بەڵام ئیستاشی پێوە  بێت ، كەس گوێی بە قسەكانی نەداو هەندێك هەر گاڵتەشیان بە قسەكانی دەكرد و هەندێكی تریش ئەو قسانەی ئەویان بە دەست تێوەردان  لە كاروباری ناو هەرێم دەدایە قەڵەم .  بۆیە دەبوو هەرزوو چاوەڕوانی  دۆران و ئیفلاسبون بكەین . 

دەبوو ئەو كاتە دڵنیابوینایە لەوەی كە هەرلەناو دەچین و ئیفلاس دەكەین  جەگە لە بونی دوو هێزی پیشمەرگەی جیاوازی حیزبی  وەكو هێزەكانی 70 ی یەكێتی و 80 پارتی و هەریەكەیان   دژەتیرۆر ئاسایش و دەزگای  پاراستن و زانیاری تایبەتیشبە خۆیان هەیە .  سەیركەن  پارتی  فەوجێكی بۆ عەبدوڵای كوێخا موبارەك  دروست كردوە ، لەشكرێكی بۆ حەمەی حاجی محمود دروست كردوە ، 6000 هەزار كەسی  چەكدار كردوە لەئاوارەكانی سوریا بە ناوی پێشمەرگەی ڕۆژەوە و چەندین هێزی تریش وەكو سوپای بارزان، كە بونە بارێكی قورس بەسەر موچەو بودجەی خەڵكەوە و ئەمە لە كاتێكدایە بۆ33 هەمین جار یەكەم و دووەم و سێیەمی زانكۆو پەیمانگاكان  خۆپیشاندانیان دەكەن بۆ دامەزراندن ، بەڵام كەس وەڵامیان ناداتەوە ، بەڵام لەولاوە بۆبەرژەوەندی  بنەماڵەیەك و بە چەقەنەیەك فەوجێك بۆ كەسێك دروست دەكەن بێ ئەوەی  پێویست بێت . ئاخر ئەمە عەقڵی سیاسی  سەركردەكان بێت ، گومانی تێدا نییە هەر دۆڕان چاوەڕوانمانە .  

كاتێك دەبوو دلنیابین لەوەی دەدۆرێین ووەكو ئێستا ئیفلاس دەكەین ، كە هەموو دنیا بە مەسعود بارزانیان گوت ڕیفراندۆم مەكە ، كاتی نییە ، كەس پشتیوانت نییە ، هیچ نەبێ بۆماوەی ساڵێك دوای بخەو ئێمە هاوكارتان دەبین . نامەی وەزیری دەرەوەی ئەمەرێكا بۆ مەسعود بارزانی شایەتە . ئەمە جگە لەوەی زۆرینەی خەڵكی كوردستانیش  جگە لە دەروێشەكانی بنەماڵەی بارزانی  نەبێت ، هەمویان دژی ئەنەجامدانی ڕیفراندۆم بون. بەڵام دواجاربارزانی  بە قسەی كەسی نەكرد و  ڕیفراندۆمی كردو ئەوەی ئێستا  بەسەر هەرێمی كوردستان  دێت ئەنجامی ئەو بڕیارەی مەسعود بارزانی بوو . ئاخر ئەمە جۆری بیركردنەوەو سیاسەت و  شارەزایی گەورەترین  سەركردەی كورد لە هەرێمی كوردستان بێت ، چۆن نادۆڕێن و ئیفلاس ناكەین و ئاشبەتاڵیكی تریش ناكەین و نابین  بە پەندی زەمانە . سەیر دەبێت دوایش بڵێن : ئەوە  ئەمەریكا بوو  دژایەتی ئێمەی كرد. 

چۆن نادۆرێین وئیفلاس ناكەین، لە كاتێكدا زوربەی پارتیەكان شانازی بە كابینەی مەسرور بارزانیەوە دەكەن ، كە موچەی زۆر خەڵكی نا موستەحەقی بڕیوەو  موچەی وەزیر و ئەندام پەڕلەمان و  پلەباڵاكانی كەم كردۆتەوەو پارەیەكی زۆریش بۆ خەزێنەی حكومەت گەراوەتەوە وئەم كابینەیە زۆر شەفافە. ئەوەشمان لە بیر نەچێت  ساڵانە بە هەزاران كەس خانە نشین دەبن و موچەكانیان دەبێت بە نێوەو لەولاشەوە باجیش دوو قات زیاد كراوە . 

  بەڵام كە سەیر دەكرێت لە لایەك قەرزەكانی سەر حكومەت زیادی كردوەو نزیكەی 50 ملیار دۆلاریش خەرجی موچە زیادی كردوە . باشە ئەمە مەتەڵ نیة ؟.  هۆكارەكەی ئەوەیە بەردەوام پارتی و یەكێتی  بەناوی هێزەكانی 70 و 80 خەڵك لە دەژتیرۆر و ئاسایش دادەكەزرێنن چونكە ئەو هێزانە لە دەرەوەی وەزارەتی پێشمەرگەن . ئەمە عەقڵی سەركردایەتی كوردبێت و دەروێشەكانی ئەم سەركردانەش لە بری ئەوەی ڕەخنەیان لێ بگرن ، بەشان و باڵیاندا هەڵ دەدەن و دەست خۆشیان ڵی بكەن . دەبێ چاوەڕوانی چی بكەین بۆ ئایندەمان ؟. بۆیە دۆڕان و ئیفلاس بون بەردەوام چاوەڕوانمانە . 

دەبوو ئەو كاتە بزانین كە دوڕاوین و ئیفلاسمان كردوە . كە لەو هەموو ماوەیەدا كە كورد بەشداری حوكمڕانییە لە بەغداو پۆستی سەرۆك كۆماریشمان هەبوە لەگەڵ چەندین پۆستی باڵای تر . بەڵام ڕۆێك لە ڕۆژان نەهاتن هۆشدارییەك بدەنە حكومەتی  بەغدا بۆ چارەسەر كردنی كێشەی كەركوك و جێبەجێ كردنی مادەی 140 وەكو چۆن لە دەستوردا جێگیر كراوە ،  كە ئەو كاتە حكومەتی بەغدا  زۆر لاوارز بوو ، كوردیش زۆر بە هێز، بڵین ئەگەر مادەكە جێ بەجێ نەكرێت ،  ئێمە لە حكومەت دەكشێنەوە و ئەگەر بە درۆش بێت ، هەڕەشەیەكی لەو جۆرە بكەن .

 ئێستاشی پێوە بێت هەر شەڕیانە لە سەر وەرگرتنی پۆست و پلەو پایەو پارەو بەرژەوەندی بنەماڵەیی و حیزبی و شەخسی . كەواتە پێش ئەوەی گلەیی لەكەس بكەین ، با دەسەڵاتداران گلەیی لە خۆیان بكەن .كە كێشەی كەركوك نەك چارەسەر كراوە ، ئەوەتا بەچاوی خۆمان دەبینین تەعریب دەستی پێكردۆتەوەو هاوڵاتیانی كورد لە زیدی باوك باپیرانیان بە زۆر دەردەكرێن و ئەو هەمو وەزیرو گوزیرانەش لە بەغدان .   ئەمەش مەكەن بە ئاشبەتاڵەكەی سالێ 1975 و بڵێن ئەمەریكا خیانەتی لێكردین ئەمەیان خەتای خۆمانە . 

دەبوو ئەوكاتە بزانین كە كۆتاییمانەو ئاشبەتاڵێكی تر چاوەڕوانمانە ، كە تۆ خاوەنی پەرلەمان بیت ، بەڵام بودجە نەنێریتە بەڕلەمان و لە بری ئەوەی پەڕلەمان لێپێچینەوە لە حكومەت بكات ، حكومەت لێپێچینەوە لە پەڕلەمان بكات . پەڕلەمان هەرگیز نەیوێراوە بڵێت فڵانە وەزیر بانگهێشتی پەڕلەمان دەكەین ، بەڵكو وتویانە میواندارییان دەكەین . ئەوە بانگ هێشتكردنی سەرۆكی حكومەت هێڵی سورەو كێ حەدی ئەوەی هەیە بۆ میوانداریش  بتوانن بانهێشتی بكەن . دە بخۆن ئەوە دەرتان بێت ئێستا دەزانن چۆن ڕیسوابون و بە ناچاری و سەرشۆڕی هەموو ڕۆژێ لە بەغدان و كار گەیشتۆتە ئەوەی بەخێرهاتنیشتان نەكەن . 

دەبوو ئەوكاتە بزانین كە چارەنوسمان وەكو ئەمڕۆی لێ دیێت ، كە لە بری ئەوەی پەڕلەمان ببێتە مینبەری بەرگریكردن لە مافی خەڵك و دەستەبەركردنی ئازادی و سەروەری یاسا، هەركەسێك داوای ئەوانەی بكردایەو ڕەخنەی بگرتایە لە لایەن  ئەندام پەڕلەمانی ترەوە  پەلامار دەدران و لە هۆڵی پەڕلەمان دەكرانە دەرەوە ، بۆیە دەبێ چاوەڕوانی دۆڕان و ئیفلاسبون و ڕیسوایی و خرابتریش بكەین .

دەبوو ئەو كاتە بزانین توشی ئەم ڕۆژە ڕەشە دەبین كە لەماوەی 32سالێ حوكمڕانی و بونی پەڕلەمان  ڕێگایان نەدا  دەستورێك بۆ ئەم هەڕێمە بنوسرێتەوە ، چونكە پارتی دەیویست دەستورێك بنوسرێتیەوە كە وەكو كراس بدروێت بە قەدوو باڵای  پارتی و بنەماڵەی بارزانیدا ، لە بری ئەوە هاتن سەرۆكی پەڕلەمانیان دەركرد، وەزیرەكانی گۆڕانیان دەركرد، دەستان خۆشبێت ، بەڕاستی ئایندەیەكی جوانتان بۆ ئەم هەرێمە دەستەبەر كرد. 

دەبوو ئەو كاتە بمانزانیایە  كە بەدەستی خۆمان  ئاشبەتاڵ بە خۆمان دەكەین كە دادگاو دادوەرەكان ، لە بری ئەوەی یاسا سەروەركەن و كارێك بكەن هەموان یەكسانبن لە بەرامبەر یاسادا ،بە پیچەوانەوە فەرمانی سەركردەكانیان جێ بە جێ دەكرد . بۆیە بەردەوام هاوپەیمانان هۆشداریان دەدایە هەرێم  سەبارەت بە نەبونی ئازادی ڕادەربڕین . زیندانی كردنی شیروان شیروانی بە ناڕەوا ناو ناوبانگی هەرێمی لەبەرچاوی هەموو دنیا ناشیرین كردوە ، بۆیە دەبینی هاو پەیمانان لە كورد بێ هیوابون و دەبینین ئەمەرێكا وەكو جاران بەرگری لە كورد ناكات .بە دڵنیاییەوە ئەگەر بێ هیوایی ئەمەریكاو هاو پەیمانان نەبوایە لە كورد، لە مەسەلەی بودجەدا لەسەرمان دەهاتنە دەنگ و بەرگرییان لێ دەكردین .  

دەبوو ئەو كاتە بزانین كە ڕۆژمان بەم ڕۆژە ڕەشە دەگات كە پارتی باڵادەستی هەیە لە بڕیاردانداو بەردەوام جیاوازی لە نێوان زونی زەرد سەوزدا دەكات . كار گەیشتۆتە ئەوەی  زونی سەوز بە بەشێك لە هەرێم نەزانن و بەردەوام باسی پێشكەوتنەكانی زونی زەرد دەكەن . ئێمە هەمومان باش دەزانین كە ئەوەی لە سنووری هەولێر كراوە  بە پارەی دزروای نەوت بوەو ئەوەتا ئێستا سەرەداوی ئەو  دزیانە دەردەكەوێت . 

سەیرە كەسێك خۆی بە سەرۆكی حكومەتی هەرێم بزانێت نێوان  هەولێرو كۆیە نەكاتە دووساید لەگەڵ ئەوەی لە روی ئیداریەوە  سەر بە هەولێرە بە ڵام چونكە لە ڕوی دابەشكردنی حیزبیەوە سەر بە یەكێتیة ، دەبێ هەر بە وێرانی بمێنێتەوە . دەپرسم بودجەو داهاتی هەر وڵاتێك لەسەر بنەمای یەكسانی و پێداویستی ناوچەو دانیشتوانەكەی دابەش دەكرێت یان بە میزاجی شەخسی ؟.

 دەبوو ئەو كاتە بزانین كە ئیفلاس دەكەین  كە پارتی سورە لەسەر دابەشكردنی بودجە بە ڕێژەی لە سەدا 57 بۆ خۆیان و لەسەدا 43 بۆ یەكێتی . بزانن دوای 100 ساڵ چۆن  قسەی گەڕیدەكانی وڵاتانی ئەوروپا بەڕاست دەرچووكە وتویانە كورد بە كەڵكی حوكمڕانی نایەت  چونكە هەمیشە لەناو خۆیاندا ناكۆكن و شەڕی یەكتری دەكەن . لە خۆتان دەپرسم لە ماوەی 4 ساڵی سەرۆكایەتی  مەسرور بارزانی  چەند جار سەردانی ناوچەكانی زونی سوزی كردوەو پێداویستی هاوڵاتیانی جێ بەجێ كردووە؟.دلنیابن تا ئەمانە  كاربەدەست و خاوەن بڕیار بن  چاوەڕوانی باشتر مەكەن و هەرێم زۆر باش دۆڕاوەو ئیفلاسی كردوە ، هەرگیزهەڵسانەوەی نییە بە دەستی ئەمانە . 

لەم كاتەدا كە ئەوە بۆ مانگی سێیەم دەڕوات موچە خۆرانی هەرێم موچەیان وەرنەگرتوە و بەردەوام بەرپرسانی هەرێم دەڵێن بۆیە موچە نییە  چونكە بەغدا پارە نانێرێت .  باشە ئەگەر هەر بەغدا پارەی نەنارد چی ئەكەن ؟ئەگەروا بیر بكەنەوە تا بەغدا پارە نەنێڕیت ئێوەش موچە نادەن و پێتان وابێت بەغدا بەزەیی بە موچە خۆرانی هەرێمدا دێتەوە ، ئەوە زۆر هەڵەن . بەغدا بۆیە پارە نانێرێت  بۆ ئەوەی هاوڵاتیانی هەرێم لەم دەسەڵاتە ڕاپەڕن . 

بەڵام دەسەڵاتدارانی هەرێم هەرگیز لە خەمی خەڵكدا نین و نەبون . باشە داهاتی ناوخۆ و خاڵەسنوریەكان هەر بەردەوام نییە ؟. ئەی باشە داهاتی ئەو نەوتەی بە قاچاخ لە ڕێگای  تانكەرەوە بەردەوام ئاودیو دەكڕێت چی لێهات ؟. باشە ئەی ئەو نەوتەی دەدرێتە پاڵاوگەكان و دەفرۆشرێت داهاتی نییە  یان بە موڵكی باوك و باپیرانی خۆتانی دەزانن ؟. 

باشە تا ئیستا ڕۆژانە چەند بەرمیل نەوتان ڕادەستی بەغدا كردوە ، لە بڕی 400 هەزار بەرمیلی ڕۆژانە ؟. دەركەوت خەمی دەسەڵاتدارانی هەرێم خەڵك نییە ، بەڵكو مانەوەی پڕۆسەی نەوتە لە ژێر دەستی خۆیاندا بۆ مەبەستی دزی و تاڵانی . بەڵام پێ دەچێت یاریەكە بەرەو كۆتایی بڕوات و كورد واتەنی مانگەشەو سەر لە ئێوارەوە دیارەو حكومەتی هەرێم دۆڕاوە . لە هەموو دنیادا  لە كاتێكدا حكومەت توشی كێشە دەبێت و ناتوانێت چارەسەری بكات ، ئەو حكومەتە خۆی داوا دەكات  لەسەر كارلاچێت چونكە كێشەكانی بۆ چارەسەر ناكرێت . باشە ئێوە كە ناتوانن موچەی هاوڵاتیان دابین بكەن و ناشتوانن لەگەڵ بەغدا ڕێك بكەون . ئەی بۆچی دەست بەرداری دەسەڵات نابن وئیعلانی ئیفلاسبونی خۆتان ڕاگەیەنن ؟. ئەگەر ئەوە ناكەن و موچەشتان پێ نادرێت ، بەڕاست نیازی چیتان هەیە ؟. دیارە هەموو شتێكی ئەم وڵاتە بە موڵكی تایبەتی باوانتان دەزانن .

ئەگەر خەڵكی كوردستان چیتر بێدەنگ بن و لێتان ڕانەپەرن و شاربەدەرتان نەكەن سەد جار دەستان خۆشبێت و ئەم میللەتە شایانی ئەوەیە خرابتریشی پی بكڕیت . ئەلبێرت كاسۆ دەڵێت: كاتێك تۆ خۆت بە بەندە بزانێت ، من داوای ئازی چی بۆتۆبكەم.