له‌ژێر مه‌رحه‌مه‌تی گۆچاندا، چۆن ده‌ست به‌کڵاوه‌که‌مانه‌وه بگرین؟
Wednesday, 16/11/2011, 12:00
له‌ساڵیادی 227 ساڵه‌ی سلێمانیدا، پێویستیمان به سه‌رهه‌ڵدانی ڕێکخراوێکی سیاسی و فه‌رهه‌نگیی نوێیه.
به‌رده‌وامبوونی قه‌یرانی کورد و چاره‌سه‌رنه‌کردنی ئه‌م پرسه، دۆخێکی نه‌خوازراوی هێناوه‌ته کایه‌وه. ئه‌م دۆخه، لێوانلێوه له‌بێبه‌ش بوون و پشتگوێ خستن. پڕه له بیره‌وری کوشتن و بڕین. سه‌رڕێژه له کۆیله‌کردن و ژێرده‌ستخستن و داگیرکردن. باڵاپۆشه له ووردکردن و دابڕینی زه‌ویه‌که‌ی.
ئه‌م دۆخه قێزه‌ونه دژ به‌ته‌واوی به‌ها کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کانه. سه‌رڕێژه له لێسه‌ندنه‌وه و زه‌وتکردنی ته‌واوی مافه‌کانی خه‌ڵکی کورد. هۆگه‌لێکه بۆ خه‌ساندن و له‌بیربردنه‌وه‌ی ئازادیه‌کانی خه‌ڵکه‌که‌ی. فاکته‌رێکه بۆ دوواخستن و هێشتنه‌وه‌یان له‌ناو چوارچێوه‌یه‌کی کۆنخوازدا.
ئه‌م قه‌یرانه، به‌جۆرێك خوێن له‌باڵای ئه‌م گه‌له ده‌چۆڕێنێت، که‌تاکو ئێستا و بۆ ماوه‌ی نزیکه‌ی چه‌ندین سه‌ده‌یه، هیچ که‌س و لایه‌نێك، نه‌یتوانیوه به‌دروستی بیخاته ناو لێکدانه‌وه و لێکۆڵینه‌وه‌یه‌کی راست و دروست و ڕوونه‌وه. لێڵییه‌ك له‌م مه‌ینه‌تانه‌دا هه‌یه، که هیچ که‌سێك ناتوانێت شرۆڤه‌ی بکات و چاره‌سه‌رێکی باش بخاته به‌رده‌م خه‌ڵك. ئه‌گه‌ر توانافکرێك، بیرڕوناکێك، پسپۆڕێك، دڵسۆزێك، ڕۆشنبیرێك، چاره‌سه‌رێکی دروست و پڕبه‌پێستی به‌رهه‌م هێنابێت، هه‌ر پاش که‌مێك که ڕۆژه‌کانی له‌په‌نجه‌ی ده‌ست تێپه‌ڕی نه‌کردووه، زینده‌به‌چاڵ کراوه. هه‌رچه‌نده هۆکارگه‌لێکی زۆر هه‌یه له‌پشت ئه‌م خنکانه‌وه، لێ له‌م وتارۆکه‌یه‌دا، ناتوانرێت، شیبکرێته‌وه. به‌ڵام، ئه‌گه‌ر ته‌مه‌ن ڕێگه‌م بدات، ئه‌وا له‌کاتێکی دیدا، ده‌یخه‌مه ڕوو.
قه‌یرانی کورد، خزێنراوه‌ته ناو هاوکێشه‌یه‌کی حه‌واڵه‌به‌گه‌واڵه‌وه. ماف و ویستی تێدا ونکراوه. له‌وێشه‌وه، بۆ ئه‌به‌د، ئه‌نجامێکی کۆك به هه‌نگاونان به‌ره‌و نیازی ئازادی و وه‌گیرخستنی مافه‌کان و خاوه‌ندارێتی خاکه‌که‌ی بۆ نه‌هێشتۆته‌وه. چونکه، له‌سه‌ر بناغه‌ی هاوڵاتیبوون و مافی نه‌ته‌وه‌یی بۆ ئه‌نجامێکی چاره‌سه‌ری بنجبڕ، پێك نه‌هاتووه. ئه‌وه‌ی که به‌زۆر، یان به‌خۆشی به‌سه‌ریدا سه‌پاوه، نه‌یتوانیوه له‌ئاستی خواسته‌کانی گه‌لانی کوردستاندا بێت. هه‌رچۆن له‌کاتێکدا، کورد، له‌ژێر فشاری ناچاریدا، بووه که‌ره‌سته‌یه‌کی سه‌ره‌کی له‌دامه‌زراندنه‌وه و بنیادنانی عێراق، هه‌ر به‌و هۆکاره‌وه، ئه‌م شێوه چاره‌سه‌رییه، کاتییه و ناتوانێت کۆتایی به‌نه‌هامه‌تییه‌کانی بهێنێت. له‌مه‌ش کاره‌ساتبارتر ئه‌وه‌یه، له‌جیاتی له‌گه‌ڵ هاونیشتیمانییه‌کانی سه‌ر خاکه‌که‌ی خۆیدا، ئاشتیان بکاته‌وه و له‌سه‌ر بناغه‌ی یه‌کسانی و مافی تاك، پێکیان بهێنێت، کردوونی به‌دوشمن و ڕقلێبوونه‌وه‌ی له‌نێوانیاندا ناشتووه. وێڕای ئه‌وه‌ی سه‌راپای مافه چاره‌نوسسازه‌کانیان لێ داماڵیوه و هه‌ڵیانداوه‌ته ناو قه‌فه‌زی ناحه‌زی عێراقیبوونه‌وه. ئه‌م عێراقی بوونه، له‌ترسی گورگه‌کانی سه‌رسنوور، ڕۆژانه له کێشی جه‌سته‌ی که‌م ده‌کاته‌وه و بووه‌ته په‌نجه‌ره‌یه‌ك بۆ چاوسوورکردنه‌وه لێ ی.
هه‌نوکه، خه‌ڵکی کورد، به مه‌رهه‌می عێراقچێتی، برینه‌کانی بۆ تیمار ده‌کر‌ێت. له‌کاتێکدا له‌زه‌مه‌نی به‌کارهێنانی لایداوه و چیتر ناتوانێت مێخۆش بێت بۆ تامه‌کانی ژیانی. سه‌راپای حیزب و ڕێکخراوه‌کانی کوردستانیش که هه‌ڵگری بارگه‌ی ئه‌و فه‌رهه‌نگه عێراقچێتییه‌ن، ناتوانن به‌و بیرکردنه‌وه‌یه‌وه وه‌ڵامی داخوازییه‌کانی خه‌ڵك بده‌نه‌وه. بۆیه هه‌نوکه، گه‌یشتووه‌ته بنبه‌ست و ڕه‌وڕه‌وه‌که به‌بێ شۆفێر و به‌بێ سوته‌مه‌نی، به‌ره‌و که‌نده‌ڵانێکی نادیار ده‌چێت. به‌مه‌ش، باری سه‌رشانی ئه‌م گه‌له، ڕۆژله‌دووای ڕۆژ، قورستر ده‌بێت و ڕێگاکانی ته‌نگتر ده‌بێته‌وه. گه‌ر هه‌نوکه، خه‌ڵکی کورد، نه‌یه‌نه سه‌ر ئه‌و ڕایه‌ی که کاتیان به‌ده‌سته‌وه نه‌ماوه و پێویسته بیرکردنه‌وه‌یه‌کی گشته‌کیان هه‌بێت له‌مه‌ڕ ئاینده‌یانه‌وه، ئه‌وا وه‌ك کڵاوه‌که‌ی سه‌ری خدر با ده‌یبات و تاهه‌تایه سه‌ری به‌ڕووتی ده‌مێنێته‌وه. ئه‌وجا، له‌به‌رده‌م حه‌زره‌تی گۆچاندا، به جلوبه‌رگێکی تر و به‌ڕیتمێکی تری شارستانیانه‌وه، به‌رده‌بنه‌وه ئێزه‌ی گیانی. ئه‌و‌کاتیش، سه‌نگه‌رێك نامێنێته‌وه خۆیانی تێدا مه‌ڵاس بده‌ن، تاکو له‌ئافاتی حه‌زره‌تی گۆچان، ڕزگاریان بێت.
ته‌واوی حیزب و ڕێکخراو و بزوتنه‌وه و کۆمه‌ڵه و ده‌سته و تاقمه‌کانی کوردستان، به‌دووای یه‌ك ڕه‌چه‌ته‌ی ده‌رمانه‌وه‌ن، که‌تێیدا، بێجگه له‌لاواندنه‌وه‌ی پێش مه‌رگی بێ چاره‌سه‌ر، به کۆمه‌ڵێك ڕسته‌ی سه‌رکاغه‌زی لاواندنه‌وه و چه‌پکێك پارووی چه‌ور بۆ به‌رپرسه حیزبییه‌کانی، جێگای ته‌ڵه‌گیایه‌کی کێوی لای حه‌کیمه که‌لتورییه کۆنه‌کانیشی تێدا نه‌ماوه. هه‌موویان، به‌یه‌ك ڕیتمی ڕاکردن، به‌دووای قاچه‌کانی مادده‌ی سه‌د و چله‌وه‌ن. به‌ئافاتێك ئافه‌ریده‌ی حیزبییه‌وه، له‌جه‌نگی یه‌کتریدان بۆ وه‌گیرخستنی پیاوماقوڵی دیوه‌خانه‌که‌ی به‌غداد، تاکو بتوانن، خواکرده، دیوه‌خانانه‌که‌یان گیربکه‌وێت. بێئاگا له‌وه‌ی که سبه‌ی، پێش خۆرهه‌ڵاتنیان لێ ده‌گیرێت و ئیدی بۆ ئه‌به‌ت ڕۆژ نابیننه‌وه. ئه‌وجا ده‌بێت هه‌وڵ بده‌ن تاکو جارێکی تر چاوه‌کانیان به‌تاریکی ئه‌شکه‌وته‌کان و قه‌راخ گونده‌کان رابهێنن و به‌پێڵاوی ئه‌دیداسه‌وه و به‌ده‌م سه‌گوه‌ڕی شووانه ترساوه‌کانه‌وه، ببنه‌وه میوانی ناوه‌ختی هه‌میشه‌یی لادێییه هه‌ژاره‌کان.
هه‌نوکه، له‌ساڵیادی 227 ساڵه‌ی سلێمانیدا، هه‌ر ئه‌وشاره‌ی که برایم پاشا، مێژووی پێ دروست کرد و بۆ عاله‌می سه‌رڕووی زه‌مینی ئیسپات کرد، کورد، خاوه‌نی فکر و توانای خۆبه‌ڕێوه‌بردن و بنیادنانیان هه‌یه. ئاواش، خه‌ڵکی کورد، بزوتنه‌وه‌یه‌کی نوێی فه‌رهه‌نگی و سیاسی، به‌مه‌رجی گۆڕینی پێشوه‌ختی فه‌رهه‌نگه‌حیزبیه‌که‌یان، به‌رهه‌م بهێنن و هه‌موو، گشتگیریانه، باوه‌ش بکه‌نه‌وه به ولایه‌تی موسڵدا و قاچه‌کانیان له‌زه‌وی نیشتیمانه‌که‌یان گیر بکه‌ن و بیچه‌قێنن و بڵێن، ئه‌م نیشتیمانه هی ئێمه‌یه. ئێره، چاره‌نوسمانه. بۆیه ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆمان ده‌وێت. تاکو به‌و خواسته‌ش نه‌گه‌ن، ناتوانن کێشه ناوخۆییه‌کان چاره‌سه‌ر بکه‌ن و ژیانیان باشتر بکه‌ن.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
