كاك بەشیر مەندیلەكەت فرێدە چیتر ناوی پیرۆزی مەلا پیس مەكە.

Saturday, 05/03/2011, 12:00

مەلای گەورە لە دێرە شیعرێكدا دەڵێت:
مەلای نامەلا دەڕوا لەلا رێ بۆ كۆتكە ماستێك شەرع دەگۆڕێ
سەرەتا من وەكو كوڕە مەلاێك زۆر هەست بە شەرمەزاری دەكەم كە كەسانێك بە ناوی مەلایەتیەوە دژ بە میلەتەكەم بازرگانی دەكات و مەندیلی سپیان كرد بە ئامرازی بازرگانیان.
ئەوەى لەسەرمنە لێرەوە بۆ هەموو ئەو تێكۆشەرانەى مەیدانی ئازادی و هەموو هاوڵاتێكی كورد باسی بكەم ئەوەیە كە بۆ چوونی كەسێك نابی گشتگیر بكرێت وە قسەى مامۆستاێك یان دكتۆرێك یان ئەندازیارێك مانای بۆچوونی هەموو تاكێك نیە لەو چینانە.
دیارە مەلا و زانایانی ئاینیش بەشێكن لەو كۆمەڵگایە ئەوانیش وەكو هەموو چینێك چاك و خراپ جێی خۆی كردۆتەوە لەو چینە، بەڵام دیارە بەرپرسیارێتی مەلاێك زۆر زیاترە لە هەر كەسێكی تر بە حوكمی ئەوەى ئەو خۆی بە پێشەوای خەڵك دەزانێ وە زاناترە بە ئاین و بیروباوەڕی ئەم خەڵكەو لەسەروی ئەوانەش لێپرسینەوەى دوارۆژیش.
خوای گەورە وەسفی زانایانی ئاینی یەهودی یمان بۆدەكات كاتێك شوێن هەواو ئارزووی سەركردەكانیان كەوتن بەپێ ئارەزووی ئەوان فتوایان دەدا وەسفیان دەكات بە گوێدرێژ وەك دەفەرمووی: (مَپَلُ الَّژِينَ حُمِّلُواْ التَّوْرَاه‌َ پُمَّ لَمْ ێحْمِلُوهَا كَمَپَلِ الْحِمَارِ ێحْمِلُ أَسْفَاراً بِئْسَ مَپَلُ الْقَوْمِ الَّژِينَ كَژَّبُواْ بِأاێاتِ اللَّهِ ۆاللَّهُ لاَ ێهْدِى الْقَوْمَ الڤَّالِمِينَ) زۆر بە دڵنیاییەوە دەلێم كاك بەشیر خۆی خزاندە نێو ئەو قاڵبەوە بۆ رەزامەندی سەركردە سەر سورو دەست سورەكەى تێكۆشەرانی مەیدانی ئازادی بە خەوارج ناوبرد، لە كاتێك ئەم تێكۆشەرانە نەكەسیان كافر كردووە نەشەڕی كورسیان كردووە نە تفەنگیان هەڵگرتووە، تەنها قسەكردن و زمان تفەنگی ئەو خەباتگیرانەیە و داوای مافی رەوای خۆیان دەكەن قسەی حەق بەرامبەر بە دەسەڵات دارێكی ستەمكار دەكەن كە ئەمەش گەورەترین پلەی خەباتگیری و جیهادە لە ئاینی پیرۆزی ئیسلام وەك پێغەمبەر دروودی خوای لێبێ دەفەرموێ: أَفْچَلُ الْجِهَادِ كَلِمَه‌ُ عَدْلٍ عِنْدَ سُلْگَانٍ جَائِرٍ أو أَمِيرٍ جَائِرٍ).
كاك بەشیر جەنابتان جاران شانازیتان بەخۆتان دەكرد كە دەتگووت: من قسەی حەق دەكەم و ئەو گولەیەش ماچ دەكەم كە دەبێتە هۆی شەهید بوونم. ئێستاش بۆ رەزامەندی دەست سوورەكان خۆت خزاندە قالبی گۆیدریژان.
من نامەوێ كاكە نەبەز گۆران وتەنی (ووشەت پێ خەسار كەم) بەڵام بۆ وەبیر هێنانەوەى خۆت و بۆزانیاری زیاتری تێكۆشەران دەمەوێ باسێكی كورتی خەوارج بكەم جا بزانە ئایا ئەو تێكۆشەرانە خەوارجن یان كڵاو سورو دەست سورەكانی دۆلارتان پێدەبەخشن لە جیاتی قسە قۆڕەكانتان.
پێناسەى خەوارج: ئەو كۆمەڵە سەر لێشێواو گومڕایەبوون كە هەڵگەڕانەوە لە پێشەوا علی كوڕی ئەبو تالیب خوا لێ رازی بێ خەڵكیان تەنها بە گوناه كردن كافر دەكرد و دەستیان بە خوێنی هاوەڵانی پێغەمبەر (دروودی خوای لێبێ) سوركرد.
شەهرستانی دەڵێت: هەركەسێك هەڵگەڕێتەوە لە فرمانی پێشەواێكی دادپەروەر كە تێكرای مسوڵمانان قبوڵی پێشەوایەتی و شاهێدی دادپەروەری ئەدەن ئەمە دەرچووە (خوارج)ە، جا ئەو هەڵگەرانەوەیە چ لە زەمەنی هاوەڵانی پێغەمبەر (دروودی خوای لێبێ) بێت یان لە سەردەمی شوێن كەوتووانی هاوەڵان بێت، وهەندێ لە زانایان بڕوایان وایە خوارج تەنها ئەوانەن كە لە پێشەوا عەلی كوڕی ئەبوتالیب هەڵگەرانەوە.
پێشەوا ئەشعەری دەڵێت: ئەم گروپەناونران بە خوارج، چونكە لە فەرمانی پێشەوا علی كوڕی ئەبو تالیب دەرچوون.
پێشەوا ئیبنو حەزم دەڵێت:ناوی خەوارج دەلكێت بە هەر كەسێك كە هەڵگەرێتەوە لە پێشەواێك و لە دادوەرێك كە لە پێشەوا علی كوڕی ئەبو تالیب بچێت جا لە هەر زەمەنێك بێت.
خوارج دەكرێن بەدوو بەش:
یەكەم : دەرچوونێك لە پێناو موڵك و سەروەت، و شەڕ دەكەن لە پێناو دونیا ئەوانە (البغاە)ن ستەمكارن وهەڵگەڕاوەن لە فرمانی پێشەوا، لە ئاینی پیرۆزی ئیسلامیش سزای توند هەیە بۆ ئەو كەسانەى كە دەستیان سوردەكەن بە خوینی خەڵك بۆ دونیا.
دووەم: دەرچوونی كۆمەڵێك كە گومان دەخاتە بیروباوەڕی مسوڵمانان، ئەوانە بەشێوازێك خۆ دەردەخەن كە ئەوان لە سەر حەقن و پێشەواو كومەڵگای مسوڵمانان هەمویان بەهەڵەداچوون و دەیانەوێت بەهۆی هەندێ گومانەوە كەڵێن بخەنە ریزی مسوڵمانان و بۆچوونی هەڵەو بیركردنەوە هەڵەی خۆیان بسەپێنن لەسەر كۆمەڵگا بە گشتی، ئەمانە لە چینی یەكەم زۆر ستەمكارترن چونكە خۆیان پێ حەقە و مسوڵمانانیان پێ گومرا و سەر لێشێواوە دەستیان سوردەكەن بە خوێنی مسوڵمانان و خەڵك لە هیچ و خۆرای كافر دەكەن، ئەمانە چەندین دەقی ئاینی هاتووە كە زەمی ئەو كەسانە دەكات و فرمان كراوە بە بەگژداچوونەوەیان ئەگەر بە كوشتنیش بی.
وە شێخ ئیبنو تیمیە دەلێت: هاوەڵانی پێغەمبەر دروودی خوای لێبێ و زاناینی دوای ئەوان هەمویان كۆكن لەسەر كوشتنی ئەوانە چونكە ئەوانە یەك ریزی مسوڵمانانیان تێكداوەو وە ستەمكاری دەكەن و هەڵگەراوەن (الباغی)ن لە فرمانی پێشەوای مسوڵمانان، و ستەم لە هەموو كەسێك دەكەن تەنها ئەوانە نەبێ كە هاو ران لەگەڵیان، وە ئەوان دەستپێشخەی دەكەن بە كوشتنی خەڵك، جا كەوابێ تەنها بە كوشتنیان دەتوانین خۆمان لە شەڕی ئەوان بپارێزین، و ئەوانە زۆر مەترسیدارترن لە رێگر و چەتان، ئەوانە تەنها مەبەستیان سەروەت و سامانی خەڵكە، ئەگەر لێیان بگەرێت سەروەت و سامانی خەڵك قرۆخ بكەن بۆ خۆیان ئەوكات هیچ كێشەیان نابێ ئەوانە شەڕ لە گەڵ خەڵك دەكەن لەسەر دین تاوەكو بگەڕێنەوە لەوەى لەسەری دەڕۆن لە دەقی ئاینی و رای هاوەڵان و زانایان بۆ بۆچوونی پوچی خۆیان و داهێنانی باتڵی خۆیان و تێگەیشتنی هەڵەو فاسدی خۆیان، ئەوان زۆر مەترسیدارترن لە سەر گیانی مسوڵمانان لە دوژمنانی ئیسلام، چونكە ئەوان فتوای ئەوە دەدەن كە مسوڵمانێك بكوژرێ كە هاورا نیە لەگەڵ خۆیان، وە تێنون بۆ خوێنی مسوڵمانان و برسین بۆ سەوەت ماڵ و سامانی مسوڵمانان و كوشتنی منداڵەكانیان.
كاك بەشیر نە سەر سور و دەست سورەكەی تۆ پێشەوا عەلی كوڕی ئەبو تالیبە و نە خەبات گیرانیش خەواریج، بۆ خۆت حوكم بدە بزانە كێ خەوارجە ئەوانەى سەروەت و سامانی ئەوخەڵكەیان تەخشان و پەخشانكرد و كەركوكیان فرۆشت و دەستیان بە كوشتنی منداڵ و لاوی ئەم میلەتە سورە یان ئەو تێكۆشەرانەی كەوا بە گوڵ بەرامبەر چەك داوای ئازادی و مافی خۆیان دەكەن.
سەرچاوەی بابەت:
1- الخوارج تاریخهم وێراۆهم الاعتقادیە وموقف الإسلام منها لغالب عواجی، ێ19.
2- موقف السحابە من الفرقە والفرق لأسماو السویلم ێ393.
3- الملل والنحل لشهرستانی 1/114.
4- منهاج السنە النبویە لابن تیمیە 5/243.
5-سنن أبی داود حدیپ 4344.