لەسایەى چاوى بەزەیی زلهێزەكانى دونیادا: خواردنى گۆشتى پشیلە و سەگ و گوێدرێژ لەسوریا حەلاڵ كرا

Friday, 18/10/2013, 12:00

تڕاژیدیای ئەو كارەساتانەى ڕۆژانە لەسوریا لەلایەن بەرەى ئۆپۆزسیۆن و سوپای ڕژێم ڕوو دەدەن، هیچ سینارێست و مێژوو نووسێك ناتوانێ وەكو ئەوەى هەیە گوزارشتى لێ بكات و ناسۆری دیمەنە جەرگبڕەكان ناخى هەموو مەردمێكى خودان ویژدان دەهەژێنێ كاتێك میلی ڕادیۆكەى دەكاتە هەواڵە گەرمەكانى ڕۆژ و گوێبیستى ئەو قەسابخانە بەردەوامانە دەبێت كە ڕۆژ نییە بەدەیان كەس نەبنە قۆچی قوربانى حەزئامێز و كورسی پەرستى ئەسەدێكى دیكتاتۆر و لەڕێی میداكانیشەوە ڕووى ڕاستى كارەساتەكان ئەوەندە ناقۆڵا و گەورەن، مرۆڤ سەرسام دەبێت ئاخۆ : بۆچی دوای تێپەڕبوونی زیاتر لەساڵێكى پڕ قوربانى و كوشت و بڕی بەردەوام و ئاوارەبوونى هەزاران هاوڵاتى ئەم وڵاتە بەرەو سنوورەكان و گیرسانەوەیان لەوڵاتانى دراوسێ و كۆچكردنی بەشێكیان بەرەو هەندەران و ڕۆژ بەڕۆژ بەرز بوونەوەى ژمارەى شەهید و كوژراوان كە بەكڵۆجێ بەپێی ئامارەكان ڕێژەكە لە سەد هەزاری تێپەڕاندووە و لەبەردەوامبوونیدا و ئەو ڕێژەیە زێتر بۆ سەرەوە هەڵدەكشێ و مەترسی پێگەى جوگرافی سوریا وەك خاڵێكى وەرچەرخان لەڕووى یەكلایی كردنەوەدا چەند ئەگەرێك بەدوای خۆیدا دێنێ:

خاڵی یەكەم: زلهێزەكانى دونیا هەر یەكەیان بەدوای بەرژەوەندی خۆیان دەگەڕێن، سوریا دەوڵەتێكى دەوڵەمەند نییە بە كەرەستە خاوەكان و پێكهاتەى ژێرخانێكى تۆكمەى ئەوتۆ وەك بوونى نەوت و گاز و ..هتد تا ململانێكان بەزوویی بریار لەسەر یەكلاكردنەوەى ئەم كەیسە بدەن لەڕووى ڕوخانى ڕژێمى ئەسەد و هاتنەكایەى ڕژێمێكى دیفاكتۆوە.

سوریا لە دیدى ئەمریكا نێچیرێكى ئەوەندە زەحمەت نییە نەتوانێ وابەئاسانى ڕاوى بكات و بەدومای بێنێ، بەڵام كە دەبینێ لەڕووى ماددەوە تێچووى ئەوەى دەیەوێ بۆ ڕووخانى ئەو دەسەڵاتەى خەرج بكات بەبەراورد لەگەڵ بەرژەوەندی و خەرجیەكانى خۆی كە هیچ خێر و بێرێكى وای بۆ نامێنێتەوە، بۆیە ئەگەر هەڕەشە و گوڕەشەیەكیش بیكات تەنها بۆ دەربڕینى هەستى دونیایە تا پێیان بڵێ: من بۆ ئەم بارودۆخە بەپەرۆشم و هەركاتێك بمەوێ دەتوانم گورزى خۆم بوەشێنم، بەڵام نامەوێ تاكڕەوانە بڕیار لەسەر ساغكردنەوەى ئەو دۆسیە بدەم كە لەتەكدا تا بە ئێستا ڕادەگات وەكو ئیدارەى ئەمریكا لەو سوپایەی ئازاد و ئۆپۆزسیۆنە بەگومانە و ئیتقانى تەواوى بۆ نەڕسكاوە بۆ ئەوەى دوای یەكلایكردنەوەى ئەو پێشبڕكێیە و گۆڕینى ئەو ڕژێمە بەرژێمێكى دیموكراتى ئاخۆ ئەوانەى دەیەوێ دایان بنێ دەتوانێ پشتیان پێ ببەستێ و لەئاست داخوازى و فەرمانەكانى ئەواندا دەبن یان نا؟، ئەوەش ئەو مەتەڵەیە هێشتا ساغ نەبۆتەوە، ئەگەرچی ئەمریكا بەدوای دۆستێك دەگەڕێ لەو ناوچەیەدا پشتی پێ ببەستێ و بەرژەوەندیەكانى بپارێزێ، بەڵام هێشتا ئەو دۆستەى نەدۆزیوەتەوە.

خاڵی دووەم: لایەنى زلهێزى بەرامبەر بەتایبەت ڕوسیا و چین بەدەیەها پڕۆتۆكۆل و بەرژەوەندی گەورە گەورە لەگەڵ ڕژێمەكەى سوریای كۆ كردوونەتەوە، هەمیشە هەوڵ دەدەن درێژە بەمانەوەى بەشار ئەسەد و دارودەستەكەى بدەن كە لەو ناوچەیە قەڵایەكە بۆ بەرگریگردن و پارێزگاری كردنى فیكری سۆسیالیستى كە ڕژێمى ئەسەد وەكو ئایدۆلۆژیا پەیڕەوى دەكات و هەر ئەوەش وایكردووە ئەو دەوڵەتانە تا بۆیان بلوێ پینە و پەڕۆی كەم و كوڕی و پێشێلكارییەكانى ئەو ڕژێمە دەكەن و ئێرانیش لە ڕوانگەى ئەو هەڕەشە و گوڕەشەى سوریا دەرهەق بە ئیسرائیل دەینوێنێ بەلەبەرچاو گرتنى ئاینزا و ئەو تێكهەڵكێشیە، بەشێوەیەكى ڕاستەوخۆ پشتگیری لێ دەكات و بەشێوەیەكى ناڕاستەوخۆ چەك و جبەخانەی بۆ دەنێرێ و لە پەیبردنى زانیاری سەربازیدا هاوكاری دەكات، كە ئەوانیش تەواو دڵنیانین لەوەى ئایا ئەوەى دەبێتە جێگرەوە تا چەند بەرژەوەندیەكانى ئەوان لەو ناوچەیە دەپارێزێ؟

خاڵی سێ یەم: بەشێوەیەكى گشتى هەڵوێستى تەواوى دەوڵەتە زلهێزەكان ئەوەیە چۆن شكست بەبەرەى نوسرە(حزبە ئیسلامیەكان) بێنن كە لە گۆڕەپانەكەدا پانتاییەكى فراوانیان داگیركردووە و بوونیان لەو ململانێیە حاشا هەڵنەگرە كە باس لە ئۆپۆزسیۆن دەكرێ ئەوانیش ژمارەن، لەكاتێكدا ئەو وڵاتانە پێیان وایە لەگرتنەدەستى جڵەوى حوكمڕانى لەلایەن ئەو دەستە و تاقمەوە كارەساتێكە لەفەرهەنگی پەیوەندیەكان بە (عوزر لەقەباحەت خراپترە) ناوزەدى دەكەن، كەواتە هیچیان نەكرد، بۆیە لەبڕیاردانى كۆتایی پەلە ناكەن.

خاڵی سێ یەم: ڕەنگە هەموو لایەنە زلهێزەكان لەهەمبەر كورد و پێگەى كورد لە هاوكێشەكەدا هاودەنگ و هاوڕابن، بە ئیجابی هەڵیبسەنگێنن، بەڵام لەم نێوەندە كورد بەس نییە تاوەكو تای تەرازووى هاوكێشەكە ڕابگرێ و ئەوانى تریش مەبەست عەرەبەكانى دەرەوەى بازنەى بەرەى نوسرە لەڕووى جەماوەرەوە پێگەیەكى قورسیان نییە تا بتوانن ڕوو بەڕوو لەمپەرەكان ببنەوە، ئەوەش لێكدانەوە و توێژینەوەى وردى گەرەكە تا بەسەرەداوێ بگەن و كار بۆ ساغكردنەوەى ململانێكان بەلایەكدا بكەن.

ڕەنگە داڕێژەری سیاسەتى ڕوخانى ئەسەد لەتەك لێشاوى شنەبای بەهاری عەرەبیدا هەڵەیەكبێ و وا بەئاسانى نەتوانن لێی دەرچن، بەڵام ئەوەى جێی داخە، ئەفسووس لەسایەى جیهانگیری و ئەو عەولەمەى هەموو دونیای داگیر كردووە، ئەوجا بەبەرچاوى دونیا كیمیاوی لەو گۆڕەپانە تاقی دەكرێتەوە، قەتل و عامى بەكۆمەڵ( پرۆسەى كۆمەڵكوژی پیادە دەكرێ) و ڕووخان و كاولكاری ژێرخان و سەرخانى ئابووری لە پچڕانى كارەبا و ئاو و خزمەتگوزارییەكان و بواری تەندروستى چ جای بوونى هەڕەشەیەكى گەورە بەسەر ئەو خەڵكە سڤیل و ڕەش و ڕووتەى لەو نێوەندە دەبنە قوربانى یەكەم كە بەپێی تێڕوانینى چاودێران سوریا دوای كۆتایی جەنگ پێویستى بە پەنجا ساڵە بۆ ئەوەى وەكو خۆی لێ بێتەوە و تەنانەت لەم قۆناغە هەستیارەدا بژێوى ژیان و قوتى هاوڵاتیان گەیشتۆتە ئەو ئاستەى لەنەگەیشتنى هاوكاریەكان، فەتوای ئەوەیان بۆ بدرێ كە ئیتر لەمەودوا لەبەر ناچاری تا مەرگ یەخەیان نەگرێ و لەبرسان نەمرن، دەتوانن بۆ خۆیان پشیلە و سەگ و كەر بگرن و بیكوژنەوە و نۆشی كەن، كەچی هێشتا هەڵگرانى ئاڵای ئاشتى و دیموكراسی دەوڵە زلهێزەكان لەبەر بەرژەوەندەیەكانى خۆیان هەستیان نەبزواوە لەو ڕژێمە بێنە دەست و ئاتا و پاتاری بەسەر یەكەوە نەهێڵن، كە ئەگەر بیانەوێ ئەمڕۆ لێی بدەن دوای كەمتر لەهەفتەیەك سەرباری هەموو بەرگرییەك لەلایەن سوپای ڕژێمە، بۆ دواجار كۆتایی بە تەختى بەشار و دارودەستەكەى دێ، لێرەدا دەپرسم: دوای زیاتر لەساڵێك كوا دەنگی مافی مرۆڤ ؟ ئەگەر ئەو دەنگە بەپێی بەرژەوەندی دەوڵەتە زلهێزەكان نەیەتە سەر خەت تا دەنگى ناڕەزایی بەرز بكاتەوە، لە كاولكاریەكان لۆكە دەخەنە گوێیان و چاویان دەنوقێنن وەك ئەوەى هیچیان نەبینیبێ و هیچیان نەبیستبێ