ئەم بابەتە گێڕانەوەیەكی خێراو گشتیی یادەوەرییەكانی هەمزە عەبدوڵڵایە، كە لەپاش خەباتێكی پڕ شكۆداری‌و ماندوێتی رێی رزگاریخوازیی گەلەكەیدا لەبەرەبەیانی 13ی كانوونی یەكەمی 1998دا كۆچی دوایی كرد.

هاوشێوەی ئەم مانگە، كاك سدیق ساڵح لەژمارەی 1788ی رۆژی سێشەممە (26/1/1999)ی رۆژنامەی كوردستانی نوێ-دا ئەم بابەتە پڕ یادەوەرییەی تێكۆشەر هەمزە عەبدوڵڵای بڵاوكردۆتەوە، ئێمەش بۆ وەبیرهێنانەوەی تێكۆشانی هەمزە عەبدوڵڵا‌و ئەو كۆششەی نووسەر، جارێكی تر بڵاویدەكەینەوە.

سدیق ساڵح

ئەم نووسینە گێڕانەوەیەكی گشتیی ئەو چاوپێكەوتنە 13,5 سەعاتییەیە، كە بەكامێرای ڤیدیۆو شریتی كاسێت تۆماركراوە، كە مامۆستا عەبدولڕەقیب یوسف‌و بەندە رۆژانی 2و4و6و10و12و14و16و18ی تشرینی یەكەمی 1998 لەگەڵ بەهەشتیی مامۆستا هەمزە عەبدوڵڵادا سازمان دا بۆ تۆماركردنی بیرەوەرییەكانی. بەداخەوە مەرگی ناوادەی لەبەرەبەیانی 13ی كانوونی یەكەمی 1998دا بووە كۆسپی بەردەم بەئەنجامگەیاندنی ئەم پرۆژەیە. لەگەڵ ئەوەیشدا، بەدەستمانەوەیە ئەو بیرەوەریانە بەكۆمەڵێك پەراوێزی روون‌و راست‌و ساخكردنەوەوە لەداهاتوودا بخەینە بەرچاوی خوێندەواری كورد. ئەم ژیاننامەیە كورتەیەكی ناتەواوی ئەو بیرەوەریانەیە كە لەزمانی رەحمەتییەوە تۆماركراون. مامۆستا هەمزە كاتی قسەكردن هێشتاكە زەینی هەر روون بوو، بەڵام كەمتر تاقەتی ئاخاوتنی هەبوو.

هەمزە كوڕی عەبدوڵڵا عومەر كوردۆیەو بنەماڵەكەیان بە (كوردۆ)و (عاشوور) ناسراوەو لەخێڵی (شەرەفان)ی هۆزی (ئەرتووشی)یە. ساڵی 1915 لەگوندی (ڕاژان)ی ناوچەی مەرگەوەڕی دیوی كوردستانی خۆرهەڵات لەدایكبووە. دایكی ناوی (ئامینە)ی كچی شێخ سولەیمانی بەرزنجی-یە، ساڵی 1942 كۆچی دوایی كردووە. شێخ سولەیمان خاوەنی دوو كتێبی ئایینی دانراوە. باوكی سەرەتا ئەفسەری سوارەی حەمیدی بووە، پاشان بووەتە ئەفسەری نیزامی لە سوپای عوسمانیداو سەروبەندی یەكەمین جەنگی جیهانی لەشەڕی ڕووسدا لە (مەرگەوەڕ) شەهید بووە.

هەمزە تەمەنی شەش مانگێك بووە كە بنەماڵەكەیان بەهۆی شاڵاوی ڕووسەوە لەگەڵ ماڵی سەید محەمەدی شێخ عەبدولقادری شەمزیناندا ئاوارە بووەو هاتۆتە ئاكرێ‌و موسڵ‌و دوو ساڵێكی تێدا ماوەتەوە ئەمجا چۆتە زاخۆ. حازم بەگی شەمدین‌و محەمەد ئاغا یارمەتییان داوە. پێنج شەش ساڵێك لەوێ مانەوەو هەمزە دەستی بە خوێندن كردووە.

محەمەدی برا گەورەی لە كۆلیجی عەسكەریی عیراق وەرگیراوەو تەواوی كردووەو بووە بە ئەفسەرو خەرجیی خێزانەكەیانی لەئەستۆ گرتووە. محەمەد ساڵی 1962 كۆچی دوایی كردووە. هەمزە لە پۆلی چواری سەرەتاییدا بووە كە (ئەحمەد موختار)ی مامۆستای كوردپەروەری خەڵكی سلێمانی لەبەر جموجوڵی كوردانە بۆ زاخۆ دوورخراوەتەوە، هۆشی كوردایەتیی لەلای قوتابیانی كورد بووژاندۆتەوە. ساڵێك ناوەندیی لە بەغدا خوێندووەو لەوەبەدوا بەشی زانستیی ئامادەیی لەساڵی 1931دا لە موسڵ بڕیوە. هیچ كۆلێجێكی دەست نەكەوتووە، ناچار ساڵی 1932 چووەتە كۆلێجی ماف (حقوق) لە بەغدا. لەوێ بەهەشتیی شاكیر فەتاح‌و مامۆستا برایم ئەحمەدی ناسیوەو بووەتە ئەندامێكی (كۆمەڵی لاوان) كە قوتابیانی كورد لە بەغدا پێكیانهێنابوو.

ساڵی 1934 پێوەندی بە (یوسف مەتتی)یەوە هەبووە كە لەگەڵ (زەكی خەیری‌و عاسم فلەیح)دا سێ قۆڵی شانەیەكی شیوعی-یان پێكهێناوەو بووە بە ئەندامێكی ئەو شانەیە كە دوو كرێكاری هێڵی ئاسن‌و بیناكاریشی تێدا بووە. بەڕاسپاردەی ئەوان چووەتە نێو كۆمەڵەی (الاصلاح الشعبی) كە 1934 دامەزراو (عەبدولفەتاح ئیبراهیم) بەرنامەداڕێژو (كامل چادرچی) سەرۆكی بووە. بەهۆی (عەبدولقادر ئیسماعیل)ی پارێزەرو بەرپرسی رۆژنامەی (الاهالی)یەوە بە ئەندامی كۆمەڵەكە قبووڵ كراوە. لەگەڵ (یوسف مەتتی)شدا بەشداریی بەرنامە نووسین‌و پێكهێنانی سەندیكای كرێكارانی شەمەندەفەر بوو لە بەغدا. هەر ئەو ماوەیە هاوكاری رۆژنامەی (الاهالی)ی كردووەو بابەتی خۆی تێدا بڵاوكردووەتەوە.

محەمەدی برای ساڵی 1935 بە ئەفسەری لەناوچەی (بازیان) بووە. هەمزە چووەتە لای‌و لەوێ شێخ محەمەد خالیدو ئوڵووبەگی بارزانی‌و شێخ ئەحمەدی ناسیون. ساڵی 1936 كە شێخ ئەحمەدو بارزانییەكان هێنراونە (پردێ)، سەری لێداون. شێخ ئەحمەد سەرپشكی كردووە لەگەڵ (شێنێ)ی برا گەورەی شەهید عیزەت عەبدولعەزیز ئامێدیدا بچنە لای (حیكمەت سلێمان)ی سەروەزیر تا بارزانیەكان لەوێ لاببات. حیكمەت مامۆستای هەمزە بووە لە كۆلیجی ماف، رێیداون بچنە سلێمانی.

هەمزە ساڵی 1936 كۆلیجی مافی تەواو كردووەو بووە بەپارێزەرو گەڕاوەتەوە بۆ (زاخۆ)و هەردوو مانگێك پارێزەریی كردووە. لەوێ دوو كەسی مامۆستای جەمال حسێن زاخۆیی‌و خالید بامەڕنی ناوی رێكخستووەو هێناونیە نێو حزبی شیوعی عیراق (حشع).

ساڵی 1937 كاتێك بۆ یەكەمین جار لەدەعوایەكی جەزاییدا داكۆكیی لەكابرایەك كردووە، گیراوەو بە كەلەبچەكراوی براوەتە مووسڵ. دوو هەفتەیەك راگیراوەو بێتاوان دەرچووە. ساڵی 1938 لەماڵی (یوسف مەتتی) لەگەڵ یوسف‌و (زەكی خەیری)دا گیراوەو خراوەتە بەندیخانە بەتاوانی بڵاوكردنەوەی هەم نامیلكەی (الاكراد والعرب)و هەم شیعرێكی كوردیی لەسەر پۆستكارد چاپكراوی مامۆستا برایم ئەحمەد. ئەمە دەقی شیعرەكەیە:

كوردی بێكەس بەسیە هەستە، تێپەڕی هەنگامی شەو

رۆژی ئازادیت ببینە، بانەمێنێ سامی شەو

خوێن بڕێژە، لەش بنێژە، قەت مەچێژە تامی خەو

چونكە قوربانیی ئەوێ هەڵهاتنی ڕووی رۆژی نەو

هێشتا لەتەوقیفدا بووە كە (مستەفا ئەلعمری)ی وەزیری ناوخۆ بڕیاری داوە (جنسیە)ی عیراقی لێ بستێننەوەو دووری بخەنەوە بۆ دەرەوەی عیراق. بەردراوەو چووەتە لای بەهەشتیی شێخ مەحمودی حەفید لەبەغدا تا بۆی تێ بكەوێ دووری نەخەنەوە. شێخ عەبدوڵڵای برازای سەید ئەحمەدی خانەقا رێوشوێنی بۆ داناوە هەڵبێت‌و بچێتە دێی (ئەلبوو سەباح)ی رەفعەت بەگی داودە تاڕەوانەی بكاتە دێیەكەی خۆی كە (كەوەڵە)ی نزیكی كەركوكە. لەوێ لەماڵی جووتیارێكی (خدر) ناو بووە. شەش مانگ لەوەبەدوا براوەتە خانەقای سەید ئەحمەد لەنێو كەركوك بەناوی (مەلا ئیبراهیم)ەوەو ساڵانی 1939-1940 لەوێ ماوەتەوە. ساڵی 1941 لەبەر تێچێینی سیخوڕان، گواستراوەتەوە بۆ دێی (گۆپتەپە) لای شێخ عەبدوڵڵای باوكی شەهید عەلی عەسكەری. لەهەراكەی (رەشید عالی گەیلانی)دا چووەتەوە خانەقای سەید ئەحمەد لە كەركوك‌و تا 19943 ماوەتەوە.

هەمزە پەیوەندی بە شیوعیە كوردەكانی (كۆیە)وە هەبووە، لەوانە عەلی عەبدوڵڵا. ساڵی 1943 بەداواو كۆمەكی ئەوان چووە بۆ مەهاباد. لەوێ دڵشادی رەسوڵی‌و سدیقی حەیدەریی دیون كە دوو سەركردەی كۆمەڵەی (ژ.ك) بوون.

10 رۆژێك لەلای (سەعیدی باغەوان) ماوەتەوە. قازی محەمەدی دیوەو نامەیەكی داوەتێ بۆ قونسڵی ڕووس لە (ورمێ). لەگەڵ سەعیددا چوونەتە (شنۆ)و سەید عەبدوڵڵای گەیلانی-یان لەتەكدا هاتووە بۆ ورمێ‌و قونسڵیان دیوەو داوای یارمەتییان لێكردووە بۆ كوردستانی باشوور. بەڵام بێ سوود بووەو هیچیان بۆ نەكراوە. گەڕاونەتەوە بۆ كەركوك. راپۆرتێكی درێژی لەبارەی سەفەرەكەیەوە داوەتە ئەو برادەرانەی كۆیە.

حوزەیرانی 1944یش دیسان بەداوای ئەوان چووەتەوە مەهاباد. لەوێ میرحاج‌و مستەفا خۆشناوی دیون. ئەو سەروبەندە بیری لەوە كردووەتەوە رێكخراوێكی سیاسیی تایبەت بۆ رێبەریی بزووتنەوەی رزگاریی نیشتمانیی كورد لە كوردستانی باشوور پێك بهێنێ. دواجار بەرنامەیەكی نەتەوەیی پێشكەوتووی لەبەر رۆشنایی پێڕەو و پرۆگرامی كۆمەڵەی (الاصلاح الشعبی)دا داڕشتووەو خستوویەتیە بەرچاوی ئەو جووتە هاوڕێیەی‌و پەسندیان كردووە. كانوونی یەكەمی ئەو ساڵە هەرسێ پێكەوە چوونەتە (ورمێ)‌و چاویان بە پرۆفیسۆر (ڤیلچیڤسكی)ی نوێنەری شەخسیی (ستالین) بۆ كاروباری سیاسیی ئازربایجان‌و كوردستانی خۆرهەڵات كەوتووە. پرۆژەی بەرنامەی ئەو حزبە پێشنیاركراوەی پێشكەش كردووەو پێی پەسندبووەو بەڕاسپاردەی ئەو نامەیەكی بۆ ستالین نووسیوەو داوای یارمەتی بۆ كوردستانی باشوور لێكردووە. ئەویش رەوانەی كردووە بۆ (مۆسكۆ). پاش دیتنی ژەنەڕاڵ (لووبۆف)ی سەرۆكی دەستەی ئەركانی جەنگی سۆڤێتی‌و ژەنەڕاڵ (ئەتەكشیۆف)ی خەڵكی ئازربایجانی سۆڤێتی لە تەورێز، هەرسێكیان چوونەتە (شنۆ).

ئەو ماوەیە 20 كاغەزی ئیمزاكراوی مەلا مستەفای بارزانی-یان بۆ هاتووە تا ئەمان ببنە نوێنەری ئەو و بەناوی شۆڕشی بارزانەوە پەیوەندی بە بەرپرسانی سۆڤێتیەوە بكەن. تشرینی یەكەمی 1945 كە بارزانیەكان ناوچەی (بارزان)یان چۆڵ كردووەو كشاونەتەوە نێو كوردستانی خۆرهەڵات، هەرسێ لە (شنۆ) كۆبوونەوەو پەیوەندی بەردەوامیان لەگەڵ مەلا مستەفادا هەبوە.

كە بارزانیەكان هێنراونە (مەهاباد)و چەكداركراون‌و پلەی عەسكەری بۆ سەركردەو ئەفسەرەكان دیاری كراوە، مەلا مستەفاو میرحاج داوایان لە هەمزە كردووە پلەی ئەفسەری وەربگرێ، قبووڵی نەكردووە هەتا قازی محەمەدیش داوای لێكردووە وەزیفەیەكی حكوومەتی لە كۆماری مەهاباددا وەربگرێ، نەیكردووە. ئەو دەمە لیژنەیەكی نۆ كەسی لە هەمزەو مەلا مستەفاو ئەنوەر دڵسۆزو وەهاب ئاغای جوندیانی‌و محەمەد مەحمود قودسی‌و مستەفا خۆشناو و میرحاج ئەحمەدو عەبدولڕەحمان موفتی‌و نوری ئەحمەد تەها پێكهێنراوە بۆ سەرپەرشتیی كاروباری سیاسی‌و ئیداریی بارزانیەكان. لیژنەكە سێ جار كۆبووەتەوەو لەپرۆژەی دامەزراندنی ئەو حزبە دوواوەو كە هەمزە یەكەم كەس بووە بیرۆكەیەكی خستۆتەڕو و بەرنامەی بۆ داناوەو كاری بۆ كردووە. دواتر قازی محەمەد داوای كردووە ئەو لیژنەیە هەڵبوەشێننەوە. هەر هەمزە ئەو داوایەی رەتكردووەتەوەو ئیدی بڕیاری داوە بگەڕێتەوە كوردستانی باشوورو خەریكی دامەزراندنی ئەو حزبە بێ كە خۆی ناوی (پارتی دیمكراتی كورد- عیراق)ی لێ ناوە. مەلا مستەفا بە تكای ئەو قایل بووە ببێتە سەرۆكی پارتی‌و بەیاننامەیەكی بۆ خەڵكی كورد لە عیراق نووسیوە بێنە نێو پارتی. هەمزەیش بەیاننامەی راگەیاندنی دامەزراندنی پارتیی بە عەرەبی نووسیوەو شەهید محەمەد قودسی كردوویە بە كوردی. هەردوو بەیاننامەكە لە (چاپخانەی كوردستان) لە مەهاباد چاپكراون. هەمزە هەردوو بەیاننامەكەی لەگەڵ خۆدا هێناوەتەوە، پێش سازدرانی كۆنگرەی دامەزراندنی پارتی بڵاوكراونەوە.

هەمزە سەرەتای مایسی 1946 گەڕاوەتەوە كوردستانی باشوورو چووەتە دێی (سیتەك). جێی باسە (سەعید) ناوێك كە ناسناوی مەسعودی مەلا محەمەدی ڕەشی قەرەداغی بووە، هەر لەوكاتەوە كە هەمزە لە (گۆپتەپە) بووە، بووەتە یاوەرو دۆستێكی چالاك‌و دڵسۆزی‌و تەتەریی نێوان حزبی (شۆڕش)‌و (رزگاری)‌و كوردانی باشووری ئاوارەی دیوی كوردستانی خۆرهەڵاتی كردووە. سەعید ئەو حەلە چاپخانەیەكی لە مەهابادەوە هێناوەتە (سیتەك)‌و لەهۆدەیەكی ماڵی رەحمەتیی (شێخ لەتیفی حەفید)دا دانراوە. پاشان هەمزە هاتووەتە سلێمانی بۆ ماڵی برایم ئەحمەد. لەوێوە پەیوەندیی بە سەرانی (رزگاری)و (شۆڕش)ەوە كردووە. نافیع یونس هاتووەتە سلێمانی‌و پێكهاتوون خۆیان هەڵبوەشێننەوەو ئەو حزبە تازەیە دابمەزرێنن.

هەمزە 12ی ئابی 1946 لەگەڵ برایم ئەحمەدو (تەها محێدین مەعروف)دا چووەتە بەغدا. رەشید باجەڵان بەڕاسپێری، خانووی (سەعید فەهیم)ی لای (قهوە شكر)ی نزیك بە (حەیدەرخانە)ی بۆ ماوەی هەفتەیەك بۆ سازدانی كۆنگرەی دامەزراندنی پارتی بەكرێ گرتووە. 28 نێردراوی پاشماوەی (رزگاری)‌و (شۆڕش)‌و (هیوا) بەشداربوون. كۆنگرە هەریەك رۆژی خایاندووەو مشتومڕێكی ئەوتۆی تێدا لەسەر پێڕەو و بەرنامەی پارتی نەكراوە. دواجار هەمزە بە سكرتێری پارتی هەڵبژێردراوەو لە بەغدا ماوەتەوەو خەریكی كاری رێكخستن‌و بڵاوكردنەوە بووەو یەكەم ژمارەی رۆژنامەی (رزگاری)ی ئۆرگانی حزبی لە ئەیلولی 1946دا دەركردووە.

كۆمیتەی ناوەندیی پارتی لە پایزی 1947دا بڕیاری داوە ناوەندی حزب بباتە سلێمانی. بۆیە هەمزە بەهۆی فاتیح جەباریی ئەفسەرەوە گەیشتووەتە كەركوك بۆ ماڵی عیزەن بەگی مەجید بەگی رەسوڵ بەگی موغاغ كە گەیاندوویەتییەوە سلێمانی. هەمزە ساڵی 1947 (نەعیمە خان)ی خوشكی برایم ئەحمەدی هێناوە.

هەمزە كۆتایی ساڵی 1949 لە سلێمانی گیراوەو براوەتە بەغدا، پاش چەند مانگێك زیندانیكردن‌و لێكۆڵینەوەو تاوانباركردنی بەوەی كە شیوعییەكی جیاییخواز (انفصالی)یە، دادگا بێتاوان بەری داوە. بەڵام (تەحقیقاتی جینائی) گرتوویەتیەوە بەتاوانی عیراقی نەبوون تا (جنسیە)كەی لێ وەربگرێتەوە. پاشان بەكەفالەتی حامید بەگی جاف ئازادكراوەو چاودێریی لەسەر هەر ماوە. (نەجمەدین سائیب)ی مەتەسەریفی تازەی (سلێمانی)ش كە هاواڵی سەردەمی قوتابێتیی بووە لە كۆلێجی ماف (حقوق)، لەلای سەعید قەزازی ئەوسا یاریدەدەری وەزیری ناوخۆ بووە بە كەفیلی‌و رێی دراوە بێتەوە سلێمانی.

ساڵی 1951 كە دووەم كۆنگرەی پارتی لەماڵی شەهید (عەلی حەمدی) لە بەغدا بەستراوە، داوا لە هەمزە كراوە واز لە سكرتێریی پارتی بهێنێ، كۆنگرەی بەجێهێشتووەو گەڕاوەتەوە سلێمانی. هەر بەئەندامێكی كۆمیتەی ناوەندیش هەڵبژێردراوەتەوە. كە (نەجمەدین سائیب) لابراوە، موتەسەریفی نوێ گرتوویە تا ئاودیوی توركیا بكرێتەوە، چونكە لەساڵی 1938 بەدواوە (جنسیە)ی عیراقیی لێ سەندراوەتەوە. براوەتە موسڵ‌و زاخۆو تەسلیم بە كاربەدەستانی توركیا كراوەتەوە. گواستراوەتەوە بۆ قەزای (جزیرا بووتان)و هێندەی پێ نەچووە رەوانەی دیوی عیراقیان كردووەتەوە. بەیارمەتیی حازم بەگی شەمدین ئاغا گەیشتووەتەوە موسڵ.

ئەو ماوەیە كە دراوەتەوە بە توركیا، لە پارتی دەركراوە. شەهابی شێخ نوری‌و موحەڕەم محەمەد ئەمین لەكادێرانی لیژنەی ناوچەی سلێمانی لە سلێمانییەوە چوونەتە لای بۆ موسڵ. شەهاب تایپێكی بۆ بردووەتە ئەوێ تا بڵاوكراوەی پێ چاپ بكات. ئیدی لەوكاتەوە ناوی (باڵی چەپڕەو و پێشكەوتخواز)ی پارتی-یان لەخۆناوە. هەمزە تا ساڵی 1952 لەوێ ماوەتەوە. ساڵی 1953 هاتووەتەوە سلێمانی‌و كەوتووەتە رێكخستنەوەی باڵەكەیان.

ساڵی 1954 سەركردایەتیی ئەو باڵەی پارتی بڕیاری داوە هەمزە بچێتە یەكێتی سۆڤێتی ئەوسا لەڕێگای ئێرانەوە تا پەیوەندی بە مەلا مستەفای بارزانی-یەوە بكات‌و یارمەتییەكی باشترو زیاتر بۆ تێكۆشان‌و رۆژنامەو بڵاوكراوەی خۆیان دابین بكات. حوزەیرانی ئەو ساڵە لەگەڵ (مەسعود) دا چوونەتە لای عەباس ئاغای سەركەپكان تا بیاننێرێ بۆ دیوی ئێران. پازدە رۆژێك لەلای ماونەوەو پێداویستییەكانی سەفەرەكەی بۆ جێبەجێ كردوون.

لە (كێلەشین)ەوە چوونەتە دێی (خۆراسپێ)ی (سەید عەبدڵڵا گەیلانی) كە ئەوكاتە لە تاران بووە. پاش 10 رۆژ چاوەڕێكردن، مەسعودی تەتەری ناردووەتە لای بۆ تاران‌و گەڕاوەتەوەو ئەو مەبەستەیان بۆ بەدی نەهاتووە. هەتا (فەتاح ئاغای هەركی)ش دەستی بەڕووەوە ناون. بۆیە گەڕاونەوە بۆ سەركەپكان. ئەو سەفەرە 1,5 مانگ زیاتریان پێ چووە.

هەمزە ساڵی 1955 بەرنامەیەكی بۆ رێكخستنی خێڵەكی لەنێو پارتیدا داناوە كە لەڕێكخستنە مەدەنیەكە جیابووە. دوادواییەكانی 1955 چووەتە بەغدا بۆ پێكهێنانی بەرەیەك لەگەڵ حزبی شیوعیی عیراق‌و حزبی (الوطنی الدیمقراطی)و حزبی (الشعب)دا. ساڵی 1956 پەیوەندی ئەو باڵەی پارتی بە (حشع)ەوە گەرم بووەو هەمزە دووجار لەگەڵ (سەلام عادل)ی سكرتێری (حشع)دا كۆبووەتەوە. هەر لەو ساڵەدا مام جەلال نامەی لە مەلا مستەفاوە بۆ هەمزەو برایم ئەحمەدو شێخ سادقی بابۆ هێناوە. مەلا مستەفا بەعەرەبی بۆ هەمزەی نووسیوە: دەبێ هەردوو باڵی پارتی ئاشت ببنەوەو یەك بگرنەوە ببنەوە بە یەك حزب. هەمان كات لەگەڵ (حشع)یشدا پێك بێن‌و تەبا بن. هەردوو باڵ یەكیانگرتەوەو هەمزە بووەوە بە ئەندامی كۆمیتەی ناوەندی.

هاوینی 1956 تاقمێكی شیوعیە كوردەكان كە نەژادی ئەحمەدی عەزیز ئاغاو خەسرەو تۆفیق سەركردەیان بوون، هاتنە نێو پارتی‌و ناوی حزب گۆڕا بە (پارتی دیمكراتی یەكگرتووی كوردستان)و ئۆرگانەكەیشی بە (خەباتی كوردستان). هەمزە ئەو ماوەیە هەڵسوڕاندنی ئۆرگانی پارتی‌و بەیاننامەو بڵاوكردنەوەی پێ سپێردرا.

پاش شۆڕشی 14ی تەمووزی 1958 كە مەلا مستەفای بارزانی هاتەوە عیراق، هەمزەی بردە لای خۆی‌و كردیەوە بە سكرتێری پارتی. چەند مانگێك چووە هەولێرو بوو بە ئەفسەری پەیوەندیی نێوان مەلا مستەفاو شێخ ئەحمەدی برای كە لە (بارزان) بوو.

هاوینی 1959 هاتەوە بەغدا. ئەو سەروبەندە نەژادی ئەحمەدی عەزیز ئاغاو خەسرەو تۆفیق‌و ساڵح حەیدەریی ئەندامانی كۆمیتەی ناوەندی‌و ساڵح روشدی یاداشتنامەیەكیان دایە مەلا مستەفاو داوایانكرد پارتی نەبێتە شوێنكەوتەی حشع‌و عەبدولكەریم قاسم. هەمزە بۆچوونی ئەوانەی قبووڵ بووە. مەلا مستەفا بۆ رازیكردنی عەبدولكەریم ئەو كۆنە شیوعیانەی لە پارتیدا دەركردووەو هەمزەیش لەو كاتەوە نەچوەتەوە بەلای پارتیداو پەیوەندی پێوە بچڕاوە.

حشع پاشتر ویستوویەتی پشتی ئەو كۆنە شیوعیە دەركراوانە بگرێ‌و كۆیان بكاتەوە، بەڵام هەمزە بەدەنگیانەوە نەچووە.

ئیدی لەوكاتەوە تا كۆچی دوایی لەبەرەبەیانی 13ی كانوونی یەكەمی 1998دا، سەرباری هەموو تاوكردن‌و گوشارێك، وازی لە سیاسەت هێناوەو لە ماڵی خۆی دانیشتووە.

 سەرچاوە: