لەڕوى سیستەمەوە لە نێوان وەزیرى تەندروستى و وتە بێژەكەى باوەڕبەكامیان بكەین
Tuesday, 13/09/2011, 12:00
وەزیرى تەندروستى ڕیسوا و شەرمەزاربووە ئەیەوێت بەشاردنەوەى بابەتە كارەساتبارەكان و لێدوان و ڕاگەیاندنى چەواشە خەڵك فڕیوبدەن و گەندەڵیەكان پەردەپۆش بكەن و باڵانسى وەزارەتە شكست خواردووكەى ڕاست بكاتەوەە ، بەئاشكرا ڕاگەیاندنەكانى كەوتوەتە فڕێدانى ئامارى پڕلەدرۆ و هەواڵى پڕۆژەى هەڵبەستراوى بێ بنەما بەشێوەیەك ڕیسواو دەستەوەستان بوون و سەری لێ شێواوە لەو هەموو بەرنامە و پڕۆژە خەیاڵى و چاكسازیەیى بەدەرزەن ئەیاندا بەگوێیى ئەو میللەتەدا خێرنەدیوەدا!!
خوێنەرانى بەڕێزى كوردستانپۆست ...
ماوەیەك پێش ئێستا وەزیرى تەندروستى ڕایگەیاند كەوا ڕەوشى تەندروستى هەرێم و سیستەمەكەى زۆر سەركەتووە بەشێوەیەك لەپێش ناوچەكانى ترى عێڕاقەوەیە بەپەلە كەوتنە بانگەشە و چەواشەكارى و شەوانە و ڕۆژانە ئەم لێدوانەی بەمیللەت ئەفرۆشتەوە ،ئەم لیًدوانانەى جەنابى وەزیر هاوكات بو لە كەڵ وەزیرى تەندروستى عێراق كە ئامازەیەكى مەترسیدارى بە بارو دۆخى تەندروستى لە خاكى عیراق بەكشتى تالەنووسینێكدا بەكۆمەڵێك بەڵگەو دیكۆمێنت بەهەموو لایەكمان ڕاگەیاند كەئەمە درۆیەكى زۆر گەورەو شاخدارە بەپێچەوانەوە ئێمە پێمانوایە ڕەوشى تەندروستى هەرێم لەوپەڕى كارەساتدایە . دواتر لەڕاپۆرتێكى چاوەروان نەكراودا لەناوەڕاستى مانگى هەشتى ڕابردوودا كەناڵى ئاسمانى جەزیرە بۆیەكەم جار باسى بوونى ماددەى یۆرانیۆمى كرد لەكەش و ئاو هەواى هەرێمى كوردستاندا و دەریاچەى دووكانیشى بەنموونە هێنایەوەو ڕایگەیاند كەئەمە زیانى تەندروستى گەورەى داوە لەخەڵكى كوردستان بەتایبەتیش شارى سلێمانى .
دیسانەوە بەپەلە تاهیرهەورامى وەزیرى تەندروستى هاتە سەرخەت و لەڕۆژنامەى ئاسۆ (ژمارە 1537 ، 22 / 8 / 2011) زۆربەتووندى ئەمەى ڕەتكردەوەو ڕۆژنامەى ئاسۆ بەمانشێتى گەورە ڕایگەیاند ...
وەزیرى تەندروستى هەرێم ، پیس بوونى ئاوى دووكان ڕەت دەكاتەوە .
خوێنەرانى بەڕێزى كوردستانپۆست .
تەنها دوو ڕۆژ دواى ئەم لێدوانەى جەنابى وەزیر ، ووتەبێژە موحتەڕەمەكەى وەزارەتى تەندروستى سەدوهەشتا پلە پێچەوانەى جەنابى وەزیر بەئاكانیوزى ڕایگەیاند بەنیازین نمونەى ئاوى دوكان بنێرین بۆ بەغدا بۆ دڵنیابوون لەبوونى یۆڕانیۆم واتا دواى ڕاپۆرتەكەى كەناڵى جەزیرە پشكنین بۆ ئاوى دوكان هەر نەكراوە بەنیازن بیكەن و بینێرن بۆ بەغدا واتا لەكوردستان پشكنینەكە هەر ناكرێ ، كەچى جەنابى وەزیر دێ لەخۆیەوە بانگشەى ئەوە ئەكا لەپێش عێراقەوەیەن .
ئێمە تەمەنا ئەكەین وابێ و لەپێش عێراقەوە بین و كەش و هەوایەكى پاك و تەندروستمان هەبێت ، بەڵام بەداخەوە نەك هەر وانیە ئێمە داوا ئەكەین ئەمانە بدرێن بەدادگا لەجیاتى ئەوەى هەموو هەوڵ و تواناكانى خۆیان بخەنەگەڕ لەسەر ئەو هەموو كارەساتانەى كەڕۆژانە لەسایەیى ئەمانەوە بەرۆكى سیستەمەكەى گرتووە كەچى دێن چەواشەكاری ئەكەن و خەڵك فڕیو ئەدەن
ئێمە پێمانوایە ئەو لێدوانانەیان بۆ دوو مەبەستە ...
(1 بۆچەواشەكردنى خەڵك و شاردنەوەى ئەو هەموو كارەساتانەیە كەلەسیستەمى تەندروستى كوردستاندا هەیە .
2) بەپێچەوانەى كوردستان وەزارەتى تەندروستى بەغدا بڕیارى داوە هەموو تووشبووانى شێرپەنجە بنێرێتە دەرەوە بۆ چارەسەر ، ئەمانە لێرە ئەم بانگەشە و ڕیكلامانە ئەكەن بۆ ئەوەى لێرە تووشبووانى شێرپەنجە ئەم داوایە نەكەن .
ئێمە زۆر ناچینە ناو ناوەرۆكى ئەو هەموو كارەساتانەى كەهەن و ڕووئەدەن ڕۆژانە ، وەنایەین جارێكى تر هەموو ئەو زانیارى و داتا و ڕاپۆرت و ئامار و بەڵگانەى لەنووسینەكانى ڕابردوودا خستوومانەتە ڕوو دیسان بیانخەینەوە ڕوو ، ئێوەى بەڕێز تەنها سەیرى ئەم هەواڵ و ڕاپۆرت و بەدواداچوونە تازانەى خواروەوە بكەن كە ماوەیەك لەمەوبەرن ئەوسا ئێوە بڕیاربدەن ڕەوشى تەندروستى ئەو وەزارەتە گەندەڵە چۆنە و سیستەم و ڕەوشەكە چەندە لەدواوەیە ؟ .
نەخۆشخانەكەی وەزیری تەندروستیی مە رجی پێویستی تێدا نییە:-
سەرۆكی لیژنەی بەدواداچوونی نەخۆشخانە تایبەتەكان لە فەرمانگەی تەندروستیی سلێمانی، ئاشكرای دەكات: ئەو بینایانەی ئێستا كراونەتە نەخۆشخانەی تایبەت، لەگەڵ مەرجەكانی نەخۆشخانەدا یەكناگرنەوە‌و پاركیان تێدا نییە‌و لە بنەڕەتدا بۆ نەخۆشخانە دروست نەكراون.
وەزارەتی تەندروستیی‌و شارەوانیی‌و سەندیكای پزیشكان، لەكردنەوەی نەخۆشخانەی تایبەتدا چەند مەرجێكی زانستییان داناوە، وێڕای چەند مەرجێكی بیناسازیی دیکه، كە بە وتەی سەرۆكی لیژنەی بەدواداچوونی نەخۆشخانە تایبەتەكان، ئەو مەرجانە لە نەخۆشخانە تایبەتییەكانی سلێمانیدا نین.
نەخۆشخانەی سۆمای تایبەت یەكێكە لە نەخۆشخانە ئەهلییە تایبەتەكانی سلێمانی‌و تایبەتە بە نەشتەرگەریی ژنان‌و منداڵبوون‌و نەشتەرگەریی گشتیی، ئەم نەخۆشخانەیە كە خاوەندارییەكەی دەگەڕێتەوە بۆ د. تاهیر هەورامی، وەزیری تەندروستی حكومەتی هەرێمی كوردستان، بەیەكێك لەو نەخۆشخانانە دادەنرێت كە مەرجە پێویستەكانی نەخۆشخانەی تایبەتی تێدا نییە.
ئەندازیار فەرەیدون محەمەد، لێپرسراوی لقی مۆڵەتی شارەوانیی سلێمانی، هۆكاری پێدانی مۆڵەت بە نەخۆشخانەی سۆمای تایبەت بۆ ئەوە دەگه‌ڕێنێتەوە، كە ئەو نەخۆشخانەیە لە ساڵانی (2007 بۆ 2008) مۆڵەتی وەرگرتووە، رێنماییەكانی مۆڵەتیش لە (1/11/2010)دا گۆڕانكاریی بەسەردا هاتووە.
بەپێچەوانەوە، ئەكرەم مینا خزر، بەڕێوەبەری كارگێڕیی نەخۆشخانەی سۆمای تایبەت، بە رۆژنامەی راگەیاند: لە مانگی (4/2010)وە مۆڵەتمان وەرگرتووەو لە مانگی (5/2010)وە نەخۆشخــانەكەمان كردووه‌تەوەو لەخزمەتی نەخۆشدایە. مۆڵەتی رەسمیشمان لە وەزارەتی تەندروستیی‌و سەندیكای پزیشكان وەرگرتووە.
نەخۆشخانەی سۆمای تایبەت، لە بینایەكی چوار نهۆمی پشتی شەقامی ئۆرزدی دایە‌و نزیكەی (30) پزیشكی پسپۆڕ‌و (60) كارمەندی هەیە.
ئەمانەش هەندێ نمونەى سەرنج ڕاكێش كە وەزیرى بەناو تەندروستى شانازى بەوەوە دەكات كە سیستەمى تەندروستى هەرێم زۆر پێش كەوتووە
(1 نه‌بونی وه‌رقه ده‌بێتـه كێشه له به‌شی فریاكه‌وتنی نه‌خۆشخانه‌ی كفری 9/9/2011
روداوێكی هاتوچۆ له شاری كفری بووه هۆی برینداربونی 9 كه‌س، له‌به‌ر نه‌بوونی وه‌رقه‌ی ره‌وانه‌كردنی نه‌خۆش له به‌شی فریاكه‌وتنی نه‌خۆشخانه‌ی كفری بۆ ماوه‌ی یه‌ك سه‌عات برینداره‌كان له ره‌وانه‌كردن دوا كه‌وتن..
2) نه‌بوونى ده‌رمان بۆ نه‌خۆش له‌بنكه‌كانى ته‌ندروستى حكومى، نیگه‌رانى نه‌خۆشه‌كانى لێده‌كه‌وێته‌وه
08-08-2011
كوردیو
3) له‌م ماوه‌یه‌دا زیاتر له16 نۆرینگه‌‌و ده‌رمانخانه داخراون
1/9/2011 ئاوێنه
4) له‌كوردستان 2 هه‌زار‌و 473 كه‌س هه‌ڵگری ڤایرۆسی هه‌وكردنی جگه‌رن .
به‌پێی ئامارێكی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی، ژمارەی هه‌ڵگرانی ڤایرۆسی هه‌وكردنی جگه‌ر له‌كوردستان 2 هه‌زار‌و 473 كه‌سن، له‌و رێژه‌یه‌شدا شاری سلێمانی به‌پله‌ی یه‌كه‌م دێت كه 2 هه‌زار‌و 187 كه‌س تۆماركراوه، به‌پله‌ی دووه‌میش شاری دهۆك دێت كه 271 حاڵه‌ت‌و كه‌مترینیشیان شاری هه‌ولێره كه ته‌نها 15 حاڵه‌ت تۆماركراوه.
(5 سلێمانی.. كۆگایه‌كی نایاسایی ده‌رمانی ماوه به‌سه‌رچوو ده‌ستی به‌سه‌ردا ده‌گیرێت
PUKmedia - سلێمانی 2011-08-24
6) سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم به‌دواداچوون بۆ ته‌واونه‌بوونی نه‌خۆشخانه‌ی بریندارانی چه‌كی كیمیایی ده‌كات
خه‌ندان /22/08/2011
(7 وه‌زیر و وته‌بێژه‌كه‌ی وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی حكومه‌تی هه‌رێم دوولێدوانی جیاواز .
24/8/2011
لفین بریس
.
(37) (8گوندی شاورێ؛ داوای بنكەی تەندروستی دەكەن
دوای ئەوەی لە نیوە شەوێكی سەرەتای ئەم مانگەدا، لە گوندی (كەوبێنە) دووپشك بە كچە پێنجساڵانەكەیەوە دا، عەزیز ئەحمەد، لەبەر نەبوونی بنكەیەكی تەندروستی، كچەكەی لەدەستدا.
(9 وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی عیراق بۆ یه‌كه‌مینجار توشبووانی شێرپه‌نجه ره‌وانه‌ی ده‌ره‌وه‌ی وڵات ده‌كات . بەڵام وەزیرى تەندروستى بە پێچەوانەوە بەهۆى ئەوەى سیستەمى تەندروستى هەرێمەكەى پێشكەوتووە (سۆما) ى كچى بۆ چارە سەرى نەخۆشیەكى درێش خایەن دەباتە وڵاتى ئەڵمانیا و بەریتانیا
28/08/2011
خه‌ندان-
كارەساتەكانى سیستەمى تەندروستى لەكوردستان .
بەپێیى نوێترین ڕاپۆرتى لیژنەى داواكارى گشتى كەلەسەر نەخۆشخانە و دامەزراوەكانى وەزارەتى تەندروستى هەولێر ئەنجامدراوە دەركەوتووە چ كارەسات و ماڵوێرانیەك لەسیستەمەكەدا هەیە كەئێمە دەمێكە هاوار ئەكەین و هەموویمان باس كردوە ئێمە باسى سنوورى سلێمانیمان كردوەو هەموو جاریش وتوومانە (پێمان وانیە حاڵى سنوورى ئیدارەى هەولێر لێرە باشتربێت) ئەوەتا بەفعلى وایە و لێرە كارەساتبارترە ، لەخوارەوە ئەوەى ڕاپۆرتەكەى داواكارى گشتى سەبارەت بەهەولێرخستوویەتیە ڕوو بەراوردى ئەكەین بە سلێمانى و لەكۆتایشدا دەقى ڕاپۆرتەكە ئەخەینەڕوو .
_ بەشێوەیەك ئەڵێ (نەخۆشى درەم لەگەڵ نەخۆشەكانى دیكە لەیەك هۆڵن) كەئەبێتە هۆى گواستنەوەى ئەو نەخۆشیە درمانە بۆ ئەوانى دیكە ، كەچى جەنابى وەزیر بانگەوازى ئەوە ئەكەن كەسیستەمەكە زۆر پێشكەوتووە و لەپێش عێراق و هەندێك ووڵاتى دراوسێ وەیە ، ئەوەتا جارێكى تر بەپێچەوانەى لێدوانەكانى پێشوویەوە جەنابى وەزیر بۆ ڕۆژنامەى ڕووداو ئەڵێ ... دەرمانى بەسەرچوو لەهەموو نەخۆشخانەكانى كوردستاندا هەیە ، بۆیەكەم جار دانیشى بەوە داناوە كەدەرمانى ئێكسپایەر لەسەر نەخۆش تێست و تاقیكراوەتەوە ئەو كارە لەفەرمانگەى تەندروستى هەولێر كراوە وەزارەتیش لەڕۆژى 27 / 7 / 2011 لیژنەیەكى لێكۆڵینەوەى بۆ ئەو بابەتە پێكهێناوە !!. ((ڕۆژنامەى ڕووداو ، ژمارە 174 ، بەروارى 8 / 8 / 2011)) .
وەزیرێك ئەمە لێدوانى بێ بۆ دادگایى كردن نەبێ بۆ چى باشە ؟ ئەگەر ئەزانى ئاوا كارەساتبارە و هیچ دەسەڵاتێكیشت نیە ئەى بۆ دەست لەكار ناكێشیتەوە ؟
هەوڵئەدەین بەشێك لەو بەرواردە بۆ ئێوەى بەڕێز بخەینەڕوو ..
لەخاڵێكدا باسى خراپى بیناى نەخۆشخانەكانى كردوە ئێرەش بەهەمان شێوە نەخۆشخانە 400 قەرەوێڵەیەكە باشترین وەڵامە و زیاتر ناڵێین .
بەوەشەوە نەوەستان لەڕقى ئەوەى پارتى لەهەولێر كارگەى دەرمانى داناوە ئەوانیش لەمانگى شەشى ڕابردوو كارگەیەكى دروستكردنى دەرمانیان لەبەغداوە گواستەوە بۆ سلێمانى ، نامانەوێ لەبوونى پڕۆژەكە كەم بكەینەوە بەڵام هیچ سوودى نیە بۆ سلێمانى تەنها مەسەلەیەكى سیاسى بازرگانى بوو و بەس ، چونكە كێشە نەبوونى كارگەى دەرمان نیە كێشە نەبوونى سیستەمە ، نەبوونى ژێرخانێكى تەندروستى پتەوە ، نەبوونى نەخۆشخانەى مۆدێرن و سەردەمە .
سەبارەت بەنەخۆشخانەى لەدایك بوون و منداڵانیش لێرە بەهەمان شێوە لەشارێكى گەورەى وەك سلێمانى تەنها(یەك)نەخۆشخانەى حكومى منداڵبوون هەیە بەڵام لەبەرامبەر ئەوەدا (هەشت نەخۆشخانەى منداڵبوونى ئەهلى هەیە كەیەكێكیان ئى خێزانى جەنابى وەزیرى تەندروستیە) كەپێمان وایە ئەمەش هەوڵێكى ترو پیلانێكى سەقەتى ترى وەزارەتى تەندروستیە كەلەسەر حسابى هاوڵاتیان گرنگى بەكەرتى تایبەت دەدات و نەخۆشخانە حكومیەكانیش بەهۆى نەبوونى خزمەتگوزارى پێویستەوە جێگەى ڕەزامەندى هاوڵاتیان نین بەم شێوەیە ئەم وەزارەتە سیستەمەكەى سەقەت كردوە ئەوەتا بەئاشكرا گرنگى بەكەرتى تایبەت دەدات و كەرتى گشتیش ڕۆژبەڕۆژ بەرەو خراپى ئەڕوات .
بەبڕوایى ئێمە و تێكرایى شارەزایانى بوارەكەش گرنگى دانى وەزارەتى تەندروستى بەكەرتى تایبەت بەهیچ شێوەیەك بۆ خزمەتى كەرتى گشتى تەندروستى و هاوڵاتیانى هەژارو خەڵكى كوردستان نیە ، تەنها لەوپێناوى كەدەستیان گرتووە بەسەر هەموو جومگەكانى كۆمەڵگادا و دەیانەوێت لەو ڕێیەوە بەرژەوەندیە ئابووریەكانیان زیاتر پەرە پێ بدەن ، ئێمە ناڵێین با گرنگى بەكەرتى تایبەت نەدرێ باگرنگى پێ بدرێت بەڵام لەسەر حسابى كەرتى گشتى نەبێت لەسەر حسابى بودجەى گشتى ئەو میللەتە نەبێت .
لەبارەى پزیشكەكانیشەوە لێرەش بەهەمان شێوە ئەوەندەى خەریكى نەخۆشخانەى ئەهلى و كەرتى تایبەت و عیادەكانى خۆیانن ئەوەندە لەنەخۆشخانەكان نامێنەوە جگەلەوەى لەزۆربەى شاروشارۆچكەكان دكتۆر لەگەڵ تیشك ، سۆنەر ، دەرمانخانە و ... هتد . شەریكە و پشكى هەیە لەسەر حسابى هاوڵاتیان .
نەخۆشخانەى دەروونى ئێرەى سلێمانیش زۆر لەوەى هەولێر كارەساتبارترە ئەوەى ئێرە نەك بەندینخانە هەر بۆ خۆى شوێنێكە بۆ كوشتنى مرۆڤەكان بۆ تووشبوونى مرۆڤەكان بەنەخۆشیە دەروونیەكان و نەخۆشیە درێژخایەنەكان بەتایبەت ڕەبوو و تەنگەنەفەسى ، چونكە ئەوەى ئێرە لەناو كارگەى چیمەنتۆى تاسڵوجەیە.
نەخۆشخانە ئەهلیەكانى ئێرەش بەهەمان شێوەى هەولێرە (دەرمانى بەسەرچوو لێرەش هەبوو گیرا ، پاپەندنەبوون بەڕێنمایەكانى وەزارەتى تەندروستى لێرەش بەهەمان شێوەیە ، دەوامكردنى ستافى نەخۆشخانە گشتیەكان لەنەخۆشخانە ئەهلیەكان لێرەش بەهەمان شێوەیە هەر لەجەنابى وەزیرى تەندروستى و خێزانەكەیەوە بگرە تادەگاتە خوارەوەى خوارەوە هەمووى وایە
بەڵێ خوێنەرانى بەڕێزى كوردستانپۆست ....
ئێستا ئێوە بڵێن سیستەمە تەندروستیەكە چۆنەو چەندە كارەساتبارە ، وەهیچ جیاوازیەك نیە لەنێوان سیستەمى تەندروستى لەهەولێر و سلێمانى ، هەردوولایان وێران ، گەندەڵ ، كارەساتبار ، ماڵوێران بەدەست كۆمپانیا بازرگانیەكەى جەنابى وەزیر خۆیەوە ، سیستەمەكە خۆى تووشى شێرپەنجە بووە لەسایەیى ئیدارەو بەرنامە كارتۆنیەكەى جەنابى وەزیر و سەقەت و گەندەڵ كەپێمانوایە وەزارەتەكە هەربەناو تەندروستیە .
ئەڵێ شەش ساڵە لەهەولێر داواى دروستكردنى هۆڵێكى تایبەت بەنەشتەرگەریان كردوە تائێستا نەكراوە ، لێرەش لەسلێمانى لەبەرنەبوونى قاوش دوایى نەشتەرگەرى گەنجێك ڕۆژى 1 / 8 لەنەخۆشخانەى فریاكەوتنى سلێمانى گیانى لەدەستدا ، ئێوە بڵێن ئەبێ گرنگى و ئەهمیەتى ئەم وەزارەتە و وەزارەتى پیلاندانان لەچیدابێ ؟ ئێوە بڵێن لەماوەى ئەم شەش ساڵەدا چەند بیناى نەخۆشخانەى ئەهلى بەرزكرایەوە بەوەى جەنابى وەزیر خۆشیەوە ؟هەى قوڕبەسەر ئەو میللەتە هیوا و ئومێدى بەوانە هەیە سیستەم و دەرمان و نەخۆشخانەیەكى باش و مۆدێرنیان بۆ دابین بكات !!.
جەنابى وەزیرسەبارەت بەهۆكارى زۆربوونى ژمارەى نەخۆش ئەڵێ .. ((ئەمە هى ئەوەیە چەند ساڵێكە نەخۆش كەڵەكەبووە بەسەر یەكدا بۆیە ئێستا هەموویان بەیەكەوە ڕوویان كردۆتە نەخۆشخانەكان.
بەڕٍێزان ئەم لێدوانە لەهەر ووڵات و هەرێمێكى تر بوایە ئەبوو ئێستا ئەم وەزیرەو بە بەڕێوە بەرەكانیەوە لەدار بدرانایە ئەوەتا بەئاشكراو زۆر ڕوو قایمانە سوكایەتى بەنەخۆش و هاوڵاتیان ئەكەن و ئەڵێ كەڵەكەبوون بەسەریەكدا .
كەئەمە باشترین وەڵامە بۆ هەموو لایەك كەتائێستا دەسەڵاتدارانى ئەم هەرێمە گەندەڵستانە تەنانەت پێناسەیەكیشیان نیە بۆ كەرتى تەندروستى چ جاى نەخواستە پیلان و ئامانج و بەرنامەیان بۆ ئەم كەرتە هەستیارە ؟ ئەوەتا سەربارى تەواو نەبوونى نەخۆشخانە 400 قەرەوێڵەیەكە كەناوهێنانیشى بۆتە (عەیبە و شەرم) ، بیست و هەشت فەرمانگەى ترى ئەم وەزارەتە لەخانووى كرێدان ؟ كەبەڕاى ئێمە تەنها ئەو پارە خەیاڵیانەی لەو كۆنگرە و كۆنفرانسە بێ سوودانەى ئەم وەزارەتە خەرجكراون و هیچ و سوود و بەرهەمێكیان نەبووە بۆ ئەو میللەتە بۆ دروستكردنى ئەو بینایانە تەرخان بكرایە زۆر باشتربوو ، تۆ كەفەرمانگە و دامەزراوەى تەندروستیت لەخانووى كرێ دابێت ، پیلان و بەرنامەت بۆ خۆت نەبێت ئەى چۆن ئەتوانى كەش و هەواو و دۆخێكى تەندروست بۆ هاوڵاتیانت دەستەبەر بكەیت ؟ چۆن پیلان و بەرنامەیان بۆ دائەنێیت ؟ واتا تائێستا ئەم وەزارەتە كۆمێنتێكى نیە بۆ سێكتەرى تەندروستى ؟ تەنها ئیعلام و بەس لەهەمووشى كارەساتتر ئەوەتا تازەبەتازە نەخۆشیەكى سەیر هاوشێوەى ئایدز لەسلێمانى سەرهەڵئەدا و نەخۆشخانەى منداڵبوون ئەكرێ بەنەخۆشخانەى قورگ و لووت و گوێ (بەپێی ئامارێكی بەڕێوەبەرێتیی گشتیی
لەپارێزگای سلێمانیدا، رێژەی نەخۆش لەزیادبووندایەو بەرپرسانی تەندروستیش، ناتوانن هۆكارەكەی بدۆزنەوەو بەم هۆیەشەوە ئەركی تەندروستكارانیش، قورس بووە.
بەپێی ئامارێكی بەڕێوەبەرێتیی گشتیی تەندروستیی سلێمانی، (لە كانونی دووەمی ئەمساڵدا، (23745) نەخۆش و لە شوباتدا (22597) نەخۆش و لە ئازاردا (20593) نەخۆش، داخڵی نەخۆشخانەكانی بەڕێوەبەرێتیی تەندروستیی سلێمانی كراون و لەناویشیاندا، (11386) نەشتەرگەریی ئەنجامدراوە واتە لەماوەى تەنها 1 مانگدا رۆژانە 378 نەشتەر گەرى ئەنجام دراون وە هەر بە پیچى ئەو ئامارە رۆژانە 793 نەخۆش بینراون
زێدی وه‌زیری ته‌ندروستی دكتۆری ژنی تێدا نییه .
هه‌ردوو مه‌ڵبه‌ندی ته‌ندروستی ناحیه‌ی بیاره‌و شارۆچكه‌ی ته‌وێڵه یه‌ك دكتۆریان هه‌یه، سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ش به‌هۆی نه‌بوونی دكتۆی ژنه‌وه، ژنانی ئه‌و ناوچه‌یه بۆ پشكنین ده‌بێت رێگه‌یه‌كی دوور ببڕن‌و بچنه هه‌ڵه‌بجه یان سلێمانی.عادل كه‌ریم به‌رێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی شاره‌زوور راگه‌یاند كه هه‌موو ناحیه‌یه‌ك یه‌ك دكتۆری پێویسته‌و بیاره سه‌ربه ته‌وێڵه‌یه‌و به‌هه‌ردوكیانه‌وه یه‌ك دكتۆریان بۆ داده‌نرێت.هه‌روه‌ها وتی مه‌ڵبه‌ندی ته‌ندروستی ئێستای ته‌وێڵه كه‌موكورتی هه‌یه‌و بینا نوێیه‌كه ئه‌وه‌نده‌ی نه‌ماوه ته‌واو بكرێت، له‌گه‌ڵ ته‌واوبونیدا ده‌وام تێیدا ده‌بێته شه‌وو رۆژو هه‌وڵده‌ده‌ین له مانگی هه‌شتدا دكتۆرێكی بۆ بنێرین.له‌لایه‌كی تره‌وه له‌به‌ر ئه‌وه‌ی دكتۆری ژنی لێ نییه، دانیشتوانی ناحیه‌ی بیاره‌و 20 له‌و گوندانه‌ی ده‌كه‌ونه سنووری ئیداره‌ی ئه‌م ناحیه‌یه‌وه، زۆر جار ده‌چن بۆ هه‌ڵه‌بجه یان سلێمانی بۆ پشكنینێكی ته‌ندروستی.ژماره‌ی دانیشتوانی ئه‌و ده‌ڤه‌ره، نزیكه‌ی 10 هه‌زار كه‌س ده‌بێ و تائێستا دكتۆرێكی ژنی تێدا نییه، ژنانی ناوچه‌كه‌ش ده‌ڵێن هه‌ندێجار به‌شه‌رمه‌وه ده‌چینه به‌رده‌ستی دكتۆره پیاوه‌كان.چه‌ند ژنێكی دانیشتوی ناوچه‌كه به‌هاوڵاتیان راگه‌یاند به‌هیچ شێوه‌یه‌ك ئاماده‌نین خۆمان بخه‌ینه به‌رده‌ستی دكتۆری پیاوه‌و پشكنینمان بۆ بكات، چونكه دابونه‌ریت رێگه‌مان پێ نادات.لای خۆیه‌وه، به‌رێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی شاره‌زوور وتی به پێی ستانداردی جیهانی هه‌موو قه‌زایه‌ك دكتۆرێكی پسپۆری ژنی پێویسته، ئیدی چۆن ده‌بێت بیاره كه ناحیه‌یه دكتۆرێكی ژنی هه‌بێت.ناحیه‌ی بیاره، به نۆ كیلۆمه‌تر ده‌كه‌وێته باكوری هه‌ڵه‌بجه‌وه‌و 98 كیلۆمه‌تریش ده‌كه‌وێته رۆژهه‌ڵاتی سلێمانیه‌وه،
له‌ڕاپرسییه‌كدا كه ڕێكخراوی ده‌ستپێشخه‌ری كۆمه‌ڵی مه‌ده‌نی(CSI)، به‌هاوكاری سندوقی نیشتمانی بۆدیموكراسی ئه‌نجامیان داوه، ئاماژه‌به‌وه ده‌كات هاوڵاتیان‌و كارمه‌نداندان ئه‌وراستییه روون ده‌كه‌نه‌وه كه سیستمی ته‌ندروستی، پێویستی به‌گۆڕینێكی بنه‌ڕه‌تی هه‌یه.
سایتی ئاوێنه: له‌ڕاپۆرتی ڕاپرسیه‌كه‌ی ڕێكخراوی ده‌ستپێشخه‌ری كۆمه‌ڵی مه‌ده‌نی(CSI)دا كه وێنه‌یه‌كی بۆ سایتی ئاوێنه نێراوه ئاماژه تیایدا هاتووه "رێكخراوی ده‌ستپێشخه‌ری كۆمه‌ڵی مه‌ده‌نی(CSI) ، به هاوكاری سندوقی نیشتمانی بۆدیموكراسی(NED) راپرسییه‌كی له‌سه‌ر ره‌وشی ته‌ندروستی له ناوچه‌ی گه‌رمیان و چه‌مچه‌ماڵ ئه‌نجامدا. هۆكه‌ی ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م دوناوچه‌یه زۆرترین خه‌ڵكی هه‌ژار‌و كه‌مده‌رامه‌تی تیایه، جگه له‌وه‌ی زۆرترینیان جێماوه‌ی ئه‌نفالن، ئه‌مانه‌ش پێویستییه‌كی زۆریان به خزمه‌تگوزاری بواری ته‌ندروستی هه‌یه".
ئه‌وه‌ش ده‌خاته ڕوو " ئه‌م راپرسییه زیاتر بۆ ئاشكراكردنی ئاستی ناعه‌داله‌تی‌‌و پێشێلكردنی مافی مرۆڤه له ئاست پێشكه‌شكردنی خزمه‌تگوزاری ته‌ندروستی له‌م دوو ناوچه‌یه".
له‌كۆتای ڕاپۆرته‌كه‌دا هاتووه "له‌م راپرسییه‌دا وه‌ڵامی هاوڵاتیان و كارمه‌نداندان ئه‌وراستییه روون ده‌كه‌نه‌وه كه سیستمی ته‌ندروستی، پێویستی به‌گۆڕینێكی بنه‌ڕه‌تی هه‌یه، ئه‌وه‌ی ئێستا هه‌یه، ناتوانێت له ئاست پێویستی ره‌وشی ته‌ندروستی هاوڵاتیاندابێت، ئه‌ویش له‌به‌ر ئه‌وه‌ی سیستمی ته‌ندروستی سیستمێكه كه پشت به چاره‌سه‌ر ده‌به‌ستێت نه‌ك خۆپاراستن
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
