خوێندنەوەى چوارەمى ناوەندى هەژان بۆ دۆخى هەنووكەى نیشتمان لە توندوتیژیدا حەقیقەت وون دەبێت

Friday, 08/04/2011, 12:00

ناوەندى هەژان پاش سێ خوێندنەوەیەی تایبەت بە بارودۆخی ئەم دواییە نیشتمان و خستنە رووی تێڕوانینی فیكری و ئەخلاقی و مەعنەویانەی ناوەندی هەژان و بۆ رزگار بوون لەو دۆخە، ئەوانیش بەناونیشانەكانی (مامەڵەى ئەخلاقى و چارەسەرى مەعنەوى (و)داواكانى خۆپیشاندەران ئەخلاقیترن.! (و (عەدالەت تەنها چارەسەرە) كە تێكڕایان جەختیان لەسەر چارەسەری ئەخلاقیانە دەكردەوە بۆ داواكانی خۆپیشاندەران .
هەنوكەش خۆپیشاندانەكان نزیكەی پەنجا رۆژە بەردەوامن و دەسەڵات تا ئێستا وەڵامی داواكاریەكانی خۆ پیشاندەرانی نەداوەتەوە ، لەبەرامبەردا ئاستی داواكاری هاووڵاتیان بەرز تر بوەتەوە گۆرانكاریان بەسەردا هاتوە، بە رامان لە بێ وەڵامی دەسەڵات و بەرزتر بونەوەی ئاستی داخوازی جەماوەری ناڕازی، ئەگەری بەردەوام بون و زێتر بونی توندوتیژیەكانی شیمانەیەكی لەبەرچاوە، بۆیە ئێمە لە ناوەندی هەژان وەك نەریتی هەمیشەیمان لەو سۆنگەیەوە كە باوەڕمان وایە (ناتوندوتیژی بنەمایەكی قوڵ و هەمیشەییە و تەنها پەیوەست نیە بە كاتی شۆرش و خۆپیشاندانەكانەوە چونكە توندو تیژی حەقیقەت وون دەكات) بۆیە پێویستە ناتوندوتیژی بێتە میتۆدێك و هەموان كاری پێبكەین بە دەسەڵات و ئۆپۆزسیۆن و خۆپیشاندەرانیشەوە. ئەمەش لەبەر ئەم خاڵانەى خوارەوە:
بەشێك مرۆڤێك كاتێك توندوتیژیان لەسەر ئەنجام دەدرێت پرسیارێك لە زیهنیاندا دروست دەبێت (چۆن دەبێت لێم بدەن و خوێنم بڕژن بەڵام تۆڵەی خۆم نەكەمەوەو دەستەوسان دابنیشم ؟! ئالێرەشەوە ئەو هاووڵاتیانە پێیان وایە ناتواندوتیژی كار نەكردن و بێ هەڵوێست بوون و وەڵامی نێگەتیڤ و سلبیە)، لە كاتێكدا بە وورد بونەوە دەر دەكەوێت كە نەك هەر ناتوندوتیژی كار نەكردن نیە بەڵكو ئەو لە لوتكەی كار كردن و ئیجابی بوندایە ، ئەگەر كار كردن نیە ئەی بۆ ستەمكاران هێندە لێی دەترسن و هەمیشە دەیانەوێت رەوتی ناتوندو تیژی تێك بدەن و بە ئاقاری توندوتیژییدا بەرن ؟! ناتوندو تیژی كارێكی وەهایە كە هەمیشە حەقیقەت لە تەنیشت ئەوەوە دەر دەكەوێت، ئەوە توندوتیژیە حەقیقەت وون دەكات ئەوانەش بە كاری توندوتیژی هەڵدەستن كە دەیانەوێت راستیە سەرەكیەكان وون ببن، كە لە پێناویاندا داواكاری پێشكەش كراوەو خۆپیشان ئەنجامدراوە، وەك ئەو نمونەیەیە بە چاوی خۆمان لە خۆپیشاندانەكانی ئەم دواییەی نیشتماندا دەیبیننی توندو تیژی وای كرد داوای یەكەم ببێتە ئەوەی بكوژان و ئەنجامدەرانی توندو تیژی بدرێنە دادگا.
بە وورد بونەوە لە مێژوو بۆمان دەر دەكەوێت ناتوندوتیژی گەرەنتی و زەمانی سەركەوتنی شۆرشەكان بوە، هەروەك شۆرشەكانی هیندستان و ئەمریكا و ئەفریقای باشور كە ناتوندوتیژ بوون بە باشترین شێوەو كەمترین زیان گەشتونەتە دوا ئامانجەكانیان
لە توندتیژیدا خودى كەسى توندتیژ زیانمەند دەبێت و پاشان دەوروبەر، بەپێچەوانەوە لە ناتوندوتیژیدا هەم ئەو كەسەى پێ ى هەڵدەستێت سوودمەند دەبێت و هەم دەوروبەر.
لە توندوتیژییدا تواناكانى مرۆڤ وون دەبن چونكە سروشتی مرۆڤ وایە كاتێك توندوتیژی لەبەرامبەریدا ئەنجامدراو ئیدی دەترسێت و هەرچ دەزانێت لە بیری دەچێتەوەو هەرچیش لەتوانایدایە ئەنجامی بدات مەعب دەبێتەوە نامێنێت، بە پێچەوانەوە لە ناتوندوتیژیدا مرۆڤ چۆنە بەو جۆرە دەردەكەوێ و لێهاتویی و تواناكانی بەرجەستە دەبن.
توندوتیژى نیشانەى ترسنۆكیە،ئەو كەسەی توندو تیژی بەرامبەر بەرامبەرەكەی ئەنجام دەدات لە ناخی خۆیدا لێی دەترسێت و دەیەوێت بە توندو تیژی ئەو ترسەی لە بەرامبەر كۆتایی پێبهێنێت هەربۆیە مرۆڤى ئازا پەنا بۆ توندوتیژى نابات.
لە پشت هزرى ناتوندوتیژیەوە جیهانبینیەكى ئەخلاقى قوڵ هەیە و زادەى فەرهەنگێكى مەزن و شكۆدارە.
لە توندوتیژیدا كۆى دەزگا سیاسی و كۆمەڵایەتى و یاساییەكان چالاك نابن و لە برى پەنابردن بۆ یاسا چارەسەرى سیاسى و رێككەوتن دێتە ئاراوەو ئیدی لە بری ئەوەی یاسا رۆڵی خۆی ببینێ و تاوانكاران سزا بدرێن دەوترێت لە پێناو نەرژانی خوێنی زیاتردا وەرن با رێك بكەوین رێكەوتنی نێوان دوو حزبی دەسەڵاتدار و سەرجەم لایەنە بەشدارەكانی شەری ناوخۆ لە پێناو نەهێشتنی ئەم شەرانەدا ئەنجمیان دا نمونەیەكی روونی ئەم بابەتەن، ئیدی ئەو هەموو خوێنەی لاوانی نیشتمان بەهەدەر چو بێ ئەوەی كەس خۆی بە تاوانكار بزانێت تاوانباران بدرێنە دادگا
سیستەمى بوون "وجود" سیستەمێَكى ئەخلاقیە كە تێیدا توندوتیژى وون نابێت. ئەو كەسەی ستەمێكی ئەنجامداوە لە بەردەم خواو و ویژدان و دادگا و مێژوودا تۆڵەی لێ وەردەگیرێتەوە
ناتوندوتیژى گونجاوە لەگەڵ پێكهاتەى مرۆڤدا، توندوتیژى لەسەرووى تواناى مرۆڤەوەیە.مرۆڤ كاتێك بە نا توندوتیژی مامەڵەی لەگەڵدا دەكرێت ئەگەر بیەوێت لە بابەتەكان تێدەگات و ئارام دەگرێت لە كاتێكدا بەرگەی ئامرازەكانی توندو تیژی ناگرێت و بەڵكو زۆر جار پێی لەناو دەچێت .
سەردەمى نوێ ئامرازەكانى توندوتیژى تیادا زێدەترن ، لەبەرئەوەش دەرەنجامەكانى توندوتیژى زۆرتر و قورستر دەبن تەكنۆلۆژیاو چەكەكانی سەردەمی نوێ بەشێوەیەكن كە مرۆڤی توندوتیژ بە ئاسانی بتوانێت هەزاران مرۆڤ لەناو بەرێت .
هزرى ناتوندوتیژى هێندە گەورەیە كە داواى هەموو ئایینەكان و فەلسەفە مەزنەكانە.
لە توندوتیژییدا هەموو دەستكەوتە مرۆییەكان كە بە درێژایى مێژوو بەدەستهاتوون دەچنەوە خاڵى سفر، ئیدی ئازادی نامێنێت و مرۆڤەكان ەدەبنەوە بە كۆیلەو ژنانان مافەكانیان زەوت دەكرێت و منداڵان توندوتیژیان لەسەر ئەنجامدەدرێت و ئاشتی جیهانی نامێنێت.
لە توندوتیژیدا چەمكە مرۆیی و ئەخلاقى و مەعنەوییەكان دەسڕێنەوە وەك: برایەتى و خۆشەویستى و رێزگرتنى یەكتر و بەرگرى لە مافى چەوساوەكان...هتد
گەر دوایین سیستەمی سیاسی كە مرۆڤایەتى پێى گەیشتبێت بریتى بێت لە "دیموكراسى" ئەوا لە توندوتیژیدا ئەم سیستەمە تێك دەچێت و دەشێوێت.
توندوتیژى شتێكى غەریزەیەو تەنها مامەڵەكردن بە غەریزە كاری مرۆڤی عاقڵ نیە و دەبێت لە مامەڵە كردنی بە مەبنای غەریزەوە بگوازینەوە بۆ مامەڵە كردنی تێ رامانانەو عەقڵانی
توندوتیژى گفتوگۆ لە ناو دەبات , لە ناتوندوتیژیدا بە رگرى لە مافى هەموان دە كرێت بە بەرامبەرەكانیشەوە.
نەفرەت لە توندو تیژی و كۆتا بێت دەستی ئەنجامدەرانی و بژی هزری ناتوندوتیژی و ئاشتی و پێكەوە ژیان
ناوەندى هەژان بۆ فیكر و مەعنەویەت
8-4-2011