ماڤی مڕۆڤ وپێگه‌ێ له دیدی سیاسه‌ته‌وه
Sunday, 12/12/2010, 12:00
زیاتر له شه‌ش ده‌یه‌یه که به‌یاننامه‌ی ماڤی مڕۆ سه‌رچاوه‌ی زۆربه‌ی ئازادیخوازانی جیهانه له ڕێگه‌ێی ئاشتی وپێداگری له سه‌ر مافه سه‌ره‌تایه‌کانی هه‌موو مرۆڤه‌کان و بۆ وه‌دی هێنانی به‌رابه‌ری هه‌موو مڕۆکان، به بێ جیاوازی نه‌ته‌وه‌یی و ڕه‌گه‌زی. ئه‌م ئامانجانه مڕۆی تاک وه‌ک که‌سێکی مۆختار و ئازاد له هه‌موو ڕوانگه‌کانی ژیانی تاکه‌وه له به‌رچاو ده‌گرێت و ئامژه‌یه‌کیشه به حکومه‌تیه‌کی یاسایی، یا یه‌ک سری مافن بۆ حکومه‌تیه‌کی یاسایی. م مڕۆ ئه‌وه‌یه که مڕۆ له به‌رامبه‌ر یاسا و یاسا له به‌رامبه‌ر مڕۆدا داده‌نێت، که هه‌موو تاکه‌کان ده‌بێت مافیه‌کی یه‌کسان و به‌رانبه‌رایان بێت و مڕۆی ئازاد له گه‌ڵ ئه‌ندیشه وله‌شه خۆی ئه‌و جۆره‌ی که ده‌بێت هه‌لس و که‌وت بکات و بناسرێت به‌ڵام ئه‌م مافانه چه‌نیه‌ک ئازادی به مڕۆ ده‌دات هێنده‌ش ئه‌رک له سه‌ر شانی مڕۆ داده‌نێت.
مافی مڕۆ له گه‌ڵ تاکدا دێت و ده‌بێ بۆ وه‌ده‌ست هینانی هه‌زینه بدڕێت، ئه‌م مافه وه‌ک مافی ژیان و به‌شدار بوون له ئازادی، نه له ئایین به‌ڵکوو ئه‌ندیشه‌ی بیر و باوه‌ره، چۆنکا ئه‌م مافانه ته‌نیا بۆ مڕۆیه و هیچ که‌س بۆی نیه ده‌س دڕێژی بکات له سه‌ر مڕۆ و ده‌ست بخاته نێو کار و باری مافی مڕۆڤه‌وه.
ئه‌گه‌ر له ڕوانگه‌ی مافی مڕۆوه چاو له سیاسه‌ت بکه‌ین ده‌بێ ئاماژه به‌وه بکه‌م که تیکڵاو کردنی دوو به‌شی سئاسه‌ت و مافی مڕۆ شتیه‌کی ساکار ئیه و ده‌بێ هه‌وڵیکی زۆری بۆ بدرێت تا بتوانڕێ هه‌موو ئه‌و بڕگانه‌ی مافی مڕۆ له ناو یاسای وڵاته‌کاندا دابین بکرێت ، سیاسه‌ت به هۆی ره‌وشتی خۆیه‌وه ڕاسته و خۆ له گه‌ڵ ده‌سه‌ڵات و له به‌ر چاو گرتنی کات و ساتدایه و هه‌میشه چاوه‌روانی خیر و بێری زیاتره بۆ وڵاته‌که‌ی مانه‌وه‌ی خۆی چ له ده‌ره‌وه و چ له ناوه‌وه ، هه‌ر بۆیه له زۆربه‌ی کاته هه‌ستیاره‌کاندا ده‌وڵه‌ته‌کان مافی مڕۆ پێشێڵ ده‌که‌ن و هه‌موو ئه‌و پرنسیبانه و یاساکانی مافی مڕۆ له به‌ر چاو ناگرن. به‌ڵام له به‌شی مافی مڕۆدا ئێمه له گه‌ڵ بایه‌خ و نابه‌رابه‌ریدا ده‌سته و یه‌خه‌ین و مافی مڕۆڤ به له به‌ر چاو گرتنی هه‌موو بنه‌ماڵه‌ی مڕۆ بێ ئه‌وه‌ی باس له شوێن و جێگه‌ی بکات داکۆکی ده‌کات له ماڤ وئازادیه‌کانی ژیانی رۆژانه‌ی هه‌موو تاکێک.
به‌ر له هه‌ر شتیه‌ک مافی مڕۆ ئاگاداری و واقعه‌یه، نه مه‌رامه، نه یاسا نه حوکمێکی ده‌وڵه‌تی ، به‌ڵام ده‌بێ ئه‌وه له یاد نه‌که‌ین که ماڤ هه‌میشه په‌یوه‌ندی چڕ و پڕی هه‌یه له گه‌ڵ ئه‌رک و کار و مانای ڕاسته‌قینه‌ی خۆی ده‌دۆزێته‌وه. ئه‌گه‌ر چی له ئێران ئێمه رۆژانه ده‌بینین که به ده‌یان ره‌فتاری دژه مڕۆیی له لایه‌ن ده‌سه‌ڵاتدارنی رژێمه‌وه روو ده‌دات به‌ڵام به بروای من خه‌ڵکی ئێران به ته‌واووی ئاگایان له ماڤی مڕۆ هه‌یه و هه‌ر وا که له‌م یه‌ک دوو ساڵه‌ی دواییدا دییمان که زۆربه‌ی ئه‌و خه‌ڵکه بۆ دابین کردنی ئازادی تاکه که‌سی ڕژانه سه‌ر شه‌قامه‌کان و ئێستاش به سه‌دان له ڕێبه‌ران و خه‌ڵکی ئازادیخوازی ماڤی مڕۆ له زیندانه‌کانی رژێمدان.
لێره‌دا ده‌بێ ئامژه به خوو و ڕه‌گ و ریشه‌ی مافی مڕۆ بکه‌م، ماڤی مڕۆ هیچ په‌یوه‌ندیه‌کی به سیاسه‌ت یا ئایینێکی تایبه‌ته‌وه نیه، لێره‌دا ده‌بێ ئاماژه به بوونی مڕۆ له ناوچه جیا جیا کان بکه‌م و به بروای من ده‌بێ له هه‌ر شوێنێک ماڤی مڕۆ به پێی داب و نه‌ریتی ئه‌و شوێنه بێت، هه‌ر چه‌ن نابێ ناوه‌ڕۆکی بڕگه‌کانی ماڤی مڕۆ له‌و ناوچانه بگۆردرێت، لێره‌دا ده‌بێ ئه‌وه بڵێم که له هیچ وڵاتێکدا دموکراسی و ماڤی مڕۆ به باشی نه‌ناسێندراوه و که‌س به گشتی له ناوه‌ڕۆکی ئه‌و دوو واژه سیاسی و ماڤی مڕۆییه تێنه‌گه‌یشتووه.
له ئێراندا ده‌بێ زۆر زیاتر هه‌وڵ بدرێت بۆ په‌ره‌پێدانی دموکراسی و ماڤی مڕۆ و هه‌ر وه‌ها ئازادیه کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان ، له ئێران ئه‌م داواکاریانه زۆر وه‌ده‌ست دێت و ده‌بێ خه‌باتیه‌کی بێ وچانی بۆ بکرێت.
به بروای من ئه‌گه‌ر ئه‌ندیشه‌ی ماڤی مڕۆ له کۆمه‌ڵگا و له نێو بنه ماڵه و ژیانی تاکه که‌سی بێته ده‌ره‌وه وتێکڵاو له گه‌ڵ سیاسه‌ت بکرێت ئه‌وا ئه‌و کات جیهانێکی پڕ له زۆر و سته‌م له ناو ئه‌و کۆمه‌ڵگادا دروست ده‌بێت و هه‌موو ماڤه‌کانی مڕۆ ده‌که‌وێته ژێر پرسیار یان پێشێڵ ده‌کرێت.
ئه‌گه‌ر چی ئه‌ندیشه‌ی سیاسی روانینێکی تری هه‌یه له مه‌ڕ ماڤی مڕۆ ، به‌ڵام ده‌بێ ئه‌وه‌مان له یاد نه‌چێت که هیچ ده‌سه‌ڵاتیه‌ک به بێ کۆمه‌ڵگا ناتوانێ تا سه‌ر ده‌سه‌ڵاتی به ده‌سته‌وه بێت و هیچ ڕێگه‌یه‌کیش نیه بۆ گه‌یشتن به مه‌دینه‌ی فازڵه مه‌گه‌ر ده‌سه‌لات هه‌موو ماڤه‌کانی ڕۆ جێ به جێ بکات، هه‌ر بۆیه وتووێژ کردن له گه‌ڵ ده‌سه‌ڵاته‌کان باشترین ڕێگا چاره‌یه بۆ وه‌دی هێنانی مه‌دینه‌ی فازله و هه‌ر چه‌ن له جیهاندا زۆر که‌م وڵات ئه‌و ماڤانه په‌یره‌و ده‌که‌ن، به‌ڵام به هه‌مووی ئه‌مانه‌وه وتووێژ و ڕێکاری مه‌ده‌نی و ئارام باشترین شێوه‌یه بۆ وه‌ده‌ست هێنانی ئاشتی و یه‌کسانی و به‌رابه‌ری ، چ له سیاسه‌تی ده‌ره‌وه و چ له سیاسه‌تی ناو خۆوه.
لێره‌دا کاتی باسه وتووێژ ده‌که‌م مه‌به‌ستم جێ به جێ کردنی ماڤه‌کانی مڕۆ وهه‌لس و که‌وتی به‌رابه‌ره له گه‌ڵ خه‌ڵکدا، واز هێنان له خۆ به زڵ زانین و فه‌رمان ڕانین به سه‌ر خه‌ڵکه‌وه، وتووێژ له نێوان کۆمه‌ڵگا و شانۆ کارانی سیاسه‌ت په‌ره پێ بدڕێت و هه‌ر به‌و شێوه واز له دڕنده‌یی و خشونه‌ت بهێنرێت ڕێگه خۆش بکرێت بۆ کۆبوونه‌وه کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان و هه‌ر وه‌ها دابین کردنی ماڤی مڕۆ له وڵاته‌کان.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
