ڕاستیه تاڵه‌کان و شه‌ڕی كه‌پتاله‌کان
Wednesday, 20/04/2011, 12:00
ره‌نگه ئه‌م بۆچوونانه هه‌ندێک ڕه‌شبینیان پێوه دیار بێت ، به‌ڵام ئه‌مڕۆ بیان زانین باشتره وژیری ئه‌وه‌یه پێش ڕووداوه‌کان ته‌سوریان بکه‌ین یان له دوایدا شیان بکه‌ینه‌وه و چاره‌سه‌ریان بکه‌ین ..
هۆکارێکی گرنگی سه‌ره‌کی ئاشکرا بوونی نیه‌تی ئه‌ولایه‌نانه‌ی که چه‌ند ساڵه خه‌ریکی خوێن ڕشتنی کوردن و چه‌نده‌ها نه‌کبه‌تی و نه هامه‌تیان به سه‌ر خه‌لکی دانیشتوانی ئه‌م هه‌رێمه‌دا هێناوه که پێش من زۆر نووسه‌ر و رۆشنبیری به دوور ودریژی له سه‌ری دوواون و خودی خۆشیان واتا مسۆولین له ساته باریکبووه‌کاندا نهێنی یه‌کتراین درکاندووه.
ئه‌مانه له سه‌ره‌تای درووست بوونیانه‌وه له هه‌وڵی استیغلال کردنی سۆزو هه‌ستی کۆمه‌ڵگای ئه‌و هه‌رێمه‌ن که ووستوویانه ئه‌جندای سیاسی خۆیانی تیادا په‌یڕوه‌و بکه‌ن به بانگه‌وازه‌کانیناین بۆ ئازادی و سه‌ربه‌خۆیی و له‌م بابه‌ته شیعارانه که هه‌ستی نه‌ته‌وایه‌تی خه‌لکیان پێ جوڵاندوه ،وورد ببنه‌وه له مێژووی درووست بوونیانه‌وه تا ئه‌مڕۆ هه‌ر کامێکیان له‌م پارتانه‌ی که هه‌ڵگری فیکرو ئایدیای جیاوازن و هه‌ندێکیان له بێ فیکریا ئاینیان کردوه به په‌یام و سۆزی خه‌ڵکانێکیان پێ هه‌ڵخه‌ڵه‌تاندووه و مه‌رامێکی سیاسی دوور یان نزیکی بێگانه‌یه‌کیان به ئامانج گه‌یاندووه که ئه‌و ئایدیانه به شێوه‌یه‌کی یه‌ک له دوای یه‌ک له کات و سه‌رده‌می جیاوازدا ده‌رکه‌وتوون و درێژه‌یان خایاندووه یان فه‌تره‌یه‌ک هه‌بوون و لاواز بوون یان نه‌ماوون به پێی هۆکاری مه‌به‌ستی درووستکردنیان ، زووربه‌شیان بیرۆکه‌ی نه‌ته‌وایه‌تی کورد و هه‌وڵه‌کانی سه‌ربه‌خۆیی و له‌م بابه‌ته که له به‌ر دڕنده‌یی رژێمه یه‌ک له‌دوای یه‌که‌کانی عیراقیش بۆیان ده‌لوا و له لایه‌ن کۆمه‌ڵگای کوردیه‌وه پشتگیری و گیان فیداییان پێده‌به‌خشرا که له هیچ نه‌ته‌وه‌یه‌کی تر که‌متر نه‌بوون بگره زۆر زیاتریش بوون خۆشیان هیچ کاتێک تووشی هیچ ئازارێک و زه‌حمه‌تێك نه ده‌بوون له سه‌رکرده‌کان و ئه‌وانه‌ی که هه‌ر له‌و زه‌مانه‌وه نه‌زوه‌ی سه‌رکرده‌یی و که‌سی که‌یان قبووڵ نه بوو ئه‌گه‌ر ڕه‌خنه‌شت بگرتایه دا ده‌نرای به پیاو خراپ و پیاوی حکومه‌ت ، به مه‌رجێک ئه‌گه‌ر خۆیان بۆیان بلوایه به ده‌ست ماچ کردن
(ووته‌ی سه‌رکرده‌یه‌کی شۆڕشه‌کانی پێش حه‌فتا : وه‌لا وه‌مان زانی یه‌کی شتێکمان پێ ده‌ده‌ن و لۆخۆمان داده‌نیشین به مانای تووش بوونیان به مه‌سه‌له‌که) ده‌بوون به پیاوی حکومه‌ت و که نه‌یان کردوه له به‌ر ئه‌وه بووه نه‌یاره‌کانیان یان عه‌شره‌ته‌کانیتر که دووژمنایه‌تیان هه‌بووه له سه‌ر مولک و ماڵ له به‌ر خراپی ئه‌وان که به‌شاخه‌وه بوون چوونه‌ته پاڵ حکومه‌ت (حکومه‌ته‌کان) ،،،،،، ئه‌مه مانای استیغلال کردنی رای گشتی بۆ خۆیان له به‌ر ئه‌وه‌ی ده‌رکه‌وت که ته‌نها له به‌ر به‌رژه‌وه‌ندی خۆیان ئه‌م به‌ناو شۆڕشه‌یان کردوه به‌ڵگه‌ش روون وئاشکرایه به گه‌شتنیان به ده‌سه‌ڵات و نیمچه رژگار بوونیکی ژێر ده‌سته‌یی رژێمه‌کانی عیراق ئه‌مانه وه‌ک گوورگی برسی به‌ربوونه‌ته سامانه که‌ی تری کوردستان که سامانی ماددیه و هه‌موو هه‌ڵوێستێکی خراپیان وه‌رگرت بۆ له ده‌ست نه‌دانی ئه‌م هه‌له‌ی که پێی گه‌شتوون ، بۆ نموونه براکوژی ، ئه‌و پرێنسیپانه‌ی که چه‌ند ساڵ خه‌لکیان له‌سه‌ر به کوشت دا هه‌مووی گۆڕا به هاوپه‌یمانی و کوالیسیۆن بۆ درووست کردنی که‌شێکی له بار تر بۆ خۆ پڕ کردنو په‌رده دان به سه‌ر ئه‌م ڕاستیانه‌دا ، ئه‌گینا بۆ یه‌کێتی نیشتیمانی له پارتی دیموکراتی کوردستان جیا بۆوه‌و ئێستاش گۆڕان له یه‌کێتی به‌لگه‌یه بۆ زه‌رووره‌تی ئه‌و جیا بوونه‌وه‌یه له‌و سه‌رده‌مه‌دا و شێوازێکی تقلیدی ئه‌و هه‌ڵوێسته‌ی ئه‌و جیا بوونه‌وه‌یه‌یه .. که کوالیسیۆنێکی له‌م جۆره و پێک‌هێنانی حکومه‌تی هاوبه‌ش ماناکه‌ی ته‌نها شه‌رعیه‌ت دانه به دابه‌شکردنی ایمتیازه‌کان له نێوان خۆیاندا هیچ مه‌بده‌ئێکی یه‌کێتی نا گونجێت له گه‌ڵ پارتی ئه‌گه‌ر له باره‌ی سیاسیه‌وه لێکی بده‌یته‌وه یه‌کێکیان راست یه‌کێکیان سۆسیال دیموکرات ، یه‌کتری قبولکردنیان به‌م شێوازه‌ی که بۆ خه‌لکیان سه‌لماند ته‌نها ده‌سه‌لات دابه‌شکردنی دوو مافیایه له دوو ناوچه‌ی جیاوازی کوردستاندا .
سووکایتی کردن به اراده‌ی خه‌لکی دانیشتوانی ئه‌م هه‌رێمه شتێکی نوێ نیه بۆ ئه‌مانه و ته‌نانه‌ت به زۆرینه‌ی منتمییه‌کانی پارته‌کانی خۆشیان هه‌ر له زووه‌وه سوکایه‌تی و بێریزیان به‌رامبر کراوه‌و باش ده‌زانن چه‌ند ساڵه چوۆن بووه .
به‌رهه‌می ئه‌م هه‌موو بێرێزیه به‌رامبه‌ر خه‌لکی به دڵنیاییه‌وه قه‌یرانێکه که ئه‌مڕۆی کوردستانی تێدا ده‌ژی وبه‌ڕای من ده‌بوایه زۆر توند تر و زایتر پێیان داگرتایه له‌سه‌ر دوورخستنه‌وه‌یان له ده‌سه‌ڵات به هه‌ر نرخێک بێت ئه‌م هه‌لوێسته جه‌ماوه‌ریه نه‌هێلرێت کپ بکرێت.
هه‌وڵه‌کانیان بۆ دانه پاڵی لایه‌نه ئۆپۆزیسیۆنه‌کان هه‌ولێکه بۆ کپ کردنه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ر بۆچی وچۆن ؟
بێگوومان بۆ درێژه‌دانه به ده‌سه‌لاته‌که‌یان به هه‌مان شێوازی سه‌رکه‌وتووی هاوپه‌یمانی ستراتیجی نێوان خۆیان که باسم لی کرد چونکه هیچ پرێنسیپیک نیه ئه‌وه‌نده به‌هێز بێت که ریگر بێت بۆ له ده‌ست دانی ده‌سڵات و مادده. ئه‌وه‌یان پێباشتره له له‌ده‌ستدانی ته‌واوه‌تی ده‌سه‌ڵات که شه‌ریکێکی نوێیان بۆ درووست بێت ئه‌مه بزنسه‌یکی ریاڵه ، وه‌ک ئه‌گه‌ری پێدانی شانسێکی تره بۆیان ئه‌گه‌ر لایه‌نه ئۆپۆزیسیۆنه‌کان بکه‌ونه ژێر باریانه‌وه له ژێر هه‌ر بارودۆخ و مه‌رجیکدا بێت به مانه‌وه‌ی ئه‌وان که ئێستا هه‌موو ده‌سه‌ڵاتێكێ عه‌سکه‌ری وماددیان به ده‌سته‌وه‌یه دۆڕاندنی جه‌ماوه‌ری کوردستانی لێده‌که‌وێته‌وه ئۆپۆزیسیۆنیش هه‌ندێک مه‌کاسب به ده‌ست ده‌هێنێت(به دڵ نیاییه‌وه رێگه‌ی چاکسازیشیان پێ نادرێت چوونکه وه‌ک زه‌مکردنی زیاده‌ی مه‌زاد کردنی لێدیت) ، واتا جه‌ماوه‌ری کوردستان په‌رت وبڵاو تر ده‌بێت و په‌ڕه‌وازه‌تر ده‌بێت و ه جارێکیتر ته‌نانه‌ت خۆپیشاندانیش زۆر زه‌حمه‌تتر ده‌بێت له ئێستا . بێ گومان خه‌لکانێک هه‌ن دژی نه‌ته‌وه‌ی کورد نین به ڵام به‌رژه‌وه‌ندیان له گه‌ل ئه‌م ده‌سه‌لاته‌دا گۆنجاو بووه تائێستا و پێیان ناخۆشه تیک بچێت به لام بریتی نین له هه‌موو خه‌لکی کوردستان ، به‌شێکن لیی ، ئه‌گه‌ر هاوپه‌یمانی یان ، به ووته‌ی خۆیان بنکه فراوان درووست بێت ئه‌وا ژماره‌ی ئه‌و جۆره که‌سانه(خۆپه‌رسته‌کان) برێک زیاد ده‌کات به ڵام هێشتا هه‌موو جه‌ماوه‌ر نین و به‌شه گه‌وره که‌ی جه‌ماوه‌ر هه‌ر ده‌مینێت که هه‌ست به بوونی ئارامیه‌ک بکات له گۆشه گرنگه‌کانی ژیانی خۆی و نه‌وه‌کانیدا . هه‌رچه‌نده ئه‌مه باسێکی زیتر هه‌ڵده‌گرێت به‌ڵام با دوور نه که‌ومه‌وه زۆر .
هه‌رچه‌نده به‌شه گه‌وره‌که‌ی ئۆپۆزیسیۆن ئه‌مه هه‌ده‌فیتی و هه‌وڵی بۆ ده‌دات هه‌ر له سه‌ره‌تاوه به که‌پیتالی جه‌ماوه‌ر واته پۆپۆلیستی ده‌ستیان پێکرد و چه‌نده‌ها ڕه‌خنه‌ی ناوه‌کی له‌و جۆره‌یان لێگیراوه و ده‌توانرێت ئه‌مه بسه‌لمێنرێت و سه‌ریان زۆر لێی ده‌خورێت و هه‌ر کاتێکیش بێت ئه‌م کاره هه‌ر ده‌که‌ن که هاوپه‌یمانی له‌م جۆره درووست بکه‌ن و خۆشیان دانیان پیا دا ناوه که ئاماده‌یی دانیشتن و رێكه‌وتنی ستراتیجیان تێدایه (چاوه‌ڕێی له‌بار بوونتری دۆخه‌که ده‌که‌ن بۆ مگالبی زیاتر) ، واتا هیچ پرێنسیپێکی نه‌ته‌وایه‌تی به‌هێزیان نیه که رێگر بێت له هاوپه‌یمانێتیان له گه‌ڵ هاوپه‌یمانیه گه‌وره‌که‌دا ، له‌وانه‌یه دیکۆرێکیتری هه‌ڵخه‌له‌تینه‌ری جه‌ماه‌ری بۆ درووست بکرێت که عه‌یبه نه‌یه‌ته سه‌ریان وبه زه‌قی دووچاری ڕه‌خنه یان نه‌کات ، اعلان کردنی خۆیان به لیست دواتر بزووتنه‌وه دواتر قه‌واره ی سیاسی و دواتریش حزب ، مانای قبوڵ کردنی هه‌موو شتێک له پیناو مانه‌وه‌ی ئه‌م حزبه‌دا یان قه‌واره‌یه‌دا. هه‌لی درووست کردنی شیوازێکی شه‌راکه‌ت له گه‌ڵ لایه‌نه‌کانی تردا که درێژه دانه به ته‌مه‌نی گه‌نده‌ڵی و دواخستنی به‌دیهێنانی خه‌ونه نه‌ته‌وایه‌تیه‌کان دواخستنه له به‌دی هێنانی عه‌داله‌تی کۆمه‌ڵایه‌تی له پاراستنی مافی نه‌ته‌وه‌یی بوون و هه‌موو مافه‌کانی تری ژیان له‌و هه‌رێمه‌دا به‌هێزکردنی هاوپه‌یمانیه زه‌ره‌رمه‌نده‌کان که خۆی له خۆیدا سه‌لماندنی نه‌شاره‌زایی بواری سیاسی و ستراتیجی نه‌ته‌وه‌ی کورده و لاسایی کردنه‌وه‌یه‌کی تێنه‌گه‌شتووی هاوشێوه‌کانیانه له ووڵاتانی تری ئه‌م جیهانه‌دا واتا گرتنه به‌ری رێگا چاره‌یه‌ک بۆ کۆنترۆلکتردنی ده‌سه‌ڵاته‌کان نه‌ک بۆ به‌دی هێنانی مه‌نسته مرۆییو نه‌ته‌وایه‌تیه‌کانی کورد ، سه‌لامندوویانه‌و به‌رده‌وامن له‌سه‌ر ی ئه‌گه‌ر لایه‌نه ماددیه‌که‌ی نه‌بێت به ماوه‌یه‌کی که‌م هه‌ڵده‌وه‌شێته‌وه و ده‌ست ده‌ده‌نه‌وه یاخه‌ی یه‌کتری ..
ئه‌بێت ئه‌وه روون بێت که سه‌رمایه کام کاریگه‌ری هه‌یه له سه‌ر پێکه‌وه ژیانی لایه‌نه سیاسیه‌کان له گه‌ڵ یه‌کتردا چۆن رێکده‌که‌ون بۆ په‌لاماردانی نێچیریک ئه‌گه‌ر هه‌بێت که ئیستا له کوردستاندا هه‌یه‌و به زۆرییش که زه‌ره‌ێکی گه‌وره به خاوه‌نه‌که‌ی ده‌گه‌ێنن که خه‌لکانی دانیشتووی کوردستانن به‌ڵام له کاتی که‌مبوونه‌وه‌ی ئه‌م نیچیره ده‌نووک وقه‌پال له یه‌ک ده‌ده‌ن ، به تایبه‌تی که رێکه‌وتی شه‌پۆلی نیو لیبرالیزمی سه‌پێنراو به سه‌ر عیراق و به تایبه‌تیش کوردستاندا ده‌کات و له گه‌ل یه‌کتر زۆر با ش ده‌گونجێن که ئه‌ویش ئازادی ئابووری به مانایه‌کیتر (که‌پیتالیستی) ره‌هایه و لاوازکردنی ده‌سه‌لاته‌کانی حکومه‌ته که به باشی له کوردستاندا به دی ده‌کرێت ، که حکومه‌ت خاوه‌نی بڕیار نیه و کارتۆنیه و به‌رژه‌وه‌ندی که‌سایه‌تیه سه‌رمایداره‌کان(که هه‌موویان حزبین یان له لایه‌ن حزبه‌وه درووست کراون) فه‌رمان به زۆربه‌ی بڕیاره‌کان ده‌ده‌ن .
زۆربه‌ی پارته‌سیاسیه‌کان که درووست ده‌بن له سه‌ره‌تاوه سۆزێ جه‌ماوه‌ر وه‌ک که‌پیتالی سه‌ره‌کی سه‌ره‌تایی به‌کارده‌هینن ئه‌مه هه‌ر وا بووه نه‌ک له ناو کورددا به‌لکو له زۆربه ی سه‌رهه‌ڵدانه نوێکاندا وا بووه ، ئه‌گه‌ر سه‌رکه‌وتوو بوون ئه‌وا ده‌گه‌نه پله‌ی دواتر که له کۆمه‌لگه پیشکه‌وتوه‌کاندا ئه‌م پلانه زیاترو سه‌خت ترن تا ده‌گه‌نه کپیتاله سه‌ره‌کیه‌که‌ی که هه‌وڵی بۆ ده‌ده‌ن که بێ گومان جارێ بۆ خۆیانه‌و له دوایدا ئه‌گه‌ری ئه‌وه هه‌یه به شی خه‌لکی لیبدریت جا ئه‌گه‌ر بیردوور بن که‌پیتاڵی یه‌که‌م که جه‌ماوه‌ره له ده‌ست ناده‌ن وه‌ک چۆن پارته کوردیه کۆنه‌کان له‌ده‌ستیان داوه‌و ته‌نها ده‌ست وپێوه‌ندی خۆیان هه‌یه و ئه‌وه‌ی باسی پرێنسیپه سه‌ره‌تاییه‌کانیان بکات له‌م ته‌مه‌نه‌یاندا ئه‌گه‌ر ئه‌ندامێکی کۆنیش بێت به خه‌وتوو یان بێ مێشی ده‌زانن .
هه‌ر بۆیه حکومه‌تی بیلایه‌ن له لای هیچ حزبێک مرغوب نیه و ده‌بێت ده‌ستیان تێیدا هه‌بێت و ته‌نانه‌ت پۆسته سه‌ره‌کیه‌کانیش به ده‌ست خۆیانه‌وه بێت ، خۆینه‌ری به‌ڕێز خه‌یالت نه‌ڕوات بۆ سیستێمه کۆنه‌کانی جاران لێره‌دا ! به‌ڵام ئه‌وه‌ش بزانه که تا که رێگه بۆ خزمه‌ت گه‌یاندن به خه‌لکی ونه‌ته‌وه‌که‌مان ده‌سه‌ڵات دانه به حکومه‌تێکی بێ لایه‌نی پڕ لێپرسینه‌وه و زیندوو به مانای به‌شداری زیاترین که‌سانێک که توانای به‌راورد کراویان هه‌یه بۆ ئه‌و مه‌سه‌لانه .
واتا حزب له ده‌ره‌وه‌ی حکومه‌ت ،، که نه ته‌وه‌یه‌ک حکومه‌تێکی بیلایه‌نی به‌هێزی هه‌بێت و یاسا سه‌روه‌ر بێت حزب مانای چی و بوونی بۆ چی ؟ کورد پیوویستیی پێان هه‌یه؟ ده‌شێت گروپێکی فیکری رێگه‌ی پیبدرێت که بتوانێت جوانتر یان باشتر خزمه‌تی گه‌ل ونیشتیمان بکات و پارێزگاری لیبکات هاوکاری ئه‌و حکومه‌ته بێ لایه‌نه بێت ، به‌ڵام ڕێگه دان به هه‌ر شیێوازێکیتری حزبی به‌خشینی ده‌سه‌لاتی حکومه‌ته به‌و لایه‌نه وه‌یان بواردانه به درووست بوونی هه‌لپه‌رستی و قۆرغ کردنی هه‌موو سه‌روهته‌کان به به‌شه‌ری و ماددیشه‌وه.
حکومه‌تێکی له‌و جۆره له خه‌یال ده‌چێت ؟ نا وانیه به لکو ده‌توانێت شێوازی ئیداری به شێوازێک بگۆڕیت که تاکه که‌س پله‌ی پۆسته‌که‌ی چه‌ند گه‌وره‌بێت نه‌توانێت خاوه‌نی تاکه بڕیار بیت به لکو بڕیار ته‌نها به‌شێوه‌ی لجان بدرێت واتا کۆ بڕیار که رێ و نیشانی تایبه‌تی اداری هه‌یه ده‌کرێت پلانی تۆکمه له لایه‌ن که‌سانی پسپۆری کۆن و نوێدا باشترین هه‌ڵبژیرێت و هه‌میشه نه‌یاره‌کانی کورد و به کوردبوونمان له یاد نه‌که‌ین و هه‌موو گه‌لانی جیهان تێبگه‌ن که ئێمه‌ی کورد خوازیاری ئاسایش و سه‌رفرازین بۆ هه‌موو مرۆڤایه‌تی و رێز له ئیراده‌ی هه‌موو گه‌لیکیتر ده‌گرین به پێی ئه‌و رێزه‌ی لێمان ده‌گیرێت نه‌ک خۆمانو داواڕۆژی نه‌وه‌کانیسمانیان به قوربان بکه‌ین وه‌ک ئه‌مانه‌ی ئێستا ده‌یکه‌ن .
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
