قۆناغەكانى مێژوو گۆڕانكاریەكان و ماوەى نێوان شۆڕشەكان ئیتر هەر جۆرە شۆڕشێك بێت بەندە بە دووو ڕەهەندى سەرەكیەوە ئەویش بەریەككەوتنى دەسەڵاتە لەگەڵ هاوڵاتى خۆى و پاشخانى ڕۆشنبیرى هاوڵاتى و تاك , خۆ ئەگەر ئەمە پێوەر بێت ئەوا دەتوانین هەر لەم ڕوانگەیەوە وەڵامى مەلا بەختیار بدەینەوە سەبارەت بو نوسینێك بە ناونیشانى...
بابەتێكى دكتۆر كامەران مەنتیك بە ناوى(بارزانى و تاڵەبانى بەشێكن لە چارەسەر یان كرۆكى كێشەكانن) لە ڕوژنامە و سایتەكاندا بڵاو بویەوە كە گفتوگۆیەكى زۆرى لەناوەندە ڕۆشنبیرى و یەكەكانى جات و فەیس بوك و باڵتاكدا وروژاند ئەگەر...
لە هەرێمى كوردستاندا نەدەسەڵات هەیە نە ئۆپۆزسێون ئەگەر لە هەرێمى كوردستاندا بمانەوێ لەسەر بنەمایەكى زانستى دەسەڵات دیارى بكەین و ڕەهەندەكانى بخوێنینەوە ئەوا ئەوەى پێ دەوترێت دەسەڵاتى دامەزراوەی و دابەش ببێت...
د.پشتیوان عبداللە .بەختیار شارەزورى گۆڕانكارى لە سەر ئاستى گشتى پێداویستیەكى مێژوییە و ئەكرێت لەسەر دەستى نەوە دواى نەوە ڕوبدات بە پێ ى پاشخانى ڕۆشنبیرى هەر كۆمەڵگایەك , خۆ ئەگەر بە مانا (فۆگۆیاما) یەیەكەى بڵێین دیموكراسى كۆتایى مێژوە لە ڕوى فكرى سیستمى حوكمڕانیەوە ئەوا بە مانا (لۆك)كەى لیبرالیەت ڕۆحى...
ئەم دەسەڵاتەلە بەر ئەوەى خۆى پێ ى وایە بە لولەى تفەنگ هاتوە و گەر تفەنگەكان نەبن ناڕۆن بۆیە لە هیچ شتێك ناترسێ با بپرسین كام شت .... ؟؟؟ یەكەم : نە لە خۆپیشاندان سڵ دەكاتەوە وە نە دەترسێ چونكە ئەخلاقى دیموكراتى تیا نیە تا لە جۆرى گوشارەكان تێ بگا ئەو بەردەوام هێزى گوشار بە شەڕى تفەنگ و دەبابە دەزانى...
هەر كۆمەڵگایەك بە پێ ى پێكهاتى خۆى وەك بزوێنەر بەرەو ئاراستەى گۆڕان نوخبەیەك كارى لەسەر دەكات كە تێفكرینى ئەم نوخبەیە دەبێتە ئەو ڕێگایەى كە دەمانباتە بەردەم دنیایەك كە دەكرێ هەڵگرى پێناسى ئازادى تاكەكان بێت.. ئەمە بۆ خۆى ئێستە لە سەرجەم ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاستدا دەبێتە خولقێنەرى ئەو دنیایەى كە ئێمە ڕۆژانە...
ئەم دۆخەى ئێستا لە م هەرێمە دەگوزەرێ ئەوە نیشان دەدا كە لە بەردەم قۆناغێكى نوێدا بۆ دروست بوونى دەوڵەتى یاسا تا چ ئاستێك توانراوە شۆڕشەكانى كوردى بەرهەم هێنى حوكمێك بن كە بتوانێت دیموكراتى و نەرم بێت و خاوەنى سستمێك بێت كە بتوانرێ لە ڕێى هەڵبژاردنێكى پاكەوە باشترین بەرنامە دەنگى پێ بدرێ دەستاو دەست كردنى...
یەكێك لە بنەماكانى دیموكراسى سەروەرى یاسایە كە دەكرێت ئەم یاسایە تەنها سەیرى تاوان بكات بێ لەبەر چاو گرتنى كەسەكە.. سەیرەكە لێرەدایە لە هەرێمى كوردستاندا بە یاساى جەنگەڵ حكوم دەكرێ یان با بڵێین یاساى خێڵ و بنەماڵە.. دانا ئەحمەد تا لە پارێزگا بوو زۆر پیاوى جاك بوو كە بڕیارى دا بچێتە بەرەى گەلەوە چى تر...
یەكێك لە بنەماكانى خەباتى سیاسى چەمكى گفتو گۆیە كە دەكرێ لەم ڕێگەیەوە لایەنە ناكۆكەكان بگەنە ئەنجامێك تا بتوانرێ چارەسەرى كێشەكان بكرێ ئەمڕۆ بە گشتى ڕۆژهەڵاتى ناوەڕاست لە بەردەم گۆڕانى خێرادایە بە هەرێمى كوردستانیشەوە ئەوەى پێى دەڵێن دەسەڵاتى كوردى كە زۆرى لەسەر وتراوە تا ئەو شوێنە شەرعیەتى هەیە كە هاوڵاتیان...
بە درێژایى مێژوى شۆڕشى نوێ كە سەرەپاى ڕوبەڕو بونەوەكانى رژێم و ناسنامەى نەتەوەیەك لە ئەستۆى خۆى گرتبو لەم نێوەندەدا كە زمانى شیعر زمانى باوى سەردەم بوو كاریگەرى زۆرى هەبوو بۆ ئەم جوڵانەوەیە شێركۆ بێ كەس توانى بە زمانە شیعریەكەى و بە دەقەكانى بەرەوێكى باش بە گڕو تینى شۆڕش بدات.. ئەم پیاوە كاریگەرى لەسەر...
ویستم ئەم ماوەیە تەنها وەك خوێنەر هەم بابەتەكان و هەم خۆپیشاندانەكان بخوێنمەوە خۆ ئەگەر بتەوێ قسە لەسەر دەسەڵات بكەى بۆئەوەى بزانیت ئایا وەڵامى چى دەبێت بەرامبەر بە داواكارى سەرتاسەرى بۆ دەوڵەتیكى یاساى گشتى ئەوا ناتوانیت وشەیەك بدۆزیتەوە كە بە زمانى باو تەشهیر نەبێت دواجار ناچار بووم وشەى گەمژە بەكار...
ئەو دەنگانەى دوێنى بە پەرۆشەوە دران بۆ ئەوە بوو كە بتوانرێ كار بە بەرنامە بكرێ بۆ بە كردار كردنى ئەو بەڵێنانەى كە دابویان... تا بتوانرێ لە سایەى دەنگەكان و پەرلەمان و حكومەت و سەرۆكایەتى كوردیدا دواى 40 ساڵ لە حكومڕانى بەعس ساتێ بە ئارامى و بە تێرى بژین ..تا بتوانرێ هەموو تاكێ هەست بكات كە مافەكانى دابین...
یەكێك لەو لایەنانەى كە شارى پێ دەناسرێتەوە بونى ماستەر پلانێكى زانستیانەى مۆدیرنە تا بتوانێت بە پێى پێكهاتى شار ڕێكخستنێك دروست بكات كە بچێتە ناو چوار چێوەى ماستەر پلانێكى مۆدێرنەوە بە تایبەت لە ڕوى شەقا م و بینا سازى و سەوزاییەوە ئەمە جگە لەوەى كە سلێمانى دابەشكراوە بەسەر لێپرسراوەكاندا جۆرەها بیناى...
دەسەڵات بە بێ مۆڵەت خۆپیشاندان بەرامبەر بە ئۆپۆزسیۆن دەكات . ئەگەر بەراوردێك بكەین لە نێوان ئۆپۆزسیۆن و دەسەڵاتدا ئەوا تایبەتمەندى و كارى هەر یەكەیان تعریفى تایبەتى خۆى هەیە و لە ڕوى میكانیزمەوە زۆر كات تەواو كەرى یەكترن خاڵى هاوبەشیان تەواو كردنى سستمى دیموكراتیە بەم واتایە ئۆپۆزسێون گرنگى خۆى لە ڕەخنەدا...
تاكەكان لە ئاسماندا دەتوانن بە گروپ ئەو نەتەوە بونیاد بنێن كە مافەكانى تاك و كۆمەڵە و گروپەكان ویستیان لەسەرى هەیە ئەگەر چى لەسەر زەوى و ئەوەى كە هەیە پێچەوانەى ئەو ویستە جڤاتیە بێت , ئەمە بۆ سەر ئاستى هەموو نەتەوەكان دەبێت خۆ ئەگەر ڕۆژئاوا مێژویەك بێت ئەم قۆناغەیان بڕى بێت ئەوا دواى ئاشنا بونى خۆرهەڵات...