ئارمانجێن نەتەوى ئیكگرتن و كەدێ دخازە

Sunday, 13/05/2012, 12:00

هەر نەتەوەكا بخازە بگەهە ئارمانجێن خە وە گەهابە ڤێ ئارمانجێ ب كەد وە ئیگرتنێ بویە .مژارا ئیكگرتنێ ژى كەدێ وە ئیرادەكا هەرە خورت دڤێ .ڤێ كەد وە ئیرادێ ژى ل گورى هن بیرمەندین روژئاڤا وەك میكیاڤێلى هێگل توماس هوبس وە گەلەكێن دن كەسایەتییەك ب هێز وە خودى ئیرادە دڤێ .ل ژێر فەلسەفەیا ڤان بیرمەندا گەلەك كەسایەتى ل ئەوروپا وە جیهانێ ب تەڤاهى هاتنە گورى ل ئالمانیا هێتلەر كو ب فەلسەفەیا هێگل د مژارا هێلا نەتەوى دا داخبار بو دەما دبَژە گەلێ ئەلمانیا روژەكێ وێ سەركێشیا گەلێن جیهانێ بكە وە ببە گەلەكێ پیروز ل ئیتالیا ژى موسولینى ل ژیر كاریگەریا پەرتوكا ب ناڤ دەنگ یا میكیاڤێلى بناڤێ (میر)كو مژارا هەبونا دەسەلاتەكا بهێز وە ل ژێر ئیك كەس و ئیك بریار ژ بونا ڤێ ئارمانجێ ژى هەر كارەكێ ب رەوا دبینە هاتە گورێ تێوریا توماس هوبس ژى گەلەك ژ یا ڤان جوداتر تونە یە .دەما دبێژە دەسەلاتەكا ب هێز گەر ئارامى وە تەناهییێ ژ بونا وەلات ب ئافرینە گونەه تونەیە گەر ئازادییێ ژى فەدى بكە .لێ هەر چەند ل ژێر كارێگەریا تیوریین ڤان بیرمەندا هێتلەر وە موسولینى بو میناك كاری ئیكگرتنەكا باش ل ناڤ گەل ب ئافرینن كو د مێژویا هەر دو نەتەوا دا ژ بونا ڤێ مژارە بێ هەمپا بە . لێ تێوریین ڤان بیرمەندا وها خویا بو كو نە د ساخلەمن د مژارا شێوازێن دەسەلاتدارییێ دا وە هەر وها هەبونا ئیكگرتن وە كەدا گەل بونا ئارمانجێن نەتەوى لەورا هەر ئەڤ تیوریە هاتنە رەخنە كرن ل سەر دەستێن هن بیرمەندین روژئاڤا وەكە (جان لوك)جان جاك روسو )وە هن دن جان لوك هەر تشت ژ بوونا گەل دبر دەسەلات سەروەرى سەردارى دبە ب گەل بهێ گورێ ئەڤ ژى ل بنگەه دا هەست و بیرا نەتەوى خورتر لێ دكە وە گەل دبە خودى ئیرادە وە ژبونا ئارمانجێن خوە بێهتر تێكوشان وە دلسوز دبە جان جاك روسو ژى د هەمان تیورى را دەرباس دب دما دبێژە تاكە دەسەلاتەكا رەوا وە خودى پێگەه دەسەلاتى گەلە كە ل ئیرادەى گشتیدا بەرجەستەدبە)ئەڤ ژى وها ل گەل دكە كو هەر تاكە كەسەكێ ل ناڤا كومەلگەهێ خوە ب بەرپرسیار ببینە ل هەمبەر وەلات ئەڤ ژى رێ ل هەمبەر دەسەلاتەك زوردار وە گەندەل دگرە وە ئیكسانییێ د ئافرینە كو بنەمایێ ئیكگرتنا گەلە .هەر چاوا بە روژئاڤا ل گورى تیوریین ڤان بیرمەندا كارى ببە تاكە جەمسەرەكێ ئیكگرتى وە خودى ئیرادەیەكا ب هێزا گەل وە هەبونا سیستەمەك ئیكگرتى وە دیموكراسى كو نها باندورا وى د حەمو ئالیان دا ل سەر جیهانێ خودى سەنگەك گران وە ب هێزە .لێ مژارا مە دگەل میناكێن مە ب نڤیسكى گەر تێرا هندێ نەكەن كو ئەم ژى وەكە گەلێ كورد نها د رەوشا روژهەلاتا ناڤین دا ببینە خودى هێزەكا ئیگرتى وە سیستەمەك خودى ئیرادەیا گەل بە دا كو ئەم ژى بكارین وەكە هەر گەلەكێ دن ببینە خودى هێز ل دەڤەرێ وە هەبونا خوە وەكە گەلەكێ ب ئیرادە وە ئیكگرتى بدەینە خویاكرن لێ وەكە گوتنەكا پیشیان دبێژە (چپك چپك بەحرەك پێ پەیدا دبە)لەورا ئەم ژى ل سەر ڤێ گوتنێ كار وە خەباتێ دكەین . مژارا ئیكگرتنا گەلێ كورد ل گورى نێرینا من نها لەوازبونا نڤیسەر وە بیرمەندین نها یە كو د مژارا هێلا نەتەوى دا نە ئەو قاس خودى رحەكا نەتەوى وە هەبونا وەلاتن ب رێزڤە بو هنەكا ئەڤ ژى رێ دایە شاش بونا گەل وە دەسەلاتەكا تا رادەیەكێ گەندەل ئەڤ ژى ل گورى تیوریا هن بیرمەندیین روژئاڤا گەل پارچە پارچە وە زەرەك مەزن د دە هەستو هزرا نەتەو بونێ زێدەبارى مەشیانا پارتێن كوردى ل گورى ئیدولوژیا ستالینى كو ئەڤ ژى دیسان پێكەرێ هەستو بیرا نەتەوى ل ژێر گومانێ دا بو گەل خویا دكە وە رێ بونا سیستەمەك چینایەتى دسپوتیزم دئافرینە .ژ بونا ڤێ ژى ئیكگرتن وە تاكەكێ ڤیتنامى بونا كومەلگەهێ كوردى نا ئافرینە بەلكو تاكەكێ ل ناڤ سیستەمێ فیودالیزما كلاسیكا كوردى ل گەل را دیارى دكە كو ئەڤ ژى بەرو ڤاژى ئارمانجا نەتەویا گەلە .زێدەبارى كوژەكێ ئیكگرتن وە پەیدا بونا ئیرادەكا ب هێزا تاكێ كومەلگەهێ كوردى یە .ل ڤر دبێژین نە ل دژى ریالیستێ نها یێ جیهانى دەربكەڤین وە ببینە مێژییێ هێتلەرى یان ستالینیزمى ناسیولیزمەكا نەتەو پەرستانە ب ئازرینین ل ناڤ گەل لێ دبە گەل ژى د خەودا نەمینە وەكە پەزێ بێ شڤان ببە دبە بكەڤە بن باندورا پێنڤیسێ هەستو هزرا نەتەوى ژ بونا د هەر دەم و كاودانەكێ دا تەنها رییا سەركەتنێ ل هەمبەر رەوشى چ ل هوندر بە یان ل دەرڤە گەر گەل ل سەر ڤى بنگەهى بهێتە هیكرن ئەو بخو دكارە ل سەر پرسگریكا زال ببە ژ بوونا ئەڤ هێڤێنێ ئیگرتن وە خورت بونا ئیرادا گەلە ئەڤ ژى پەرژینێ پاراستنێ یە .ئەڤ ژى كەد وە تێكوشینەكا تاكێ ئیسرائیلى ژ مە دخازە نە ل گورى ئیدولوژیا سەردەست كو بویە بەلا سەرێ وان لێ ب وێ بەرخودانا وێ ل هەمبەر پارستن وە تونەبونا گەلێ ئیسرائیلى كو د مێژویا مروڤایەتییێ تێكوشانەك بێ هەمپایە ..خوپێشاندانا هەولێرێ وە بێ حورمەتى كرن ل سەر پەرلەمانێ گەل .نەینكا كومەلگەهێ مەیە ئەم ب رونى خوە تێرا دبینین نە باوەرم كەسەكێ سادە ژى ل ڤێ نەینكێ دا هنەك تشتا نەبینە وە هەست پێ نەكە .لەورا دبێژین رەوشەنبیر گەر سەر قەلەمێ خوە فروت وێ كومەلگەه ببە مەیدانا بەرژەوندیین سیاسى وە یاسایا دارستانێ جهێ خوە بگرە .ئەڤ ژى دەسپێكا هەرفتنا هەر كومەلگەهەكێ نیشان د دە .ل ڤر گەر ریالیستێ جیهانێ میكیاڤێلى ناپەژرینە بلا ببینە جان جاك روسو لەوازى وە شاشیین دەسەلاتێ دەست نیشان بكەین نەك شاشیین وێ ب دەفا دەروێشا ل كولانا هەمبێز بكەین ل پاشەروژى گەل نەعلەتا ل هەبونا سەرقەلەمێ مە بكە یان رحا مە ل كارو كریارین مە بكەڤە د ئازارێ دا بونا دو قروشین پەرە بلا گەلو وەلات هەر تشت و نرخ بە ل جەم مە نە تو تشتین دن گەر وها نەبە بلا تو كەس ل بەندا پاشەروژەكا گەش نەبە ژ بلى كولەتى بندەستى وە هنەك روژین رەش
ئارمانج گوهەرزى
[email protected]