Wednesday, 22/12/2021, 12:51
کوتینی منداڵ بە دەرزی بەناو ڤاکسینی کۆڤید ١٩ کۆمەڵێک زەرەری هەتا هەتایی لە منداڵەکەت دەدات و ناتوانیت ئەم هەڵانە ڕاست بکەیتەوە.
ئێستا
چەند زانیاریەکی زانستی دەخەمە ڕوو لەسەر ئەم دەرزیەی فاوچی و بیڵ گەیتس کە ناویان
ناوە ڤاکسین.
ئەم
پێکوتەیە لەسەر بنەمای RNA ڤاکسین تەکنەلۆژی دروست کراوە.
چەندخاڵێک
هەیە کە گرنگە وەک دایک و باوک بیزانیت پیش ئەوەی منداڵەکەت بکوتیت، دەبێت ئەم خاڵانە
باش تێ بگەیت، کاریگەری ئەم ڤاکسینە لەسەر جەستەی منداڵەکەت گەڕانەوەی نیە و
گۆڕانکاری هەتا هەتایی دروست دەکات لەناو جەستەدا.
ڤایرۆڵ
جین دەکرێتە ناو جینەکانی دایک و باوکی منداڵەکەوە کە لە ناو جەستەی منداڵەکدا
هەیە. ئەمەش چی دەکات پڕۆتینێکی ژەهراوی دروست دەکات. ئەم پڕۆتینانە زەرەری گەورە
دەدەن لە ئۆرگانەکانی منداڵ، وەک مێشک، سیستمی عەسەب، دڵ، دەمارە خوێنبەرەکان ، وە
خوێن خەسبونەوە، سیستمی خستنەوەی وەچە وە لەمەش گرنگ تر سیستمی بەرگری لەشیان تێک
دەشکێنێت.
گرنترین
شت ئەوەی کە بیزانیت کاتێک جەستەی منداڵ زەرەرمەند بوو لەو کاریگەریانە کە
لەسەرەوە باسم کردوە، ئیتر ناتوانیت بیگێڕیتەوە بۆ پێش کوتانەکە. ئەگەر مێشکی تێک
چو چاکبونەوەی نیە بۆ هەتا هەتایە. ئەگەر دڵی منداڵەکە زەرەری لێ بکەوێت هیچ کات
چاک نابێتەوە.
ئەگەر
جینی منداڵەکەت تێک بچێت ناتوانیت بە هیچ شێوەیەک وەک خۆی لێ بکەیتەوە.
ئەم بە
ناو ڤاکسینە کاریگەری ڕاستەوخۆی هەیە لەسەر دروست کردنی منداڵ واتە ئەگەر دەرزی لە
منداڵەکەت بدەیت بۆی هەیە بۆ هەتا هەتایە نەتوانێت منداڵی ببێت و ئەو منداڵە
دەبێتە کۆتا نەوە لە خەتی نەوەکانی تۆو باو باپیرانت.
تکاتان
لێ دەکەم ئەم زانیاریانە بڵاو بکەنەوە تا زۆرینەی خەڵک بتوانێت ئەم زانیاریانە
ببینێت، ئەوسا بڕیاری کوتانی منداڵەکەی
بدات.دوای ئەم دەرزیە پەشیمانی دادی کەس نادات.
باوەڕ بەو دکتۆرە مەکە کە بۆ کەمێک پارە لەسەر تەلەفزیۆن وەسفی ئەم بە ناو
ڤاکسینە دەکات، ئەوانە هەمو بەکرێ گیراوی دەسەڵاتێکن کە خۆشیان نازانن کین و لە
کوێن.. ئەوانەی لە تارکیدا حوکمی زەوی دەکەن ئەوان بڕیاردەرن بۆیە هەمو وڵاتان
بەیەکەوە یەک بڕیار دەردەکەن وەک ئەوەی لە یەک سەرچاوەوە بڕیاریان بۆ دەربچێت.
تا
ئێستا یەک دکتۆرو زانای کوردم نەدیوە توانیبێتی پشکنین بۆ ئەم دەرزیە بکات و
ڕاسگۆیانە بۆ تاکی کوردی باس بکەت سودو زیانەکانی بخاتە ڕوو. ئایا ئەمە دەگەڕێتەوە
بۆ نەشارەزایی دکتۆرەکان یان بێ کەرەسەیی دکتۆرەکان ئەوەیان بۆ خوێنەر بە جێ
دەهڵێم.
یەک
خاڵ هەیە کە زۆر گرنگە وەک دایکو باوک
بیزانیت ئەویش ئەوەیە کە:
ئەم
دەرزیە وەک ئەو دەرزی ڤاکسینانە نیە کە پێشتر ئێمەو منداڵان لە خۆیان داوە.. دەرزی
ڤاکسینی جاران ڤایرۆسەکە بە لاوازی یان بە مردوی دەکرایە جەستەی کەسەکەوە تا جەستە
بیناسێتەوە بەرەنگاری بکات.. بەڵام بە پێچەوانەوە ئەم دەرزیە جینەکات دەگۆڕێت و
ئەو سیستمی بەرگریەی کە ملیۆنەها ساڵە لە لایەن دروستکەرەوە بۆمان دروست کراوە
ئەوان دەیکوژێننەوە.. شتێکی تیرش کە زۆر گرنگە لە ناو جینی مرۆڤدا کۆدێک هەیە
کاتێک جینەکەت تێک بچیت ئەم کۆدە جینەکەت ڕیسێت دەکاتەوە..ئەم دەرزیە ئەو کۆدەش
دەسڕێتەوە واتە جینەکەت زەرمەند دەبێت بۆ هەتا هەتایە.
ئەگەر
دەرزیەکە بەم زوانە نەتکوژێت ئەوا دەبێت هەمو شەش مانگ جارێک دەرزیەکت لێ بدەن تا
سیتمی بەرگریت بەرز بکەنەوە.. تۆ خۆت
سیتمی بەرگیت هەیە ئیتر بۆ بە دەرزی تێکی دەدەیت و دوای وەک موعتادەکان شەش مانگ
جارێک دەبێت بوستەرێکت لێ بدەن.
تۆ
پاشای جەستەی خۆتیت مەهێڵە کەس فەرمانت پێ بکات لە نا وتەختی پاشایەتیەکەتدا.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
