جه‌نگ و كاریگه‌ریه‌كانی راگه‌یاندن
Saturday, 21/06/2014, 12:00
ئه‌لبه‌ته جه‌نگ سه‌یروسه‌مه‌ر ترین دیارده‌ی گۆمه‌لایه‌تیه،كه كاریگه‌ری خراپی بۆسه‌ر گۆمه‌ڵگه هه‌یه‌و وا ده‌كات بگه‌ینه ئه‌و قسه‌ی (دۆركهایم)كه خولقینه‌ری میژوه.
لیره‌وه ئه‌و ئاكامانه‌ی شه‌رمان لیده‌بیت به دوئاراسته‌وه لایه‌كیان به‌ره‌و ژیاریكمان ده‌بات لاكه‌ی تریش به‌ره ومال ویرانی،وه‌ك ئه‌و كۆمه‌لگایانه‌ی به‌شه‌ری توند ده‌ستیان پیكردو ئیستا له پال ئارامیكدا ده‌ژین كه‌له ده‌ر ئه‌نجامی شه‌ر ده‌سیان كه‌وت،ره‌نگه لای هه‌ندیك سیاسی وابیت كه ئه‌وشته‌ی له جه‌نگ ده‌ستمان ده‌كه‌ویت له گفتۆگۆ به‌ئاسانی ده‌ستمان نه‌كه‌ویت.
ئه‌گه‌ر نمونه‌ی شه‌ری نیوان ده‌وله‌تی ئیسلامی له عیراق و شام(داعش)وه‌ر بگرین له گه ل سوپای تیكشكینراوی عیراق ئه‌وه‌مان بۆ ده‌ر ده‌كه‌ویت كه كورد زه‌مه‌نیكی دورودریژه زۆریك له ناوچه‌كانی دابراوه له هه‌ریم نه‌یتوانی بیان گه‌رینیته‌وه سه‌رخۆی كه چی له ئاكامی جه‌نگیك هه‌موشیك ته‌ختو ته‌راش بو بۆ كورد تا به ئاسانی بچته ئه‌وناوجانه،وه كۆتای به هه‌موكاته‌كانی گفتوگۆهینا،ئه‌گه‌ر ناچارنه‌كرین بگه‌رینه دواوه،
ئه‌م قسانه پاساو نیه بۆ باشی شه‌ر به‌لام هه‌ندیك جار شه‌ر ئاكامه‌كه‌ی باش ده‌رده‌جیت، ئیمه له كوردستانی باشور راپه‌رینمان كرد دواتر بوینه خاوه‌نی حكومه‌ت وئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی خۆمان، وه دواتریش شه‌ری ناوخۆ یه‌خه‌ی گرتین و مال ویرانی له دوای خۆی به جیهیشت،، وه‌تا ئیستاش ئاسه‌واری هه‌ر ماوه،
ئه‌وه‌ی گرنگه بۆ ئیمه ئه‌وه‌یه كه نه‌هیلین ئاسه‌واری شه‌ر له‌سه‌ر ده‌رونمان گه‌شه‌بكات جونكه به‌راستی هۆكاری زۆر هه‌ن بۆ گه‌شه‌پیكردنی هۆكاره كانی جه‌نگ له‌سه‌ر ده‌رونمان به‌تایبه ت له م رۆژگاره دا كه ته‌كنه‌لۆجیا به‌شیوه یه كی یه كجار مه‌ودا فراوان بالی داگیر كاری كیشاوه به سه‌ر مانداو ناتوانین خۆمان دور بگرین له كاریگه‌ریه كانی.
ئیستا له لاپه‌ره كانی فه‌یس بوك جه‌نگیك هه‌ل گیرساوه به‌س فیشه ك باروتی تیدانیه ئه‌گینا ئه‌و كاریگه‌ریه‌ی كه سیك له به‌ره‌كانی جه‌نگادا هه‌یه تی بۆ خاتری جه‌نگ هیجی كه‌م تر نیه له ئیمه كه له ماله كامانه‌وه دانیشتوین و جه‌نگه كه له له‌ژیر ده‌ستمان دایه .
تیفیه كان وه‌ك ئه‌وه‌ی كاریكی فرۆفیشنالیان كردبیت ململانییانه كامیان زوتر شه‌ره‌كانی پیشه‌وه ی جه‌نگ بگه‌یه‌ننه ماله‌كانمان وه هه‌ر سه‌ر له‌ئیواره كه‌هه‌مومندالان به‌خه‌به‌رن و وه ناشلین ته‌نها بۆسه‌رو 18سال هه‌رجه‌نده بۆ سه‌روش هه‌ر كاریگه‌ری خراپی هه‌یه.
ئه‌م هه‌موده‌زگای راگه‌یاندنه ئه‌مرۆ له كوردستان كار ده‌كه‌ن پیم وانیه هیج لایه‌كیان راویژكاری كۆمه‌لایه‌تییان هه‌بیت ،بۆیه چاوه‌ریی ئه‌وه ده‌كه‌ین له ئاینده‌یه كی نزیكدا كاریگه‌ری ئه‌م لیشاوه له كاری راگه‌یاندن به‌بی راویژكاری ده‌ر ئه‌نجامی خراپی لیبكه‌ویته‌وه،هه‌ر جه‌نده بینیمان له‌چه‌ندكه‌نالیكی راگه‌یاندنه‌وه چۆن فیلمه كۆریه‌كانیان پیشان ده‌دا كه هه‌موی تعبیر بوله جه‌نگ و دروست كردنی مرۆڤی (شه‌رخواز) و (توندو تیژ خواز)
ئیمه‌كۆمه‌ڵگایه‌كی بته‌ومان نیه كه ژیرخانه‌كه‌ی پربیت له مه‌عریفه‌ی پیگه‌یاندنی مرۆڤی وشیار بۆیه گرنگه‌و ئه‌ركی هه‌مولایه‌كمانه ژیرانه مامه‌له به‌تاكی ئه‌م كۆمه‌لگایه‌وه بكه‌ین، ناكریت ئه‌وه ی له واقیدا ده‌گوزه‌ریت تۆبیت به هه‌مان نه‌فه‌س بیگویزیته‌وه ناو ماله‌كانی خالك هه‌موجۆره مرۆڤیك له كۆمه‌لگایه چاوه‌ریی ئه‌وه‌یه تۆ چی پیشان ئه‌ده‌ی راگه‌یاندن كه تاكه هۆكاری گرنگی هۆشیاری مرۆڤه‌كانه ده‌توانیت هه‌موجۆره مرۆڤیك ئاراسته‌بكات.
له‌كۆتایدا هیوادارم هه‌مومان به‌رپرسیاربین له بلاو كردنه‌وه‌ی هه‌ر شتیك كه ده‌بیته مایه‌ی نیگه‌رانی به‌رامبه‌ره كانمان .
ئه‌گه‌ر نمونه‌ی شه‌ری نیوان ده‌وله‌تی ئیسلامی له عیراق و شام(داعش)وه‌ر بگرین له گه ل سوپای تیكشكینراوی عیراق ئه‌وه‌مان بۆ ده‌ر ده‌كه‌ویت كه كورد زه‌مه‌نیكی دورودریژه زۆریك له ناوچه‌كانی دابراوه له هه‌ریم نه‌یتوانی بیان گه‌رینیته‌وه سه‌رخۆی كه چی له ئاكامی جه‌نگیك هه‌موشیك ته‌ختو ته‌راش بو بۆ كورد تا به ئاسانی بچته ئه‌وناوجانه،وه كۆتای به هه‌موكاته‌كانی گفتوگۆهینا،ئه‌گه‌ر ناچارنه‌كرین بگه‌رینه دواوه،
ئه‌م قسانه پاساو نیه بۆ باشی شه‌ر به‌لام هه‌ندیك جار شه‌ر ئاكامه‌كه‌ی باش ده‌رده‌جیت، ئیمه له كوردستانی باشور راپه‌رینمان كرد دواتر بوینه خاوه‌نی حكومه‌ت وئیداره‌ی سه‌ربه‌خۆی خۆمان، وه دواتریش شه‌ری ناوخۆ یه‌خه‌ی گرتین و مال ویرانی له دوای خۆی به جیهیشت،، وه‌تا ئیستاش ئاسه‌واری هه‌ر ماوه،
ئه‌وه‌ی گرنگه بۆ ئیمه ئه‌وه‌یه كه نه‌هیلین ئاسه‌واری شه‌ر له‌سه‌ر ده‌رونمان گه‌شه‌بكات جونكه به‌راستی هۆكاری زۆر هه‌ن بۆ گه‌شه‌پیكردنی هۆكاره كانی جه‌نگ له‌سه‌ر ده‌رونمان به‌تایبه ت له م رۆژگاره دا كه ته‌كنه‌لۆجیا به‌شیوه یه كی یه كجار مه‌ودا فراوان بالی داگیر كاری كیشاوه به سه‌ر مانداو ناتوانین خۆمان دور بگرین له كاریگه‌ریه كانی.
ئیستا له لاپه‌ره كانی فه‌یس بوك جه‌نگیك هه‌ل گیرساوه به‌س فیشه ك باروتی تیدانیه ئه‌گینا ئه‌و كاریگه‌ریه‌ی كه سیك له به‌ره‌كانی جه‌نگادا هه‌یه تی بۆ خاتری جه‌نگ هیجی كه‌م تر نیه له ئیمه كه له ماله كامانه‌وه دانیشتوین و جه‌نگه كه له له‌ژیر ده‌ستمان دایه .
تیفیه كان وه‌ك ئه‌وه‌ی كاریكی فرۆفیشنالیان كردبیت ململانییانه كامیان زوتر شه‌ره‌كانی پیشه‌وه ی جه‌نگ بگه‌یه‌ننه ماله‌كانمان وه هه‌ر سه‌ر له‌ئیواره كه‌هه‌مومندالان به‌خه‌به‌رن و وه ناشلین ته‌نها بۆسه‌رو 18سال هه‌رجه‌نده بۆ سه‌روش هه‌ر كاریگه‌ری خراپی هه‌یه.
ئه‌م هه‌موده‌زگای راگه‌یاندنه ئه‌مرۆ له كوردستان كار ده‌كه‌ن پیم وانیه هیج لایه‌كیان راویژكاری كۆمه‌لایه‌تییان هه‌بیت ،بۆیه چاوه‌ریی ئه‌وه ده‌كه‌ین له ئاینده‌یه كی نزیكدا كاریگه‌ری ئه‌م لیشاوه له كاری راگه‌یاندن به‌بی راویژكاری ده‌ر ئه‌نجامی خراپی لیبكه‌ویته‌وه،هه‌ر جه‌نده بینیمان له‌چه‌ندكه‌نالیكی راگه‌یاندنه‌وه چۆن فیلمه كۆریه‌كانیان پیشان ده‌دا كه هه‌موی تعبیر بوله جه‌نگ و دروست كردنی مرۆڤی (شه‌رخواز) و (توندو تیژ خواز)
ئیمه‌كۆمه‌ڵگایه‌كی بته‌ومان نیه كه ژیرخانه‌كه‌ی پربیت له مه‌عریفه‌ی پیگه‌یاندنی مرۆڤی وشیار بۆیه گرنگه‌و ئه‌ركی هه‌مولایه‌كمانه ژیرانه مامه‌له به‌تاكی ئه‌م كۆمه‌لگایه‌وه بكه‌ین، ناكریت ئه‌وه ی له واقیدا ده‌گوزه‌ریت تۆبیت به هه‌مان نه‌فه‌س بیگویزیته‌وه ناو ماله‌كانی خالك هه‌موجۆره مرۆڤیك له كۆمه‌لگایه چاوه‌ریی ئه‌وه‌یه تۆ چی پیشان ئه‌ده‌ی راگه‌یاندن كه تاكه هۆكاری گرنگی هۆشیاری مرۆڤه‌كانه ده‌توانیت هه‌موجۆره مرۆڤیك ئاراسته‌بكات.
له‌كۆتایدا هیوادارم هه‌مومان به‌رپرسیاربین له بلاو كردنه‌وه‌ی هه‌ر شتیك كه ده‌بیته مایه‌ی نیگه‌رانی به‌رامبه‌ره كانمان .
ئاسۆمحمدپیرۆز/ تویژه‌ری كۆمه‌لایه‌تی
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
