کتێبی بیرەوەرییەکانی کاپیتان موحەمەد مەولودییان بە دەنگ گوێی لێبگرە (کوردبوون)


په‌ڕله‌مانکارێن کورد و به‌رهنگاریێن که‌ڤن و نوو

Tuesday, 30/03/2010, 12:00


پشتی چه‌نده‌کا دی کارێ ده‌ورا په‌ڕله‌مانێ ئیراقێ دێ ب دوماهیك ئێت و گه‌له‌ك په‌ڕله‌مانکار دێ خاترا خوه‌ خوازن و چن ، ئو ده‌ورا په‌ڕله‌مانێ نوو دێ ده‌ست پێکت ، ئو گه‌له‌ك که‌سێن نوو ژی دێ ده‌ست بنه‌ کاری.

ل ڤێرێ ئه‌م به‌س دێ به‌حسا په‌ڕله‌مانکارێن کورد کین ، چنکی ئه‌و نوینه‌رێن مه‌ کوردا نن ل به‌غدا و ئه‌و دێ ب ناڤێ مه‌ ئاخڤن.

د ده‌ورا کو پشتی چه‌نده‌کی دێ ب دوماهیك ئێك ، پێچه‌کێن گه‌له‌ك گرنگ ل به‌ر ده‌ستێ په‌ڕله‌مانکارێن کورد بوون. ئه‌و پێچه‌ك کاکلا دۆزا کوردی بوون ؛

1- پێچه‌کا که‌رکووکێ.

2- پێچه‌کا خانه‌قین و مه‌ندلی و به‌دره‌ و جه‌سسان و ده‌ڤه‌رێن کوردی ل دیالا.

3- پێچه‌کا شنگال و شێخان و ته‌له‌عفه‌ر و زمارا.

هه‌روه‌سا گه‌له‌ك پێچه‌کێن دی ژی. ب کورتی مادێ 140 ێ یێ ده‌ستوورێ ئیراقێ یێ کو تایبه‌ته‌ ب مافێ مله‌تێ مه‌ و دۆزا وی ڤه‌.

د درێژاهیا چار سالێن بۆری دا ، چاڤێ ڤان پێچه‌کا ل په‌ڕله‌مانکارێن کورد بوو کو چاره‌کێ لێ بکن. به‌لێ مخابن ئه‌ڤ پێچه‌ك هه‌می وه‌کی خوه‌ مان و په‌ڕله‌مانکارێن کورد چ نه‌ کر. ئو پێنگاڤه‌کا وه‌سا نه‌ ئاڤێتن کو مرۆڤ دلێ خوه‌ پێ خوه‌ش بکت و بێژت کو تشته‌ك هات کرن. نه‌ کو به‌س چ نه‌ کرن، به‌لکو ئالۆزتر ژی لێ کرن ، ژبه‌ر کو هندی وه‌خت ب سه‌ر ڤه‌ بچت دۆزا مه‌ ئالۆزتر لێ تێت و چاره‌ کرن بزه‌حمه‌ت تر دکه‌ڤت.

راسته‌ کو سه‌رکێشیا کوردا یا سیاسی بارێ به‌رپسیاریا ڤێ چه‌ندێ رادکت ، چنکی وێ ئه‌ڤ که‌سێن هه‌ پێشکێش کربوون و خه‌لکی ده‌نگێن خوه‌ دا بوون وان ، ئو ئه‌ڤێ سه‌رکێشیێ ب خۆ ژی د سالێن بۆری دا هه‌لویسته‌کێ بهێز نه‌ بوویه‌. راسته‌ کو ئه‌ڤ سه‌رکێشیا نهۆ بارێ به‌رپسیاریێ رادکت ، به‌لێ رامانا وێ نه‌ ئه‌وه‌ کو په‌ڕله‌مانکارێن کورد ل به‌غدا ژ وێ به‌رپسیاریێ بێ به‌هرن. به‌لێ ، ئه‌و ته‌مه‌ت خۆ و ته‌مه‌ت جهێ کو تێ دا بوون ، به‌رپسیارن و به‌رپسیاریا وان راسته‌ڕاسته‌ (مباشر) ، ژبه‌ر کو ئه‌گه‌ر زیره‌ك بانه‌ ، دا شێن کو گه‌له‌ك تشتا بکن و هه‌لویسته‌کێ وه‌کی یێ زه‌لاما هه‌بت ، ئو دشیان کو پێشنیارا بدن سه‌رکێشیا سیاسی ، به‌لێ نه‌ کرن ، چنکی نه‌ دزانین و ها ژ بایێ فه‌له‌کێ نه‌ بوون.

گه‌له‌ك ژ وان په‌ڕله‌مانکارێن کورد ، چوون د په‌ڕله‌مانی دا و نێزیکه‌ کو دێ ده‌رکه‌ڤن ، مه‌ نه‌زانی نه‌ ده‌نگێن وان و نه‌ ره‌نگێن وان کا چاوا نن‌. هنده‌ك ژ وان هه‌بوون گاڤا کو به‌رێ کامیرێ دکه‌تێ سه‌رێن خوه‌ شۆڕ دکرن کو د ته‌له‌ڤزیۆنێ دا نه‌ یێن ناسین.

ب دوماهیك هاتنا کارێ ده‌ورا به‌ڕله‌مانی کارێ هنده‌کا ژ وان ژی دێ ب دوماهیك ئێت. ئو هنده‌کێن دی مان ، چنکی خه‌لکێ مه‌ ده‌نگێ خوه‌ !! جاره‌کا دی دا وان ، ئو هنده‌کێن نوو ژی هاتن.

به‌لێ بۆ ڤێ ده‌ورا نوو یا په‌ڕله‌مانی ، ژبلی پێچه‌کێن که‌ڤن یێن کو ما بوون سه‌رێك ، وه‌کی دیار دو پێچه‌کێن دی ژی دێ لێ زێده‌ بن. ئه‌و هه‌ردو پێچه‌ك ، ئێك ژێ سه‌رۆکاتیا کۆمارێ یه‌ و یا دی وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ یه‌. هه‌رچه‌ند هه‌تا نۆکه‌ ب ئاشکرایی به‌حسا وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ نه‌ هاتیه‌ کرن ، به‌لێ بێ گومان ، ئه‌و به‌ندا کو وه‌زاره‌تێ پێك دئینت ، گه‌له‌ك بزه‌حمه‌ته‌ کو رازی ببت کو ڤێ وزاره‌تێ ب ده‌ست کوردا ڤه‌ به‌ردت. ژبه‌ر کو ئێك ژ وه‌زاره‌تێن سه‌ره‌کی و گرنگه‌‌. ئو ئێکه‌مین تشتێ کو ل ده‌ستپێکا پێك ئینانا وه‌زاره‌تێ بێت به‌حس کرن ، دێ ئه‌ڤ هه‌ردو پرسه‌ بن.

پسیارا کو تێت پێش ؛ ئه‌ڤه ‌یه‌ : ئه‌رێ په‌ڕله‌مانکارێن مه‌ یێن ڤێ ده‌ورا نوو یا په‌ڕله‌مانێ ئیراقێ و سه‌رکێشیا سیاسی ، دێ شێن نه‌هێلن کو سه‌رۆکاتیا کۆمارێ و وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌ ژ ده‌ستێ کوردا بچن ؟ ئو ئه‌گه‌ر چوون ، دێ شێن کو دو تشتێن هۆسا مه‌زن به‌رهمبه‌ری وان ب ده‌ست خۆ ڤه‌ بینن ؟

ژبه‌ری کو به‌رسڤا ڤێ پسیارێ بدین ، پێتڤیه‌ کو ئه‌م ژبیر نه‌ کین کو به‌ندا کوردی د په‌ڕله‌مانێ ئیراقێ دا یێ کو دێ ب دوماهیك ئێت ، به‌س ژ پارتی و ئێکه‌تی و ئێکگرتوویێ پێك هاتبوو ، لێ ڤێ جارێ گۆڕان و کۆمه‌لا ئیسلامی ژی لێ زێده‌ بوونه‌ ، ئو بۆچوونێن هه‌میا نه‌ ئێکن. گۆڕان و ئێکه‌تی پێك نه‌ خۆشن و دژاتی د ناڤبه‌را وان دا هه‌یه‌ . ئو گۆڕانێ ئاشکرا کریه‌ کا هه‌لویستێ هه‌ر پارته‌کێ ل کوردستانێ به‌رانبه‌ری وێ چاوا یه‌ ، گۆڕانێ ژی ئه‌و هه‌لویست ل به‌غدا به‌رهمبه‌ری وێ پارتێ دێ هه‌بت.

هه‌رچه‌نده‌ په‌ڕله‌مانکارێن گۆڕانێ ل به‌غدا ل چاڤ یێن پارتی و ئێکه‌تیێ کێمن ، به‌لێ هه‌که‌ر د په‌ڕله‌مانی دا و ل پێش چاڤێن خه‌لکی دوبه‌ره‌کی په‌یدا بوو، بێ گومان ئه‌ڤه‌ باندۆرێ دێ ل هه‌لویستێ گشتی کت. له‌وا گه‌له‌ك گرنگه‌ کو پارت و ته‌ڤگه‌رێن کوردا گه‌لشێن د ناڤبه‌را خوه‌ دا چاره‌ بکن و ده‌ستێن خوه‌ بکن تێك دا ، ژبه‌ری کو بچن به‌غدا و ژبه‌ری کو که‌رب و کینا خوه‌ ڤه‌گوهێزن وێرێ.

ژبلی ڤی تشتی ژی ، پێتڤیه‌ کو ئه‌م ل په‌ڕله‌مانکارێن نوو ژی بنێرین کا چاوا نن ؟ ئه‌رێ دێ ژ ده‌رهه‌ق ده‌رکه‌ڤن ؟ گه‌لۆ دێ شێن کو چاره‌کێ بۆ پێچه‌کێن مه‌ ببینن ؟ ئه‌ڤ پسیارێن هه‌ ل هیڤیا به‌رسڤێ نه‌ .

ئه‌ز ب خۆ هنده‌کا ژ وان دناسم کو د ناڤ سیاسه‌تێ دا کار نه‌ کرنه‌ و فند و فێلێن سیاسه‌تێ نزانن و نزانن کا سیاسه‌ت چیه‌ . ئو هنده‌کێن دی ژبلی ڤێ ئێکێ ، زمانێ عه‌ره‌بی ژی نزانن. ئه‌رێ ئه‌ڤێن هه‌ چاوا دێ شێن کو یێن ل به‌رانبه‌ری خۆ تێ بگه‌هینن و ئه‌و ب خۆ ژی چه‌وا دێ د وان گه‌هن ؟ وه‌کی دیار ئه‌ڤ که‌سێن هه‌ ژ لایێ پارتی و ئێکه‌تیێ ڤه‌ هاتنه‌ پێشکێش کرن ، چنکی برایێ فلان که‌سیه‌ یان کچا فلان که‌سیه‌ و خه‌لکێ ژی ده‌نگێن خوه‌ یێ دایینێ. گاڤا کو که‌له‌ك د که‌ڤت د ناڤ پێلێن ئاڤێ دا ، دێ وه‌رگه‌ڕت ، ئه‌گه‌ر که‌له‌کڤان نه‌ زیره‌ك بت. ئه‌گه‌ر که‌له‌کڤان ب خۆ نه‌ زیره‌ك بت ، برایێ کێ بت یان کچا کێ بت بێ مفا یه‌. ئه‌رێ ما سه‌ربۆرا ل گه‌ل په‌ڕله‌مانکارێن به‌رێ نه‌ به‌س بوو ، هه‌تا کو ئه‌ڤ توخمه‌ که‌سێن هۆسا بێن هنارتن بۆ په‌ڕله‌مانێ ئیراقێ ؟ ڤێجا د کاودانه‌کێ هۆسا ته‌نگاڤ دا ، ب ڤان جۆره‌ په‌ڕله‌مانکاران ، ئه‌م دێ ل هیڤیا چ بین ؟

گه‌نگازه‌ کو که‌سه‌ك بێژت کو ئه‌ڤه‌ ره‌شبینیه‌ . به‌لێ ئه‌ز دبێژم : نه‌ خێر ، نه‌ ره‌شبینیه‌ ، به‌لکۆ خواندنا پاشه‌ڕۆژێ یه‌ ل سه‌ر بنسترا سه‌ربۆرێن سالێن بۆری و ل گه‌ل واقعێ کو ئه‌م تێ دا دژین. ئو " جۆتیارۆ چیه‌ تو دچینی ؟ گۆت : هه‌که‌ر شین بوو دێ بینی ! ".

نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست






کۆمێنت بنووسە