له هاوخه‌باتییه‌وه بۆ ته‌خوین
Wednesday, 12/05/2010, 12:00
له هاوخه‌باتییه‌وه بۆ ته‌خوین
به‌شی سێهه‌م
هیچ گه‌لێک هێنده‌ی کورد ڕاپه‌ڕینی به‌رپا نه‌کردووه و هیچ گه‌لێکیش هێنده‌ی کورد سه‌رکرده و که‌سایه‌تیه سیاسیه‌کانی تیرۆر نه‌کراوه و نه‌کراوه‌ته ئامانجی داگیرکه‌ران که نموونه‌ی ئه‌م که‌سایه‌تیانه‌ش شێخ مه‌حمودی حه‌فید و سه‌ید ڕه‌زا و شێخ سه‌عید و قازی و قاسملوو و شه‌ره‌فکه‌ندی و کاک فوئاد و کاک ئارام و سه‌رۆک ئاپۆن. که‌چی کاتێک تاڵه‌بانی و بارزانی سه‌ر هه‌ڵده‌ده‌ن ئه‌وا ڕه‌شه‌کوژیه‌کان له‌سه‌ر کوردان سه‌دان جار زیاد ده‌کات و گیانی ئه‌م دوو که‌سایه‌تییه‌ش به هه‌موو جۆرێک ده‌پارێزرێت له‌لایه‌ن داگیرکه‌رانه‌وه .
ئه‌گه‌ر دوژمن له تیرۆرکردنی سه‌رکرده کورده‌کانی ڕابردوو که‌ڵکی له هه‌ر بارودۆخێک وه‌رگرتبێت و ته‌نانه‌ت له‌سه‌ر مێزی گفتوگۆ و وڵاتانی دیکه‌ش‌دا تیرۆری کردبن ئه‌وا ئه‌م دوو سه‌رکرده‌یه‌ی باشوور هه‌م درێژترین ته‌مه‌نی سه‌رکردایه‌تییان هه‌بووه و هه‌م هیچ کاتێکیش نه‌کرانه ئامانجی داگیرکه‌رانی کوردستان ، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی که هه‌میشه پێیه‌کیان له به‌غداد بووه و پێیه‌که‌ی دیکه‌شیان له ئه‌نقه‌ره و تاران دێمه‌شق .
ئه‌وه‌ی جێگه‌ی سه‌رنجه ئه‌م دوو سه‌رکرده‌یه یه‌ک له‌شکر پاسه‌وانیان هه‌یه له کوردستاندا که‌چی کاتێک ڕوو ده‌که‌نه پایته‌ختی داگیرکه‌ران ئه‌وا نه‌ک هه‌ر هیچ پاسه‌وانێکیان نییه به‌ڵکو ته‌نها چه‌قۆیه‌کیش له‌گه‌ڵ خۆیان هه‌ڵناگرن .
هۆکاری مانه‌وه‌ی تاڵه‌بانی و بارزانی په‌یوه‌ست نه‌بووه به کارایی و هوشیاری ئه‌م دوو که‌سه‌وه به‌ڵکو په‌یوه‌ست بووه به‌و گرێدراوی و په‌یوه‌ندی‌یه ژێربه‌ژێره‌ی که له‌گه‌ڵ داگیرکه‌راندا هه‌یانبووه .
ئه‌گه‌ر بمانه‌وێت له سه‌ره ده‌رزییه‌کی گرێدراوی ئه‌م سه‌رکردانه به داگیرکه‌رانه‌وه بزانین ئه‌وا گوته‌کانی کاک نه‌وشیروان مسته‌فا ڕاستییه‌کی به‌ڵگه نه‌ویسته که ده‌ڵێت :-
[تاڵه‌بانی له‌گه‌ڵ شاندێکی یه‌کێتی که پێک هات بو له فه‌ره‌یدون عه‌بدولقادر، دکتۆر که‌مال خۆشناو، محه‌مه‌د تۆفیق ره‌حیم، شێردڵ حه‌وێزی... چوه تاران.
له‌مانگی 10 ی 1986 دا له‌تاران، به نوێنه‌رایه‌تی یه‌کێتی له لایه‌ن تاڵه‌بانی و به نوێنه‌رایه‌تی ئێران له لایه‌ن محه‌مه‌د باقیر زولقه‌در (فه‌رمانده‌ی ئه‌وسای قه‌رارگای ره‌مه‌زان) رێککه‌وتنێکی جه‌نگی و سیاسی و لۆجستی بۆ هاوکاری و هاوئاهه‌نگی هێزه‌کانی هه‌ردولا دژی جه‌یشی عێراق له هه‌مو بواره‌کان دا ئیمزا كرا.
به پێی ئه‌م رێكه‌وتنه ئه‌بو هێزه‌كانی یه‌كێتی له هه‌مو بوارێكی جه‌نگی دا، هاوكاری و هاوئاهه‌نگی له‌گه‌ڵ هێزه‌كانی ئێران بكا و، تا روخانی سه‌دام درێژه به شه‌ڕ بدا و بێ ئاگادرای ئێران و ره‌زامه‌ندی ئه‌و هیچ مفاوه‌زه‌و ئاشتیه‌ک له‌گه‌ڵ عیراق نه‌کا.
دوای ئه‌م رێککه‌وتنه زنجیره‌یه‌ک عه‌مه‌لیاتی عه‌سکه‌ری هاوبه‌شی پێشمه‌رگه‌ی یه‌کێتی و لایه‌نه‌کانی تر له‌گه‌ڵ سپای پاسداران به ئاشکرا له ژێر ناوه‌کانی "فه‌تح" و "نه‌ێر" و "فه‌جر" ... ده‌ستی پێ کردو به‌دوی ئه‌ویش دا ده‌یان عه‌مه‌لیاتی تر ئه‌نجام درا، که‌یه‌کێکیان "داستانی رزگاری" بو له ناوچه‌ی چوارتا نزیک باره‌گاکانی سه‌رکردایه‌تی یه‌کێتی، که له ژێر سه‌رپه‌رشتی راسته‌وخۆی خودی تاڵه‌بانی دا بو، به هاوکاری و هاوئاهه‌نگی راسته‌وخۆ له گه‌ڵ محه‌مه‌د باقیر زولقه‌در، دواتر سه‌رۆکی ستادی سپای پاسداران، و عه‌لی شه‌مه‌خانی، دواتر فه‌رمانده‌ی نیروی ده‌ریایی ئینجا وه‌زیری دیفاع.
هه‌ر هاوكاری‌‌و هاوئاهه‌نگیه‌ك له نێوان من یان هه‌ر سه‌ركرده یان فه‌رمانده یا پێشمه‌رگه‌یه‌كی یه‌كێتی له‌گه‌ڵ هێزه‌كانی ئیران كرابێ، به پێی ئه‌م رێكه‌وتنه بوه، كه ئاغای تاڵه‌بانی ئیمزای كرد بو.] .
ئه‌گه‌ر به ووردی له‌م گوتانه‌ی کاک نه‌وشیروان بکۆڵینه‌وه ئه‌وا ده‌رده‌که‌وێت که ئامانجی تاڵه‌بانی ته‌نها جێبه‌جێکردنی ئه‌و ئه‌رکانه بووه که کۆماری ئیسلامی ئێران بۆی ده‌ستنیشان کردبوو . چونکه هیچ کاتێک ئامانجی کوردان گۆڕانکاری نه‌بووه له داگیرکه‌ره‌کاندا به‌ڵکو ئامانجی کوردان ئازادی نه‌ته‌وایه‌تی بووه .
ئه‌وه کۆماری ئیسلامی ئێران بوو که دروشمی (جه‌نگ جه‌نگ ، تا سه‌رکه‌وتن)ی هه‌ڵگرتبوو و هیچ جۆره ڕێککه‌وتنێکی له‌گه‌ڵ عێراق‌دا په‌سه‌ند نه‌ده‌کرد . له هه‌مان کاتدا هه‌ر ڕێککه‌وتنێکی ئێرانیش درێژ خایه‌ن ده‌بێت و هیچ کاتێک ئاماده نابێت ده‌ستبه‌رداری ڕێککه‌وتنێک ببێت ئه‌گه‌ر له به‌رژه‌وه‌ندی خۆی‌دا بێت که باشترین نموونه‌ش ڕێکه‌وتنی الجزائیری ساڵی 1975ی زاینییه که تاوه‌کو ئیمڕۆش هه‌ر به زیندووی هێشتوویه‌تییه‌وه ، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی که ڕێکه‌وتنی الجزائر له سه‌رده‌می حه‌مه ڕه‌زا شای گۆڕکراویشدا بوو که‌چی کۆماری ئیسلامی ئێران هه‌ر به زیندووی هێشتوویه‌تیه‌وه له‌به‌رئه‌وه‌ی که له به‌رژه‌وه‌ندی خۆیدایه ، ئیتر چۆن ڕێکه‌وتنێک به زیندووی ناهێڵێته‌وه که بۆخۆی به‌شدار بووبێت له داڕشتنی‌دا ؟
بێگومان ڕێکه‌وتنێکی له‌م جۆره‌ش که هه‌ر هه‌مووی له به‌رژه‌وه‌ندی کۆماری ئیسلامی ئێراندایه ئه‌وا تا قه‌ره‌ی قیامه‌ت هه‌ر کاری پێده‌کرێت و تیرۆرکردنی 753 کادر و پێشمه‌رگه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتیش هیچ به‌دوور نازانم که له چوارچێوه‌ی ئه‌م ڕێکه‌وتنه‌دا نه‌بێت و ئۆردوگانشینکردن و له‌توپه‌ت کردنی حیزبه کلاسیکیه‌کانیش له لایه‌کی دیکه‌وه بوه‌ستێت .
لێره‌دا پرسیار دێته پێشه‌وه بۆ حیزبه ئۆردوگانشینه‌کان و ده‌ڵێم :-
1-ئایا به خوێندنه‌وه‌ی ئه‌م ڕاستیانه له‌سه‌ر په‌یوه‌ندی نێوان کۆماری ئیسلامی ئێران و سه‌رانی یه‌کێتی و پارتی ئیتر به ته‌مای به ده‌ستهێنانی چ ئامانجێکن له ئۆردوگاکانی کۆیه و زڕگوێز و هه‌ولێری ژێر ده‌سه‌ڵاتی ئه‌م پارته ساتوسه‌ودا که‌رانه ؟
2- ئایا چ هه‌ڵوێستێک وه‌رده‌گرن له‌سه‌ر ئه‌م په‌یوه‌ندیه ژه‌هراویانه و تیرۆرکردنی سه‌دان کادر و پێشمه‌رگه‌تان ؟
3- ئایا ئه‌گه‌ر ژیانی موچه‌خۆری نێو ئۆردوگاکانتان توڕ بدایه و خاوه‌نی به‌رخۆدان بوونایه هێنده‌ی ئه‌م ژیانه ئۆردوگانشینییه لاواز ده‌بوون و که‌سایه‌تیه‌کانتان تیرۆر ده‌کران ؟
پاشان کاک نه‌وشیروان درێژه به گێرانه‌وه‌که‌ی ده‌دات و ده‌ڵێت :- [پێش هه‌ڵه‌بجه له چه‌ندین مه‌یدانی جه‌نگیدا له پارێزگاكانی سلێمانی، كه‌ركوك، هه‌ولێر، دیاله... كاری هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ ئێران كرابو،ئازادكردنی هه‌ڵه‌بجه كه به وێرانكردنی هه‌ڵه‌بجه و قڕکردنی خه‌ڵکه‌که‌ی ته‌واو بو به‌شێك بو له نه‌خشه‌یه‌كی جه‌نگیی فراوان بۆ ئازادكردنی ناوچه‌کانی هه‌ڵه‌بجه، قه‌ڵادزه، رانیه، دوكان‌و چوارتا... كاتێك كه ئازادكردنی هه‌ڵه‌بجه له ئه‌نجامی كیمیابارن دا بو به كاره‌سات، واز له جێبه‌جێكردنی ته‌واوی نه‌خشه‌كه هێنرا.]
له‌م گێڕانه‌وه‌یه‌ی کاک نه‌وشیرواندا ده‌بێت سوپاسی کۆماری ئیسلامی تاوانباری ئێران بکه‌ین که وازی له جێبه‌جێ کردنی نه‌خشه‌که هێناوه ، وازهێنانی کۆماری ئیسلامی ئێرانیش له‌م نه‌خشه‌یه بۆ خاتری چاوی ڕه‌شی کوردان نه‌بووه به‌ڵکو بۆ ئه‌وه بووه که هه‌م به هۆی کاره‌ساتی هه‌ڵه‌بجه‌وه کۆمه‌ڵگای نێو ده‌وڵه‌تی له دژی داگیرکه‌ری عێراقی بجوڵێنێت و هه‌م خۆیشی وه‌کو نیاز پاکێک بێنێته پێش چاوی جیهان و بڵێت {بۆ پاراستنی گیانی که‌سانی سڤیل له چه‌کی کیمیاوی عێراقی ئاماده‌ین واز له‌م نه‌خشه سه‌رکه‌وتووه‌ی خۆمان بهێنین} ده‌نا تاڵه‌بانی و داروده‌سته‌که‌ی هیچ باکێکیان نه‌بووه له‌وه‌ی که هه‌موو نه‌ته‌وه‌ی کوردیش دووچاری مه‌رگ و له‌نێوچوون ببنه‌وه به‌و مه‌رجه‌ی بتوانن دڵی داگیرکه‌رێکی کوردستان له خۆیان ڕازی بکه‌ن . چونکه له‌م گوتانه‌وه ده‌رده‌که‌وێت که هۆکاری پوچه‌ڵکردنه‌وه‌ی نه‌خشه‌که کۆماری ئیسلامی ئێران بووه نه‌ک سه‌رکرده مه‌رگهێنه‌ره‌کانی یه‌کێتی نیشتمانی کوردستان . تۆ بڵێی ویژدان له تاڵه‌بانی‌دا بوونی هه‌بێت ؟ ئه‌گه‌ر که‌مترین ویژدان بوونی هه‌بوویایه له‌لای تاڵه‌بانی ئه‌وا ده‌بوو هه‌م خودی خۆی دادگایی بکردایه و هه‌م هه‌موو ئه‌و به‌رپرسانه‌ش که له‌م مه‌رگه‌ساته‌دا به‌شدار بوون و به ده‌ستی خۆیان خۆیان بکوشتایه و بچوونایه‌ته پاڵ دانیشتوانه سڤیله‌که‌ی هه‌ڵه‌بجه .
له‌م ڕێکه‌وتن نامه‌یه‌وه ده‌رده‌که‌وێت که به‌شی یه‌کێتی نیشتمانی کوردستان و خودی به‌رپرسه‌کانیان ته‌نها نۆکه‌رایه‌تی بووه بۆ کۆماری ئیسلامی ئێران و هیچ ئامانجێکی دیکه‌ی له دوا نه‌بووه ، چونکه ئه‌وه کۆماری ئیسلامی ئێران بوو که ده‌یگوت تا کۆتایهێنانی به‌عسیه‌کان و ڕزگارکردنی نه‌جه‌ف و که‌ربه‌لا درێژه به شه‌ڕ ده‌ده‌ین ، ئه‌م دروشمه هیچ کاتێک ویستی تاڵه‌بانی نه‌بووه به‌ڵکو هه‌موو ویسته‌کانی تاڵه‌بانی خۆشیرینکردن له‌لای داگیرکه‌ران و دزی و تاڵانی و ده‌سه‌ڵاتپه‌رستی و دیکتاتۆری بووه .
ئامانجی گه‌ل هیچ کاتێک ئه‌وه نه‌بووه که له ده‌می گورگ ڕزگاری ببێت و بکه‌وێته قوڕگی شێره‌وه ، به‌ڵکو ئه‌وه نۆکه‌ره‌کانن که هیچ کاتێک به‌بێ بوونی داگیرکه‌ر ئۆقره ناگرن و له نه‌بوونی داگیرکه‌ریشه‌وه داگیرکه‌ر دروست ده‌که‌نه‌وه .
په‌یوه‌ندی تاڵه‌بانی و داگیرکه‌ران وه‌کو په‌یوه‌ندی ئه‌و ئاغا و نۆکه‌ره وه‌هابووه که به‌هۆی پیر بوونی نۆکه‌ره‌که‌وه ئاغا شه‌رمی ده‌کرد به‌رماوه‌ی خۆی ده‌رخواردی بدات و به نۆکه‌ره‌که‌ی ده‌گوت :- چی دیکه به‌رماوه‌ی من مه‌خۆ و وه‌ره له‌سه‌ر سفره‌که له‌گه‌ڵ مندا خواردن بخۆ .
به‌ڵام نۆکه‌ره‌که به‌هۆی ئه‌وه‌ی که پیشه‌ی به‌رماوه خواردنی بۆ فه‌رامۆش نه‌ده‌کرا له وه‌ڵامدا ده‌یگوت :- ئاغای به‌ڕێزم ، ئه‌گه‌ر بخوازیت واز له به‌رماوه خواردن بهێنم ئه‌وا ناچار ده‌بم که ئاغایه‌کی دیکه بۆ خۆم په‌یدا بکه‌م که خاوه‌نی به‌رماوه بێت .
به‌پێی گوته‌کانی سه‌ددام حسێنی گۆڕکراو {له ڕێکه‌وتنه‌که‌ی 1983 و 1984دا تاڵه‌بانی ئاماده‌یی خۆی نیشانداوه که 15000 پێشمه‌رگه بخاته خزمه‌تی به‌عس وعێراقه‌وه بۆ ڕووبه‌ڕوو بوونه‌وه‌ی هێرشه‌کانی کۆماری ئیسلامی ئێران ، به‌ڵام سه‌ددام حسێن له وه‌ڵامدا گوتوویه‌تی که به‌رله‌وه‌ی تۆ ئه‌م گوته‌یه بڵێیت ئه‌وا عێراقیه‌کان خۆیان به‌رگرییان له عێراق کردووه و هه‌ر عێراقییه‌کیش له تۆ به‌شه‌ره‌فتره و هه‌تا خاوه‌نی ئه‌و عێراقیانه‌ش بین ئه‌وا پێویستیمان نه به تۆ و نه به ئه‌مسالی وه‌کو تۆ هه‌یه} .
کاتێک تاڵه‌بانی له خزمه‌تکردن به به‌عس و عێراقی داگیرکه‌ر بێ ئومێد ده‌بێت ، ئه‌و کات ڕوو له ئاغایه‌کی دیکه ده‌کات که ئه‌و ئاغایه‌ش کۆماری ئیسلامی ئێرانه و به‌بێ هیچ مه‌رجێک ئاماده‌یی خۆی نیشان ده‌دات که بکه‌وێته خزمه‌تی ئه‌م داگیرکه‌ره‌یانه‌وه و په‌لکێشی بکاته ته‌واوی ناوچه‌کانی باشووری کوردستان له پارێزگاکانی سلێمانی و هه‌ولێر و که‌رکوک و دیاله و سه‌لاحه‌دین و نه‌خشه‌ی داگیرکردن و خاپورکردنی ته‌واوی ناوچه‌کانی شارباژێڕ و پشده‌ر و بتوێن و شاره‌زوور و دوکان و سلێمانیش دابڕێژێت له‌گه‌ڵیاندا . بۆ زانینی زانیاری زیاتر کرته له‌سه‌ر ئه‌م لینکه بکه :-
http://saeidsalam.blogfa.com/post-80.aspx
درێژه‌ی هه‌یه .....
جه‌لال چوارتایی
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
