من سەیرم لەم قەدیم کۆمەڵەیانە دێت بۆ وا بێ ھەڵوێستن، کەسانێک کە تەواوی جوانی خۆیان لە ڕێی ێازادی و سۆسیالیسم و ژیانێکی باشتر بۆ مرۆفایەتی بەخت کرد، ھەر وەک   تاریخناس و مێژوناسان دەڵێن، بێ دەنگی و بێ ھەڵوێستی نەوعێک خزمت  کردن بە دوژمنە.

کەسانێک کە خۆیان کردبووە فرشتەو بە لێشاو قەولی   بەدیھێنای کۆمەڵگایەکی کومونیستیان بە خەڵک دەدا  کە لەوێدا گورگ و مەڕ پێکەوە ئاو دەخۆنەوە  لە نیوەی ڕێگا بارەکەیان خستۆتە سەر عەرزو  خۆی لێ بێبەری دەکەن، با  کەمێک بگەڕێمە دواوە نمونەیەک لەم پاشەکشەیەو بۆ بگێڕمەوە.

ئەو کات کە کۆمەڵە ھات لە باشوری کوردستان جێگیر بو، دوای چەن ساڵێک لە ناو ئۆردوگاو ژیانی بن چادر،  ئیتر بەڕاستی ورەی پێشمەرگەی کۆمەڵە تێکشکابو، کۆمەڵە ئیتر تەقەدوسی کرابو. کرێکار ببووە حاڵەتی ئیدۆلۆژیکی کۆمەڵە، ھەر کەسێک بە کرێکاری کلاسیکیدا  ھەڵینەکوتبا  تازە ئەویش بە فارسی ئیتر دەکەوتە  ڕیزی  دواکەوتوان تەقریبەن بێسەوادەکانی ناو کۆمەڵگا، ئێوارێیەکیان لەگەڵ کاک حیسام  کە بەرپرسی گوردان بوو دۆستایەتیشمان زۆر خۆش بو، کوتم ئەرێ کاک حیسام ئەم کۆمەڵەیە بۆ وایلێھاتووە؟ ھەر ھەموی باسی کرێکار دەکات؟ دەڵێی لەم دنیایەدا ھیچ شتێکیتر  بە غەیرەز کرێکار  وجودی نیە. 

خۆلاسە ئەو وەک بەرپرس قسەی دەکرد، کوتم ئەرێ کاکە کرێکار کاری خۆی ھەیە، ماڵی خۆی ھەیە، گانی خۆی دەکات. ببورن بێ سانسۆر دەیگێڕمەوە، ئێمەیەک کە ھیچمان نیە، چۆن گوێ لە ئێمە دەگرن؟  بۆ دەبێ ئێمە دیفاع لەوان بکەین؟

لەم کاتانەدا بو کە مەنسوری حیکمەت ئیتر باش دەیزانی کە پێشمەرگەی کۆمەڵە  ماندوەو ھیلاکەو  ئیتر ورەی شۆڕشگێڕانەی زۆر زەعیف بووە، وەک مێگەلێک  کە گورگ لێیدا بێت ھیچ ھیوایەکی بۆ بەرخۆدان تێدا نەماوە،  ھات تیئۆری  داتاشراوی خۆی بەسەر ئەم لێ قەوماوانەدا پڕش و بڵاو کرد، ھێزی خوارەوەی کۆمەڵەش تینوی کردنەوەی دەرگایەک بو، کە لەم وەزعەدا  کەسێک بێت دەربازیان کات، خۆلاسە من باسی ھەموی ناکەم، ئەو کەسانەی کە کۆمەڵە بناسن دەزانن کە ئاقیبەتەکەی ئێستا لە کۆیەو چی بەسەر ھاتووە، تەنھا یەک شت دەگێڕمەوە کە  بە ھەوەڵی نوسینەکەی من دەخوات، بۆ ئەوەی ئێوە باشتر تێبگەن، ئەوکاتە کە جەنگەی کێشە فکرێکان بو کومیتەی ناوەندی تێکبەربوبون، قسەوباسەکانیان بە دزی و بە عەلەنی دەھاتە خوارەوە، ئێمەش وەک مەیدانی فوتباڵ چەپڵەمان بۆ لێدەدان بزانین کامیان کامیان لە عەرزی دەدات، ئێمە ئەوکات لە واحیدی  ئامادەی  کومیتەی ناوەندی بوین، کاک فاڕوقی بابامیری لایەنگری مەنسوری حیکمەت بو، منیش بە داخەوە ئەوکات فریوی ئەم باسانەی کاک  مەنسورم خواردبو، ئەویش ھەر خەتای ڕێبەرانی کۆمەڵە بو، خۆ ئێمە نەماندەزانی ئەوانە کێن، وەک ئەو بیرم دەکردەوە، کاک حەمەی دەرزیوەلیش ئێستا کە لەگەڵ لایەنێکی مەنسوری حیکمەتەو ئەوکات دژی بو لەگەڵ کاک فاڕوق زۆر دەرگیر دەبون، کاک فاڕوق بە خەیاڵ دەیھەویست زۆر  سادە قسەی بۆ بکات و تێیبگەیەنێ کە مەنسوری حیکمەت دەڵێ چی، کوتی کاک حەمە مەنسوری حیکمەت دەڵێ ئێرە جۆگەیەکە، تا ئێستا ماڵەکەی ئێمە لەوبەری جۆگەکە بووە ئێستا پێویستە بیبەینە ئەوبەری جۆگەکە، جا دو حەفتەی پێ نەچو کاک فاڕوق وازی لە مەنسوری حیکمەت ھێناو پاشەکشەی کرد، جا بە شۆخی دەمانکوت وەڵا کاک فاڕوق ماڵەکەی لە ناو جۆگەکەدا  بە جێھێشت و ئاو بردی.

ھەرچەن  ئەم کێشانەو ڕابردوی کۆمەڵە زۆری لەسەر نوسراوەو کوتراوە جا ھەر کەسەو بە جۆرێک، من تەنھا ویستم بەم کورتە باسە ئەوە بڵێم کە زۆربەی ھەرە زۆری کۆنە کۆمەڵەکان کە ئەوکات  ئاڵاھەڵگری بونیادنانی کۆمەڵگایەکی سۆسیالیستی بون ئێستا دەمی خۆیان بەستوەو بێ ھەڵوێست وەرگرتن لە کەناری ڕوداوەکان تێپەڕ دەبن، سەیرەکەش  ئەوەیە کە زۆر  جاران ئیدیعاش دەکەن کە خەڵکی ناوەوەی ئێران دەبێ بێ دەنگ نەبن و دەوڵەت بڕوخێنن، باشە خەڵک زەختی لەسەرە دەکوژرێ  لە پێناو یەک ھەڵوێستدا،  بەڵام خۆ  ئێوە لە ئوروپا ھیچ زەختێکو لە سەر نیە، بۆچی بۆخۆتان دەمی خۆتان بەستووە؟!