کتێبی بیرەوەرییەکانی کاپیتان موحەمەد مەولودییان بە دەنگ گوێی لێبگرە (کوردبوون)


بارزانی مستەڕاحی کوردایەتی

Tuesday, 24/10/2023, 23:21


مستەڕاح باشترین داهێنانی مرۆڤ

مستەڕاح  باشترین داهێنانی مرۆڤ بوە لە سەرەتای مێژوو تا ئێستا. 
هەر مرۆڤێک بۆ درێژەدان بە ژیان پێویستی بە خواردن و خواردنەوە هەیە. بەڵام کورد واتەنی "ئەم خواردنە ڕینەوەی دەوێ"
ماڵێک مستەڕاحی نەبێت دانیشتوانەکەی توشی کێشەی زۆر گەورە دەبن. دەتوانن پێشبینی بکەن  گەر شارێک بێ مستەڕاح بێ چ کارەساتێک ڕوو دەدات! 
پێویستە مرۆڤ ماوەیێک دوای خواردن  بچێتە مستەڕاح و پاشماوەکەی لە خۆی جیا بکاتەوە. ئەگەر نەتوانێ ئەم کارە بکا لە پیسایی خۆی دا دەخنکێ.
مرۆڤ پێویستی بە شوێنێک هەیە بە ناوی مستەڕاح تا پاشماوە و پیسایی خۆی تێدا خاڵی بکا،  کۆمەڵگاش بە هەمان شێوە پێویستی بە مستەڕاح هەیە تا پاشماوە و پیساییەکانی خۆی هەڵڕێژێتە ناوی..

پیساییەکانی کۆمەڵگای کوردی

پیسایی کۆمەڵگای کوردی پێکهاتەیێکە لەم زیندەوەرانەی خوارەوە: 
توێژی خوێڕی و پیس و پۆخڵەی خۆفرۆش،وڵاتفرۆش، گەلفرۆش، دینفرۆش و مێژووفرۆش، گشت دز و گەندەڵەکان، ، قاتڵ و دایکێ خۆگییەکان، زووڕناژەن و قوونلێسی سەرۆک جاش و سەرۆک خێڵەکان، شایەرانی خۆش¬لەوەڕی سەرگوێلکی دیوەخانەی شێخ و ئاغاواتەکان، نۆکەرانی بێگانە و کۆنەپەرەستەکان، ئەو مەلا و بانگخوازە ئایینیانەی بۆ فلستین، بورما و ئەویغوری چین فرمێسک دەڕێژن، بەڵام لە ئاست وێران کردنی شار و دێهاتی کوردی بە دەست ئەردوغان و گورگە بۆرەکان کەڕ و کوێر و لاڵن... 
بۆ ئەوەی مستەڕاحی کۆمەڵگای کوردستان بدۆزینەوە، پێویستە لە پێشدا بڕوانین بۆ ناوی هێندێک پیسایی و سلەگوەکانی کوردستان. بزانین شوێنی ئەم پیساییانە کوێیە؟ لە هەرشوێنێک ئەم پیساییانەت دۆزیەوە، بزانە ئەم شوێنە مستەڕاحی کۆمەڵگای کوردستانە.

لیستێکی بچوک لە پیسایی و پاشەرۆکی کۆمەڵگای کوردستان:

١- قالە تەگەرانی و عه‌بدولوه‌هاب ئه‌تروشی قاتڵی کاک سلێمانی موعینی ، خەلیل شەوباش، دڵشاد ڕەسوڵی، قادر شەریف و ٥٥ شۆڕشگێڕی دیکەی ڕۆژهەڵاتی کوردستان ...
٢- عیسا سوار قاتڵی١٢ کادری رووناکبیر و بێگوناحی شیوعی 
٣- تەحسین شاوەیس  قاتڵی مامە ڕیشە و دەیان پێشمەرگە و خەڵکی بێگوناحی کورد
٤- جەماڵ مۆرتکە  قاتڵی ٧٧ ڕۆژنامەوان وگریلای بریندار لە هەولێری ١٩٩٧
٥- مەسعود و ئیدریس بارزانی  قاتڵی ٣٣ پێشمەرگەی دێموکڕات و کۆمەڵە لە دۆڵی بایزاوای شنۆیە١٩٨١
٦- کەماڵ کەرکوکی، سامی عەبدوڕەحمان، فازل میرانی و کەریم سنجاری قاتڵانی علی عەسکەری، حسێن بابا شێخ ئیزەدی ، دوکتور خالید و ٧٠٠ پێشمەرگەی یەکیەتی لە هەکاری ١٩٧٨ 
٧- هەباسی بایز ئاغا  (ئەنفالچی سەدام و بەکرێگیراوی بارزانی)
٨- قاسم ئاغای كۆیە  (ئەنفالچی سەدام و بەکرێگیراوی بارزانی)
٩- عەلی عەونی (قوونلێس و بەکرێگیراوی بنەماڵەی بارزانی)
١٠- عەلی تەتەر (قوونلێس و بەکرێگیراوی بنەماڵەی بارزانی)
١١- سدقی هاریكی  جاسوسێکی بادینی کە حەوت گەریلای لە ماڵی خۆی کاتی میوانی کوشتن و هەشت هاوڵاتی دیکەشی بۆ تورک و پاراستن کوشتون. 
١٢- حوسێن یەزدانپەنا (بە کرێگیراوی میتی تورک و پاراستنی بارزانی)
١٣- حامید گەوهەری  کۆنە ساواکی، دەرکراو لە لایەن دوکتور قاسملو لە حیزبی دێموکڕات و قوونلێسی بارزانی و موچەخۆری بندیواری بنەماڵەی بارزانی
١٤- عەلی ڕووزەبان جەوانمەردی  کۆنە بەگ و گەی(gay) مەهابادی و جاسوسی میتی تورک و پاراستنی بارزانی 
١٥- مەلا برایم جەهانگیری کۆنە تودەیی و کۆنە زیندانی کراوی حیزبی دێموکڕات و موچەخۆری بندیوار و شایەری بنەماڵەی بارزانی
١٦ - زۆربەی پەیامنێران و بێژەرانی تەلێویزیۆنەکانی، ڕووداوو و کوردستان٢٤ 
١٧- جاسوسەکانی دەسگای پاراستنی پارتی دێموکڕاتی بارزانی کە هاوزەمان جاسوسی تورکیا و گشت دوشمنانی گەلی کوردن
١٨- کوردە  داعش،ئیخوان، سەلەفی و ژن دزەکان کە خەریکی گەوجاندن و برشاوی کردنی مێشکی جەماوەری کوردن
١٩- عەبدولحەکیم بەشار و ئیبراهیم برۆ ڕێبەرانی ئەنەکەسەی بەکرێگیراوی میتی تورکیا
20- ڕێبەران و ئەندامانی حیزبوڵلای تورکیا(هوداپار) 
ئەم لیستە دوور و درێژە ، هەزاران ناو لە خۆ دەگرێ کە هەمویان سەریان خستۆتە ناو مستەڕاحی بارزانی.

مستەڕاحەکەی کۆمەڵگای کوردستان

لەپێشدا پێم وابوو کە کۆمەڵگای کورد لە هەرێمی باشوری کوردستان وەک ئەو مرۆڤەیە کە هەمیشە قەبزە. 
مرۆڤی قەبز وەک ماڵی بێ¬مستەڕاحە. ئەوپاشەرۆکەی کە دەبوایە لە خۆی جیا بکاتەوە، لە ناوخۆی دەکاری دێنێتەوە. لە زانستی پزشکی دا نەخۆشی قەبزی بە دایکی نەخۆشیەکان ناسراوە(ام الامراض)
بەڵام ئێستا تێگەییشتوم کە هەرێمی زۆنگ و زەلی باشورەکەم مستەڕاحێکی گەورەی هەیە بە ناوی دیوەخانی بنەماڵەی بارزانی.
 نیشان بەو نیشانەی هەرچی پیسایی و گەند و گووی کوردی هەیە ڕۆچۆتە ناو ئەم شوێنە. تەنانەت پیساییەکانی سێ پارچەکەی دیکەی کوردستانیش بۆ ئەم مەقسەدە موتوربە و کاناڵیزە کراون.

کێشەکە لە کوێ دایە؟ 

کێشەی سەرەکی کۆمەڵگای کوردی باشوری کوردستان ئەوەیە کە مستەڕاحەکەی لە سەرەوە و ناوەڕاستی ماڵەکەی دایە. بە کورتی و بە کوردی مستەڕاحەکە لە شوێنی شیاوی خۆی هەڵنەکەوتوە.
کۆمەڵگای کوردی باشور لە مرۆڤێک دەچێ کە قوونی لە جێگای سەر و سەری لە جێگای قوون ڕوابێت. 
 جێگای پیسایی مستەڕاح و زێرابە. بەڵام پیساییەکانی ئەم هەرێمە دەبنە خاوەن پۆست و مەقام، مینبەر و میکرۆفون، ڕانت وشۆقە، ویلا و ژیلا ...
لەم هەرێمە پیسایی کۆمەڵگا دەرخواردی جەماوەر دەدرێتەوە.  

ڕێگا چارە چیە؟

تەنیا ڕێگا چارەی گەلی کورد ئەوەیە شوێنی مستەڕاحەکە بگۆڕێ.
پێویستە مستەڕاحەکە لەم شوێنە هەڵقەندرێ لە شوێنی شیاوی خۆی دابمەزرێ. 
ناوی مستەڕاحی کۆمەڵایەتی گەلانی پێشکەوتوی دونیا حیزب، سەرۆک، وەزیر،شۆڕش، شۆڕشگێڕ، ناسیۆنالیسم، بنەماڵە، خێڵ، شێخ، ئاغا و... نیە. 
مستەڕاحی وڵاتانی پيشکەوتووی جیهان شوێنگەلێکە بەم ناوانەی خوارەوە ناسراوە:
زیندان، ئۆردوگای کاری زۆرەملی، ئۆردوگای پەروەردەی دوبارە، شوێنی ڕاگواستن و دوورخستنەوە و شاربەدەرکردن، تاراوگە، تەبعیدگا...
مردن باشترین دیاری مرۆڤە خراپەکانە بۆ کۆمەڵگا. چونکە لە دوای مردن نەک هیچ خراپە و ئازارێک بە مرۆڤ و تەبیعەت ناگەیێنن، بەڵکە لەشی بۆگەنیویان دەبێتە خۆراکی زیندەوەرانی بچوکی دیکە و ئەم زیندەوەرانەش دەبنە خۆراکی گژ و گیا و هۆکاری تازەبونەوەی ژیان.
 بەڵام شکم لەم وتەیەی خۆم هەیە، لە قووڵایی ناخم دا نیگەرانم. ترسم هەیە لەشی ئەمانە هەڵگری توخمات و دی ئێن ئای زۆڵی و پەستی بێت.
 دوای ئەوەی کە لەشیان بوو بە خۆراکی میکڕۆب و کرم و... زاتی خراپیان ببێتە بەشێک لەم زیندەوەرانە. ئەم زیندەوەرانەش کە دەمرن و تێکەڵ بە خاک دەبنەوە، زاتی خراپیان لە ڕێگای خاکەکە دەبێتە خۆراکی ڕوەک و دارەکان.
زاتە خراپەکەیان لە ڕێگای گژ و گیا و دار و میوەکان بچێتەوە ناو لەشی مرۆڤەکان و دیسان خراپەکاری و جاسوسی و پەستی و... کۆمەڵگا نەخۆش و نیوەمردوو بکاتەوە....
----------------------

پەراوێز:

  - تابڵۆی بە‌‌ناوبانگی "ئاودەستی گشتی" کاری نیگارکێش "واسیلی شولژنکۆ"
خوێنەری بەڕێز، پێش ئەوەی بە دیتنی ئەم تابلۆیە، تەسلیمی هەستی بێز و بێزاری بی، کەمێک بیر بکەوە. بۆچی هونەرمەندێکی گەورە چەند ڕۆژ لە ژیانی خۆی تەرخان کردوە بۆ کێشانی ئەم دیمەنە قیزەونە؟
بە حەوسەلە چاوی لێبکە. ئەم تابڵۆیە توشی هێڵنجت دەکات. بەڵام زۆر جێگای تێڕامانە.
بە ڕواڵەت سێ پیاوی گیرۆدەی خواردنەوە دەبینین. دوویان خەریکی گوو کردنن و یەکی دیکەش خەریکی ئارەق خواردنەوە. دوو پیاوە هەڵتوشەکاوەکە سیغاریان لە سەر لێوە. نوسراوەو و وێنە کێشراوەکانی سەر دیواری ئاودەست ناحەز و دزێون. کۆی وردەکاریەکانی ناو تابڵۆکە ئەم دیمەنانەن : " خواردن، خواردنەوە، خۆ بەتاڵ کردن لە پیسایی و شەهوەت"
بەڵام ئەمانە چ گرینگیەکیان هەیە؟ تماشایەکی پەنجەرە بچکۆڵەکەی ئاودەستەکە بکە. بزانە لە دوورە دەست چ دەبیندرێ؟ "گومبەز و منارەی کاخ  و پەرەستشگا "
کاخ هێمای دەسەڵاتی سیاسیە و پەرەستشگا هێمای دەسەڵاتی دینی.
دەبینین کە هونەرمەند چی خستۆتە بەر گۆشە نیگای ئێمە! پرسیارگەڵێکی گرینگ بەم چەشنە بۆ بینەر ساز دەبێ:
ئایا لێکچونێک لە نێوان ئەم ئاودەست و مرۆڤە هێڵنج‌هێنەرانە و ئەو کاخ و پەرەستشگایە دا هەیە؟ ئایا ئێمە دوو ڕووی یەک سکە دەبینین؟
ئایا حەقیقەتی شاراوەی پشتی جوانی و شکۆی ئەو منارانە، هەمان حەقیقەتی شاراوەی ئەم پیساییە نیە کە لە پیش چاومانە؟
بۆچی وێنەکێش ئێمەی لە شوێنێک ڕاگرتوە کە لێکچون وپێوەندێک لە نێوان ئەم دوو ناحەز و جوانە دا ببیندرێ؟
هونەرمەندێکی خاوەن هەڵوێست ئاوا مرۆڤ توشی هێڵنج دەکات تا ناچاری بکات بیر بکاتەوە.
  - خۆراک،چ سالم و بەکەڵک بێ و چ ناسالم و برشاوی ڕێنەوەی دەوێ
  -لە ١٧ ی ٥ ی ١٩٩٧ بەسەرکردایەتی ئەم جەمال مورتکەیە و بە ئیعازی میتی تورکیا لەناو شاری هەولێری پایتەخت ٧٧ لایەنگری پەکەکە کە خەلکی هەرچوارپارچەی کوردستان بوون ،لە دکتۆرو هونەرمەندو ڕۆژنامەنووس ، کوشت.
هەندێک لەکەسەکان بەبرینداری لەسەر نەخۆشخانەی ڕزگاریییەوە بەدەستی خۆی خستیانیە خوارەوە.
ئێستاش تەرمی کوژراوەکان نەدراوەتەوە بە خاوەنەکانیان و دەوترێ ئێستاش تەرمەکان لە لای کارگەی قیرەکەی هەولێرە. ئەوەی خەڵکی هەولێرەو لەو کاتەدا ژیاوە ئاگاداری ئەم ڕاستیەیە.
  - صدقی هاریكی تاوانبارێك كه‌ ده‌ستی له‌ خوێنی 18 هاوڵاتی و گ_ریلا دا هه‌بووه‌.
به‌پێی سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌ ناوچه‌كه‌ ئه‌مرۆ له‌ نه‌خۆشخانه‌ی ئامێدی جه‌نازه‌كه‌ی بینراوه‌ كه‌ شوێنی فیشه‌ك پێوه‌ دیار بووه‌، ئاشكرابوو سدقی له‌ شوێنه‌ گه‌شتیاری شێرانك به‌ 2 گوله‌ كه‌ به‌سه‌ری كه‌وتوون كوژراوه‌.
سدقی هاریكی زێباری له‌ ناحیه‌ی دێره‌لۆك ناوچه‌ی ئامێدی له‌ناو شه‌ڕی ناوخۆدا به‌ناوی بازرگانی له‌گه‌ڵ هه‌ڤالان به‌ساڵان خه‌ریكی سیخوری و نامه‌ردی بووه‌ و له‌ ڕێی ناجوامێری و خیانه‌ت و مرۆڤ فرۆشیه‌وه‌ له‌ژێر سایه‌ی خیانه‌ت په‌روه‌ری ماڵی مه‌سعود و كوڕه‌كانی له‌م دواییانه‌ ئیتر ده‌بێته‌ به‌ سه‌رمایه‌داریكی گه‌وره‌ له‌ ناوچه‌كه‌.
سدقی له‌ ساڵی 1999 له‌ كۆتایی شه‌ڕی خیانه‌ت 7 هه‌ڤاڵی گ_ریلا ده‌باته‌ بۆ ماڵی خۆی و سوفره‌ی خواردن بۆیان داده‌نێت و ده‌چێته‌ سه‌ر بانی ماڵه‌كه‌ و رومانه‌ به‌رده‌داته‌ ناو سوفره‌كه‌ و هه‌ر 7 هه‌ڤاڵ شه‌هید ده‌بن و ته‌نانه‌ت جه‌نازه‌كانیش به‌ تراكتۆرێك ده‌گوازرێنه‌ شوێنه‌ك و له‌ یه‌ك شوێن فڕه‌ده‌درێنه‌ ژێر به‌رد و خاك.
هه‌ڤالانی شاخ دوای گرتنی رێبه‌ری گه‌لی كورد و شكانی بڕیاری سێداره‌دان ئیتر ئه‌وانیش یاسای ئینفاز و ئیعدام هه‌لده‌وه‌شێنن و عه‌فوی گشتی راده‌گه‌ینن، ئیتر سدقی به‌م بونه‌یه‌وه‌ ڕزگار ده‌بێت تا رۆژی ئه‌مڕۆ.
ئه‌م پیاوه‌ پێش تاوانی شه‌هیدكردنی 7 هه‌ڤاڵ دیسان به‌یه‌ك جار 7 پیاوی خه‌ڵكی ناوچه‌كه‌ی گوله‌باران كردبوو، ته‌نیا له‌سه‌ر كێشه‌ی ئاویباغ و كشتوكال. 
چه‌ندین كه‌سی تریش هه‌ر به‌هۆی كێشه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی به‌ده‌ستی صدقی هاریكی كوژراون كه‌ هه‌ژماریان بۆ تا 18 ژن و پیاو مه‌زه‌نده‌ ده‌كریت.
تاوانی ناجوامێرانه‌ی كوشتنی 7 گ_ریلا له‌سه‌ر سوفره‌ی نان خواردن له‌ ماڵی خوی تراژیدیایه‌كه‌ كه‌ هه‌رگیز له‌ هیچ كلتور و نه‌ریتێك روی نه‌داوه‌ و تا ئێستاش ئه‌م تراژیدیایه‌ وێردی سه‌ر زمانی خه‌لكی ناوچه‌كه‌یه‌ و له‌بیر نه‌كراوه‌ و ناكرێت.
بۆیه‌ پێویستم بینی ئه‌مڕۆ له‌ رۆژی تۆپینی ئه‌م ناجوامێره‌ به‌بیری بهینین و ئه‌م گوله‌بارانكردنه‌ به‌ پیرۆز بنرخێنین.
كوشتنی ژنێك و به‌زۆر به‌زه‌واجدانی كچه‌كه‌ی له‌گه‌ڵ "هه‌رمان"ی كوڕی خۆی، كوشتنی خه‌لكی مه‌سیحی، كوشتنی شۆره‌شگێرانی كورد، به‌گرتندانی زۆر وه‌ڵاتپارێز و به‌ كوشتندانیان به‌ ده‌ستی میت و كۆردینه‌ و سیخوری به‌درێژایی 30 ساڵ بۆ میت و بڕینی بێ هه‌ژماری داربه‌ڕوو و وێرانكردنی سروشت و ڕێگابردن بۆ شوێنه‌ هه‌ستیاره‌كانی شاخاوی به‌ چاوساغی بۆ تورك، به‌شێكن له‌ تاوانه‌ زانراوه‌كانی ئه‌م له‌عنه‌تیه‌.
  - کۆمەڵگا بە گشتی وەک مرۆڤ وایە. خۆراکەکانی فکری کۆمەڵگا ناسراون بە فەرهەنگ، کەلتور، باوەڕ، هزر، چۆنیەتی بیر کردنەوە و لێکدانەوە، پیرۆزیەکان، ئایدۆلۆژیا، حیزبایەتی و...
لە باشوری کوردستان بەشی زۆری ئەم خۆراکە فکریانە ماوە بەسەرچوو، برشاوی و ژاراوین. کۆمەڵگا بەم خۆراکانە نەخۆش دەبێ و تەنانەت ئەگەری مردنیشی هەیە.

نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست






کۆمێنت بنووسە