خەسارناسی بنەماڵەی بارزانی
Monday, 06/09/2021, 16:34
«زانیاریەکانی ئەم وتارە بۆ هەمو کوردێکی دڵسۆز پێویستە»
سەدان کتێب وتار سەبارەت بە هاوکاری بنەماڵەی بارزانی و داگیرکەرانی کوردستان نوسراون . بەڵام نوسەران لە ڕێکاری مێتۆدۆلۆژی(شێوازناسی) مێژوویی و لێکدانەوەی زانستی کەڵکیان وەرنەگرتوە.
گرینگترین دەرسی مێژوو دەڵێ: "گەلێک لە ڕابردوی خۆی دەرسی وەرنەگرتبێ، مەحکومە بە دوپاتکردنەوەی هەڵەی پێشینیان"
دەبینین ئەم یاسا مێژوییە خۆی سەپاندۆتوە. هەر بۆیە دێموکڕاتەکانی دوای دوکتور قاسملوو، کەوتنەوە خۆشباوەڕی دەورەی ئەحمەد تۆفیق و ئێستا دەمێکە وەک دوو لقی ڕۆژهەڵاتی قیادە موەقەت سیاسەت دەکەن.
لێرە دا پێویستە ئەم پرسیارانە لە خۆمان بکەین:
١-بۆچی لە ١٩٦١ تا ئێستا زنجیرە هاوکاریەکانی بنەماڵەی بارزانی و داگیرکەرانی کوردستان بێ پسانەوە درێژەی هەبوە؟
٢- بۆچی ئەم بنەماڵەیە لەم شەست ساڵە دا بێ پشتیوانی یەک یان دوو و تەناتەت سێ داگیرکەری کوردستان یەک ڕۆژیان تێپەڕ نەکردوە؟
٣- بۆچی تەنانەت بە گۆڕانی سیستمی سیاسی دەوڵەتانی داگیرکەر، دیسان هاوکاری بنەماڵە و دەوڵەتی جێنشین درێژەی هەبوە؟
٤- بۆچی بنەماڵە دوای ڕووخانی شای ئێران دەستبەجێ بونە هاوکاری کۆماری ئیسلامی ئێران؟
٥- بۆچی دوای ڕۆییشتنی سێکۆلارەکان و هاتنە سەرکاری ئەردۆغان، هاوکاری بنەماڵەی بارزانی و تورکیا هەر بەردەوام بوە؟
٦-بۆچی دەوڵەتە یەک لە دوای یەکەکانی ئێراق سەرەڕای گرێدراوی بنەماڵەی بارزانی بە دەوڵەتانی ناوچە، زیاتر لە هەر هێزێکی دیکەی کوردی متمانەیان بە بنەماڵەی بارزانی کردوە و دەکەن؟
٧-بۆچی بنەماڵەی بارزانی لە شەست ساڵی ڕابردو بەردەوام دوشمنایەتی شۆڕشگێڕانی هەر چاوار پارچەی کوردستانیان کردوە؟
٨-بۆچی هەمیشە یەک یان دوو و تەنانەت هاوزەمان سێ دەوڵەتی داگیرکەر لە شەڕ دژی هێزەکانی کورد پشتوانی بارزانیان کردوە؟
جوابی زانستی ئەم پرسیارانە دەبێتە هۆکاری ناسینی ماهیەتی نەگۆڕی بنەماڵەی نارزانی و پێشگیری لە دوپات¬بونەوەی هەڵەکانی پێشوی شۆڕشگێڕانی کورد و دیتنەوەی ئیستڕاتژی دروستی ڕزگاری نەتەوەیی و بەرەوپێش چونی کۆمەڵگا.
هاوژیانی بنەماڵەی بارزانی و داگیرکەرانی کوردستان، تاکتیک یان ئیستڕاتژی؟
بۆ دیتنەوەی جوابی ئەم پرسیارانە و ناسینی سروشتی ڕاستەقینەی بنەماڵەی بارزانی، دەبێ گرینگی جیاوازی تاکتیک و ئیستڕاتژی بزانین. تاکتیک(tactics)= بە مانای هونەری شەڕ ڕێکخستن، لێهاتوویی، شێوەی جووڵانەوە و تەگبیر بە کار دێت.
ئێستڕاتژی(strategy)= بە مانای ڕێبازی درێژخایەن بۆ گەییشتن بە ئامانجێکی دیاری کراو بە کار دێت.
هەڵکەوتەی جوغڕافیای کوردستان و دەورپێچرانی بە چوار دەوڵەتی داگیرکەر، بۆتە هۆکارێک کە هێزە کوردیەکان بە ناچاری وەک تاکتیک لە دوشمنایەتی ئەم دەوڵەتانە بۆ هات و چۆی دونیای دەرەوە و ئەگەر کرا وەرگرتنی یارمەتی لۆجیستیکی، سەبازی و دارایی کەڵک وەرگرن.
ئەم پێوەندیانە تاکتیکی، کورت‌ماوە و سنوردار بون. لە چوارچێوەی سیاسەتی «دوشمنی دوشمنەکەم دۆستی منە» بەڕێوە چوە و هەر یەک لە دوو لایەنەکە کەم تا زۆر لێی سودمەند بون.
زۆر جارێش پێوەندیەکان پچڕاون و دوشمنایەتی جێگای گرتۆتەوە. بۆ نمونە یەکیەتی نیشتمانی لە ساڵی ١٩٨٢ پێوەندی لە گەڵ ئێران پچڕاند و لە شەڕ دژی ئێران، هێزی پشتیوانی نارد بۆ دێموکڕات و کۆمەڵە و لانی کەم ١٨ قوربانیشیان دا
پ ک ک تا ساڵی ١٩٩٩ لە چوارچێوەی دوشمنایەتی هاوبەشی دژی تورکیا، پەیمانی ناتۆ و ئیسڕائیل لە دەوڵەتی ئێران یارمەتی وەردەگرت. بەڵام دوای ڕێپێوانەکانی ڕۆژهەڵات دژی ڕفاندنی عەبدولا ئۆجەلان و دروست بونی پژاک کار کەوتە شەڕ و تەنانەت ئێعدامی ئەندامانی گیراو و ڕادەست کردنەوەی گریلای ئەسیر بە دەوڵەتی تورک.
لە چەند دەورەی جیاواز دا یەکیەتی و پ ک ک لە دەوڵەتانی سوریە و ئێران بە دژی دەوڵەتانی نەیاری هاوبەشیان( تورکیا و ئێراق) یارمەتیان وەرگرتوە. بەڵام نەچونە ژێر ویستی ئەم دەوڵەتانە بۆ لێدان لە کوردانی دژبەری ناوخۆیان.
دێموکڕاتەکانی کوردستانی ئێران،کۆمەڵەکان، سازمانی خەبات و... بۆ ماوەی ٢٤ ساڵ(١٩٧٩ تا ڕوخانی بەعس٢٠٠٣) لە لایەن دەوڵەتی ئێراقەوە یارمەتی دراون. بەڵام نە تەنیا لە دژی کوردانی باشور شەڕیان نەکردوە، بەڵکە بەشێک لەو یارمەتیەکانی کە لە سەدام وەریان دەگرت بە نەهێنی ڕادسەتی پێشمەرگەی باشوریان دەکردەوە.
هەمو ئەم حیزبانە لە ژێر فشار دابون بۆ لێدانی کوردانی ڕاپەڕیوی پارچەی ژێردەستی دەوڵەتی پشتیوان.
بەڵام ئەگەر پاشکۆیەتی و تێوەگلانی یەکیەتی لەبڕیارنامەی پارلمانی باشور(١٩٩٢)و شەڕەکەی قەرەداغی دژی پ ک ک لە ساڵی٢٠٠٠ وەک هەڵاوێر(استثناء) ئەژمار بکەین، دەتوانین بڵێیین کە غەیری بنەماڵەی بارزانی هیچ هێزێکی کوردی دژی حیزبە ئۆپۆزیسیۆنە کوردیەکانی دەوڵەتی پشتیوان شەڕی نەکردوە
لێرەدا جیاوازیەکی قووڵ دەبیندرێ.
بە پێچەوانەی هێزەکانی دیکە پێوەندی بنەماڵەی بارزانی لە گەڵ داگیرکەرانی کوردستان ئیستڕاتژیک، درێژماوە و بێ‌سنور بوە. کەمتر لە چوارچێوەی شەڕی دەوڵەتی ئێراق دا ماوەتەوە و زۆرترین شەڕی دژی هێزە کوردەکانی باشور، ڕۆژهەڵات و باکور بوە.
ئەگەر لێکۆڵینەوەیێکی زانستی و بێتەرەفانە لە ئاماری شەڕ و شوێنی شەهیدەکانی پارتی دێموکڕات بکرێ، ئاشکرا دەبێ کە زیاتر لە ٩٠٪ی کورژراوەکانی لە شەڕ دژی یەکیەتی نیشتمانی، پ ک ک، حیزبی دێموكڕاتی کوردستانی ئێران و کۆمەڵەی زەحمەتکێشانی کوردستان و... دا لە دەست داوە.
ناتوانین پێوەندی بنەماڵەی بارزانی لە گەڵ داگیرکەران وەک هاوکاری تاکتیکی ناو بەرین. بەڵکە ناوی ڕاستەقینە و پڕ بەپێستی دەبێتە «هاوژیانی ئیستڕاتژیک»
لە ماوەی شەست ساڵی ڕابردوو دا، هاوکاری بنەماڵەی بارزانی و داگیرکەرانی کوردستان ئیستڕاتژیک بوە، بەڵام هی هێزە کوردیەکانی دیکە تاکتیکی و سنوردار بوون.
تێزی دۆکترینی مەلامستەفا وەرگیراو لە هاوژیانی میرنشین و دەوڵەتی ناوەندی
«مێژوو داستان نیە گرێدراوی ڕابردوو بێت،
زانستێکە بۆ ناسینی ئێستا و پێش‌بینی دواڕۆژ»
بۆ ناسینی بنەماڵەی بارزانی و پێش‌بینی سیاسەتی دواڕۆژیان پێویستە بە قووڵایی مێژوویان دابچینەوە:لە ساڵی ١٩٦١ مەلامستەفا بە نێوی کوردایەتی لە لایەن ساواکی ئێران کرا بە ڕابەری شۆڕشی ئاغاواتی ناڕازی لە دابەشکرانی زەوی. ڕوناکبیران و هەڵسوواراوانی پارتی دێموکڕاتی کوردستان بە دوای‌دا کەوتنە ڕێ
ئەم شۆڕشە لە سەرەتاوە دو باڵی هەبو:
١-بنەماڵەی مەلا مستەفا،عەشیرەتەکەی، ئاغاوات، پلەدارانی هۆز و دێهاتەکان
٢- ڕوناکبیران، کەسانی هەڵقوڵاوی چینی نێوەنجی شارەکان، دێموکڕات، نوێخواز و چەپەکان و ... کە دوایە بە باڵی مەکتەبی سیاسی ناسران.
ئەم دو باڵە لە نێوەرۆک و ئامانج‌دا زۆر جیاواز بون. تا ئەو ڕادەیەی کە باڵی مەکتەبی سیاسی لە چاکسازی و ئامانجەکانی عەبدولکەریم قاسم نزیکتر بون تا کوێرە شۆڕشێکی کە لە هەمو خەونێکی پێشکەوتن‌خوازی، دادپەروەری کۆمەڵایەتی، مافی مرۆڤ، ئازادی تاک، بەرابەری ژن و پیاو، ئازادی بیر و باوەڕ و... بەتاڵ بو.
باڵی مەکتەبی سیاسی فریای ئەوە نەکەوتن کە بەخۆیان دابێنەوە تا لە پاشکۆیی کوردایەتی عەشیرەیی-دەرەبەگی جیا بنەوە و سەربەخۆ بە شوێن ئامانجەکانیان دا بڕۆن و یان ببنە هاوکاری چاکسازیەکانی دەوڵەتی عەبدولکەریم قاسم.
لە ساڵی ١٩٦٣ لە حاڵێدا کە دەوڵەتی قاسم خەرێکی شەڕی کوردستان بوو و ئاگای لە ناو خۆی نەمابو، نەتەوەیی و بەعسیەکان بە هاوکاری ئامریکا، شای ئێران و ئیسڕائیل کۆدتاییان بەسەردا کرد.
باڵی مەکتەبی سیاسی پێیان وابو کە لە ململانێ ناوخۆیی‌دا دەتوانن بە شێوەیێکی دێموکڕاتیک کۆتایی بە ویلایەتی موتڵەقەی مەلا مستەفا و بنەماڵەکەی بێنن.
مەلا¬مستەفا پشتئەستور بە هێزی چەکداری عەشیرەیی و شەڕوانی بێسەواد لە ساڵی ١٩٦٥ کودتای بەسەر بالی مەکتەبی سیاسی دا کرد. هێندێکی لێکوشتن و ئەوانی دیکەی ئاوارەی ئێران و هەمەدان کردن. مەلا مەکتەب‌سیاسیەکی کارتۆنی لە کەسانی هەلپەرەست و گوێ لەمستی خۆی پێکهێنا. پارتی دێموکڕاتی کوردستانی ئێراقی ئێستا بەرهەمی ئەم کودتایەیە.
لە سەر بەڵێنی و داوای مەلامستەفا جەماعەتی مەکتەبی سیاسی گەڕانەوە باشور. بەڵام دەستبەسەر کران. کە زانیان مەلا دەیهەوێ بیانکوژێ، بۆ نەجاتی گیانیان هەڵاتن بۆ ناو شارەکانی ژێردەستی دەوڵەتی ئێراق. بە هاوکاری شایەرانی دیوەخان ناوی جاشیی ٦٦یان ڕەپاڵ خستن و لەوێش دەستبەرداریان نەدەبون لە جیاتی مۆڵگەی دەوڵەتی ئێراق، هێرشیان دەبردە سەریان و ئەندام و لایەنگرانیان بە تاوانی جاشێتی ئیعدام دەکردن.
مەلا مستەفا تەنانەت لە مفاوزاتی حکومەتیش‌دا پێش ئەوەی داوای مافی کورد بکات، داوای دەرکردن و ڕادەست‌کردنەوەی جەلالیەکانی (باڵی مەکتەبی سیاسی) دەکرد.
ئەم شەڕە بە شێوازی جۆراوجۆر شەست ساڵ درێژەی کێشا. تا لە مانگی حەوتی ٢٠٢١ بە کودتای هاوبەشی کوڕەکانی مەلا مستەفا و جەلال تاڵەبانی ئاخرین بەرهەڵستی بنەماڵەی بارزانی(لاهور شێخ جەنگی) وەدەر نرا و یەکیەتی بە ڕەسمی بوو بە لقێکی بنەماڵەی بارزانی.
لە دەیەی ١٩٦٠ی زایینی‌دا مەلا مستەفای بێسەواد توانی تێزی دۆکترینی خۆی بۆ دەسەڵات بە سەرکەوتویی دابڕێژێ.
بیرۆکەی تێزەکە کۆنە و دەگەڕێتەوە بۆ دەسەڵاتی میرنشینە کوردەکانی گرێدراوی دەوڵەتانی عوسمانی و ئێران کە لە نیوەی یەکەمی سەدەی نۆزدەی زایینی‌دا کۆتاییان پێ‌هاتبو.
میرنشینەکان بە پێی نزیکی جوغڕافیایی و میزانی دەسەڵاتی هەر یەک لەم دو زلهێزە دەسەڵاتی ناوچەیی خۆیان لە گەڵ یەکێک لەم دو دەوڵەتە گرێ دەدا.
هاوژیانی میرنشین و دەوڵەت بۆ هەردوکیان پڕقازنج بوە. میرنشین ناوچەکەی بە ماڵیات، باج و خەراج و شەڕکەرەروە خستۆتە خزمەت دەوڵەت. دەوڵەتیش ئاغایەتی ویراسی بۆ میر و بنەماڵەکەی مسۆگەر کردوە و لە هێرشی میرنشین و دەوڵەتی دیکە پاراستویەتی.
پوختەی تێزی دۆکترینی نەنوسراو، بەڵام گەڵاڵە کراو و بە پڕاتیک کراوی مەلا مستەفا بەم شێوەیە:
«دابین کردنی بەرژوەندی دەوڵەت یان دەوڵەتانی داگیرکەری کوردستان لە پێناو پشتیوانی ئەوان بۆ ئاغایەتی بە سەر باشور دا»
مەلا مستەفا لە ساڵەکانی ١٩٦٠ی زایینی دۆکترینی خۆی لە ئاستێکی بەربڵاو بە کردەوە دەرهێنا. کوردانی باشور، باکور و ڕۆژهەڵات بونە قوڕبانی ئەم ئیستڕاتژیە.
بۆ ڕازی کردنی تورکیا ڕێبەرانی پارتی دێموکڕاتی کوردستانی تورکیا (دوکتور شوان و سەعید ئالچی) کوشت.
سەدیق ئەنجیری، ئەسعەد خودایاری، سلێمان موعینی، خەلیل شەوباش و مەلاڕەحیم، قادر شەریف، دڵشاد ڕەسوڵی لە ڕێبەرانی حیزبی دێموکڕاتی کوردستانی ئێران بە شێوازی جۆراوخۆر وەک تیرۆر و ئیعدام قوڕبانی کران؛ و دەیان شۆڕشگێڕی دیکە بە زیندویی ڕادەستی ساواکی ئێران کرانەوە کە زۆربەیان ئیعدام کران.
دوای ئاشبەتاڵی ١٩٧٥ یەکیەتی نیشتمانی کوردستان دروست کرا و بو بە جێگای هیوای کوردانی ڕۆژهەڵات و باکوریش. بەڵام توشی کاردانەوەی داگیرکەرانی کوردستانی بوو. لە ساڵی ١٩٧٦ لە ماڵی دوکتور عەبدوڵای مەولەوی لە ژێر چاوەدێری نوێنەری ساواکی ئێران و میتی تورک قیادەی موەقەتی پارتی دێموکڕاتی کوردستانی ئێراق دامەزرا.
داگیرکەرانی کوردستان، سەرکوتی بزوتنەوەی چەکداری کوردی سێ پارچەی ئێران، ئێراق و تورکیایان پێ سپارد. چەک و تفاقی باشیان پێدان و ڕەوانەی کێوەکانی باکوری ڕۆژهەڵاتی ئێراقیان کردن.
یەکەمین گورزی قورس بەر یەکیەتی نیشتمانی کەوت و لە کارەساتی حەکاری ٧٥٠ پێشمەرگەی لە دەست دا و ڕێبەرانی ئەم کاروانەش( عەلی عەسکەری، دوکتور خالید و حسێن بابە شێخ) دوای تەسلیم بون و گیرانیان بە ئارپیچی ئیعدام کران(١٩٧٨)
بارزانیەکان دوای هاتنە سەرکاری کۆماری ئیسلامی ئێران لە داگیرکرانەوەی ڕۆژهەڵاتی کوردستان وەک کارامەترین هێزی میلیشایی ژێر فەرمانی ئێران ڕۆڵیان گێڕا و تەنانەت لە سەرکوتی حیزبی دێموکڕات و کۆمەڵە دا ٦٠٠ شەهیدیشیان دا.
مەسعود و ئیدریس بارزانی، لە ساڵی ١٩٨١ بە پیلانی مەلا حەسەنی ورمێ، جەنازەی باوکیان (مەلامستەفا) لە گۆڕ دەرهێنا و تاوانەکەیان خستە پاڵ حیزبی دێموکڕاتی کوردستانی ئێران.
ئەم تاکتیکە بو بە هۆی ئەوەی کە چەکدارەکانی قیادە موەقەت باوەڕ بەو سیناریۆیە بێنن و بە رقێکی قووڵ بکەونە شەڕ. بە جۆرێک تەنانەت لە ڕۆژێک‌دا لە دۆڵی بایزاوای شنۆیە ١١پێشمەرگەی کۆمەڵە و ٢٢ی حیزبی دێموکڕاتیان کوشت.
هەتا ساڵی ١٩٨٥ بە هاوکاری سپا و ئەرتەشی ئێران، توانیان ناوچە کوردنشینەکانی ڕۆژئاوای ورمێ، شنۆ و خانێ تا ئاڵوەتانی سەردەشت پاکسازی بکەن.
بنەماڵەی بارزانی دوای ڕاپەڕینی١٩٩١ی باشور کە لە سەر دەستی لایەنگرانی یەکیەتی، سوسیالیست و شیوعی پێکهات، لە کەرەج و راژانی ورمێ گەڕانەوە سەر سفرەی ئامادە.
لە گەڵ یەکیەتی پارلمان و حکومەتی٥٠/٥٠یان ڕاگەیاند. یەکەمین بڕیاری ئەم پارلمان و دەوڵەتە، داسەپاندنی شەڕ دژی پ ک ک بە هاوکاری دەوڵەتی تورک بو. لەم خیانەتە دا یەکیەتی نیشتمانی کوردستان بە پێچەانەی مێژووی خۆی کە پشتیوانی شۆڕشگێڕانی پارچەکانی دیکە بوە، بو بە پاشکۆی پارتی(١٩٩٢)
پارتی دێموکڕات لە ساڵی١٩٩٤ بە پیلانی ئێران،تورکیا و ئێراق شەڕی دژی یەکیەتی دەست پێکرد. دوای چوار ساڵ توانی بە هاوکاری هەوایی، زەوینی و پارە و چەک و تفاقی زۆری هەرسێ داگیرکەر سەرکەوتن بە دەست بێنێت.
پارتی دێموکڕاتی کوردستانی ئێراق لە ساڵەکانی ٨-١٩٩٧ بە هاوکاری تورکیا شەڕێکی خوێناوی دیکەی بە سەر پ ک ک داسەپاند. بە ئۆپێراسیۆنی هاوبەش لە گەڵ سپای تورکیا دژی گریلاکانی پ ک ک قەناعەتی نەکرد و تەنیا لە ڕۆژێ ١٦ی گوڵانی ١٩٩٧ زیاتر لە هەشتا کادری ڕۆژنامەوانی، دەرمانی و گریلای برینداری پ ک ک لە هەولێر کۆمەڵکوژ کردن.
وێنەی بەشێک لە کادرانی پ ک ک کە لە هەولێر کۆمەڵکوژ کران (١٩٩٧)
ساڵەکانی ١٤-٢٠١٢ لە حاڵێک‌دا کە بەشێک لە هێزە کوردیەکانی باشور بە قاچاغی چەک و پێداویستیان بۆ ڕۆژئاوا دەنارد، پارتی دەروازەی سیمالکای بە سەر داخستن و خەندەکی بە ڕویان دا لێدا و ٨٠٠٠ بەکرێگیراوی کوردی ڕۆژئاوای بە یارمەتی سپای تورک لە ژێر ناوی پێشمەرگەی ڕۆژ ڕێکخستن بۆ بە گژدا چونەوەی شۆڕشەکەیان.
دیاردەی پانیک
دوای ئەوەی پارتی دێموکڕات بە هاوکاری ئێران،تورکیا و ئێراق توانی یەکیەتی بە پاشکۆیەتی دەرەجە دووی خۆی ڕازی بکات، پەیمانی ئیستڕاتژیکی تەزویری بە سەرداسەپاند و بەشێکی زۆری سەرکردایەتیەکەی گیرۆدەی گەندەڵی ماڵی کردن و تەنانەت لە ڕێگای کچانی پاراستن گرتەی ویدۆیی لێ‌هەڵگرتن و ملکەچی کردن. بەم شێوەیە دیاردەی پانیک( پارتی ناو یەکیەتی) سەری هەڵدا.
دیاردەی پاڕان( پارتی ناو گۆڕان)
پارتی لە ڕێگای شەریک کردنی ڕێبەرانی گۆڕان لە ڕانتخۆری و پۆستی کارتۆنی، توانی ئەم ڕێکخراوەیەش لە نێوەرۆکی چاکسازیانە بەتاڵ بکات و تا ڕادەی پاشکۆیەکی دەرەجە سێی خۆی دایبەزێنێ.
پێشتر بە قیمەتێکی هەرزانتر توانیبوی بزوتنەوی ئیسلامی، یەکگرتوی ئیسلامی و کۆمەڵی ئیسلامی بکاتە گوێ¬ڕایەڵی خۆی.
ئەنەکەسەی لە خڵتەی حیزبە وەرشکەستەکانی ڕۆژئاوا پێک هێنا و پێشمەرگەی ڕۆژی بۆ ساز کرد تا ئەزمونی خۆسەری دێموكراتیکی پێ لەبار بەرێ.
دێموكڕاتەکانی ئێران، کۆمەڵەی موهتەدی و پارتی ئازادی یەزدانپەناه و کۆنەسیاسیە ماندوەکانی ڕۆژهەڵاتیان تا ئاستی ئەنەکەسە ی ڕۆژئاوا دابەزاند.
لە ڕێگای مەست‌کردن و دەرمانی هۆشبەر دەستدرێژی سێکسیان کردە سەر کەسانی وەک عەلی جەوانمەردی و گرتەی ویدۆئیان لێ هەڵگرتن و ملشۆڕی خۆیان کردن؛ تا بە شەپۆلی تەبلیغاتی درۆیین هێز و کەسانی دژبەری بنەماڵەی بارزانی تیرۆری کەسایەتی بکەن.
بەم شێوەیە توانیان میرنشین(دەوڵەت-قەبیلە)ی بارزانی بە سەر پێنج ملیۆن کوردی باشور دا بسەپێنن.
دەیان میلیارد دۆڵاری خەڵکی باشوری کوردستانیان لە بانک و کۆمپانیاکانی ئوروپا، ئامریکا، تورکیا، ئۆستڕالیا و ئێران خەزن کردوە.
خراپترین جۆری دەسەڵاتیان بونیاد ناوە. سەرەڕای داهاتی ساڵانەی ٢٠ میلیاڕدی نەوت، گومرک، زەوی فرۆشی و... بە جۆرێک ژێرخانی ئابوری باشوی کوردستان وێرانە کە تەنانەت سیستمی بانکی، لولەکێشی غاز، ئاو و کارەباشیان بۆ دابین نەکراوە.
لە ئاکامی سی ساڵ کوردایەتی دیوەخان، خەونە گەورەکانی پێش ڕاپەڕینی ١٩٩١ وەک دادپەروەری، یەکسانی ژیان، سوسیالیسم و ئازادی لە هزر و بیری باشوریەکان‌دا جێگای داوە بە نێرگەلە، ئیسلامی سەلەفی، ئیخوانی،جیهادی، شایەری دیوەخان، ئیسکۆرت و محافزی مافیا و بەرپرسانی حیزبی، بەشداری دەرەجە چواری ڕانتخۆری و گەندەڵی ئیداری و....
باشوری کوردستان بە نیسبەتی حەشیمەتی زۆرترین موچەخۆری بێکەڵکی لە دونیا دا هەیە. کەمترین بەرهەمهێنان و ئاوەدانی تێدا کراوە.
ئاغایەتی بنەماڵەی بارزانی بۆ سەر کۆمەڵگا بە ڕادەیێک ستەمکارانە بوە کە دوای داگیرکرانی کەرکوک لە لایەن دەوڵەتی ئێراق لە ساڵی ٢٠١٧ خەڵکەکەی بە حاڵی ئێستایان ڕازی‌ترن لەوەی کە جارێکی دیکە مافیای کوردایەتی بە ڕێبەری پارتی و پانیک دەسەڵات بگرێتەوە دەست.
لێرەدایە کە ڕوناکبیران و دڵسۆزانی کورد دەبێ پێداچونەوەیێکی ڕئالیستی(واقع‌بینانە) بە سەر ئامانج، ئیستڕاتژی و تاکتیکەکانی جوڵانەوەی کوردی دابکەن.
پرسیاری گرینگ هاتونە پێش؛ کە دەبێ جوابی دروستیان بۆ بدۆزرێتەوە.
*ئایا یەکیەتی نەتەوەیی کوردی لە گەڵ بنەماڵەی بارزانی و پاشکۆیەکانی خەونێکی نەزۆک نیە؟
** کاتێک مێژوو دەیسەلمێنێ کە پارتی دێموكڕاتی کوردستانی ئێراق دۆستی ئیستڕاتژیکی داگیرکەرانی کوردستانە، کۆنگرەی نەتەوەیی، یەک‌ماڵی و یەکڕیزی کوردان لە گەڵ بنەماڵەی بارزانی و حیزب و هێزەکانی ژێر چەتریان شۆخیەکی تاڵ نیە؟
*** ئەگەر یەکیەتی نیشتمانی دوای ساڵی ٢٠٠٣ لە جیاتی پاشکۆیەتی پارتی، لە زۆنی سەوز بە کەڵک وەرگرتن لە یاسای فیدڕاڵی پارێزگاکانی ئێراق سیستمێکی دەستپاک، دێموکڕاتیک،پێشکەوتنخواز و دادپەروەری دامەزراندبا، دەسکەوتی زۆر زیاتری دەبو هەمو کورد و کوردستان.
بەڵام تا نوێ‌کیسە و پانیکەکان پاکسازی نەکرێن چاوەڕوانی گەڕانەوەی یەکیەتی بۆ ڕێزی گەل لە خەونێکی شاعیرانە دەچێ.
کورد کوتەنی «زەرەر لە هەر شوێنێک ڕا بگەڕێتەوە قازانجە»
**** گەرچی هەلی زێڕین و کاتی زۆر لە دەست چوە، بەڵام دەکرێ لە ئێستاوە لە بزنە ڕێی دیوەخان و چەتەگەری کوردایەتی فیئۆداڵ-عەشیرەیی لابدەین و ڕێبازێکی جیاواز بگرینە بەر
ڕێبازی ئازادی، دیموکڕاسی، دادپەروەری کۆمەڵایەتی، خۆشەویستی نیشتمان، برایەتی گەلان و یەکسانی ژیان.
هەزاران ئارام و مامەڕێشە لە پێناو چی دا گیانیان بەخت کرد؟
 |
| خشتەی هاوکاری بنەماڵەی بارزانی و داگیرکەرانی کوردستان و دەوڵەتانی بێگانە |
پەراوێزەکان:
- historical methodology روش شناسی تاریخی
- ڕوون‌کردنەوە، ڕۆشنایی‌خستنەسەر، تیشک‌خستنەسەر، ڕۆشن‌کردنەوە، تێگەیاندن، شی‌کردنەوە، واڵاکاری، ڕاڤە، شرۆڤە
- https://globalgovernment2012.blogspot.com/2014/12/blog-post.html
- بۆ نمونە لە شەڕی دژی یەکیەتی نیشتمانی کوردستان دا ساڵی یەکەم دەوڵەتی ئێران یارمەتی بارزانی دا(١٩٩٤). ساڵی دوهەم تورکیاش بە هێزی هەوایی و زەوینی هاتە یارمەتی بارزانی(١٩٩٥) ساڵی سێهەم گاردی کۆماری سەدام هەولێری لە دەست یەکیەتی دەرهێنا و بەی زۆری باشوری بۆ بارزانی ستاند(١٩٩٦)
- تاکتیک، تەکتیک، شەڕڕێکخستن، هونەری ڕێکخستنی هێزەکانی شەڕ و جووڵاندنیان بۆ شەڕ، شەڕزانی، سپاڕانی، شارەزایی، کارزانی، لێهاتوویی، ڕێگا، شێوە، ڕێباز، نەخشە، شێوەی جووڵانەوە، تەگبیر
- ڕێبازی درێژخایەن بۆ گەییشتن بە ئامانجێکی دیاری کراو،(strategy)
- بیرەوەریەکانی پۆڵا نانەوازادە لە فەیسبوک دا
- یەکیەتی نیشتمانی کوردستان دو جار توشی شەڕ دژی پ ک ک بو. جاری یەکەم بە فیتی پارتی بو بە پاشکۆی لە دژی پ ک ک ساڵی ١٩٩٢ لە لەم شەڕەش دا بە ئاشکرا و نەهێنی حەولیان دەدا کەمتر پێکادان دروست بێت، ٢- جاری دوهەم ساڵی ٢٠٠٠ کە پارتی و تورکیا و ئێران و سەدام تەنگیان بە یەکیەتی هەڵچینیبو، بۆ دەرباز بون لە فشارەکان ناچار شەڕێکی کورت ماوەی بە سەر پ ک ک دا سپاند لە قەرەداغ و بناری قەندیل.
- - دکترین Doctrine
ڕێباز ، نەخشە ڕێگا، ڕێ‌نامە، دکترین (یا رهنامه) مجموعه‌ای از باورها، رهنمودها و آموزه‌های توصیفی است به شرط آنکه برای مقصودی عملیاتی سازمان یابند و نقش راهنما و چهارچوب را بازی کنند. دکترین، فراتر از راهبرد و بنابراین فراتر از سیاست و خط مشی است. دکترین‌ها به ناچار دیر یا زود از ایدئولوژی‌ها زاده می‌شوند.
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
- بەشێک لە بیرەوەریەکانی م.پ: (... بەدوای هاتنە سەر ڪاری زەعیم عەبدوڵڪریم قاسم دا وگەرانەوەی بارزانی نەمڕ دوای نێزیک بە دوازدە ساڵ وپێش هەڵگیرسانی شۆرشی ئەیلول بە هۆی دەسەڵات وپشتیوانی حیزبی شیوعی عیراقی لە وەڕ زێرەڪان تاقمی ئاغاڪان زۆریان تین بۆ هاتبوو ڪار گەیشتبۆە ئەوەی ڪە موڵڪەڪانیان بە گوڕیسی ڵە نێوو وەزیرەڪاندا دابەش ڪەن بە تایبەتی ڵە دەڤەری پشدەر وڕانییە و قەزای دووڪان و بتوێندا، چەند ڪەس ڵە میڕاودڵێەڪان و شێخ حوسێنی بۆسڪێن وڪاڪ هەباسی مامەند ئاغای سەڕڪەپڪان مام ڪوێخا سمایڵی تەڵان بڕیار دەدەن بچنە بەغدا بۆ ڵای عەبدولڪریم قاسم بۆ ئەوەی ڕێگا چارەیەڪ بدۆزنەوە ڪاتێڪ دەچنە بەغدا چەند جار داوای دیتنی عەبدولڪریم قاسم دەڪەن ڕێگایان نادا، پاشان هەباس ئاغا ڪە دۆستایەتی ڵە مێژینەی ڵە گەڵ بارزانی دەبێ پێشنیار دەڪا، سەردانی بارزانی بڪەن، ڪاتێڪ بارزانی ڕێگایان دەدا بە هەموویان داوا لە بارزانی دەڪەن چیتر ئاوا دانەنیشێ و بۆ هەقی ڪورد وە شاخ ڪەوێ...) پس از شصت سال- زندگی خاطرات جلال طالبانی- نقل از عیسی پژمان نماینده کرد ساواک در عراق ص 661 تا 668
- مام جەلال- دیداری تەمەن ٢٧٩
- پێژمان. عیسا. بیرەوەری- در دامگە حوادس
- نەوشیروان. مستەفا ئەمین- جەون یا مۆتەکە- بەرگی پی دی ئێف
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست
