سياسەت پێک نەھاتووە لە کۆمەڵی ماناو ووشە بەڵکو بریتییە لە کۆمەڵی ھیز و بەڕنامە و پڕۆژەی زۆرانبازی چینایەتی بە سەر پەرشتی تاکە کەسەکان و پاڕتەکان بۆیە  سیاسەت  بە ھونەری   زۆرانبازی لەگەڵ ھیزە دژەکان بۆ دەست بەسەرکردنی دەسەڵات و حوکمرانی ئەناسڕێت ئەمەش بەڕێگەیەکی نەڕاستەو خۆ  بۆ دوا قۆناغێ نەمانی مافە راست و دروستەکان. کاری سیاسەت بکەی مانای ئەوەیە تۆ ھەموو ڕێگایەک بەکار دێ نیت بۆ زاڵ بوون بەسەڕ ھێزی بەرامبەرت ئەمە وا ئەکات سیاسەت  لەڕگەگەوە بە هێزی شەڕ بژمێردڕێت یاخود بە رووی دووەمی شەڕ هەروها بە یاری جەنگ  بۆیە ئەم ھونەرانە ێامڕازێکی سەرکێ ئە بێت لە ئەنجام دان و شەرگەوتن لە شەڕدا..لە کاتی سەرکەوتن لە کاتی  جەنک دا پێویستی بە فێڵ و بە کاری فێل بازی ھەیە بۆیە خاوەن سیاسەت کاری فێل بازی خەڵتاندن و  خۆ شاردنەوە و شاڕدنەوەی نھێنی یەکان سیخۆری ئەنجام ئەدا ئەمەش مانای ئەوە ئەداتەوە کاری دڕۆ کردن بۆ ئەنجام دانی سەر کەوتن گشتی. بۆیە( مکیافیلی ) ئەڵیت سیاسی تەنیا بەھێز سەر ناکەوێ پەڵام بە فێڵش سەرئەکەوێ . ھێز پێوستی بە کردەوە  ئەبێت لەزوڕان بازێ سیاسەت دا لە کۆتایی ئەم زۆڕان بازی یەدا  پاڵەوانەکان لە ناو کۆمەل دروست ئەبن تاکە رێگاکان بۆ قناغەت کردنی کۆمەڵ پێیان  ڕێکای  دڕۆ  دەست پی ئەکات بە دڕۆش تەواو ئەبێت  بۆیە ھەڕ لە سەڕەتاگانەوە  سیاسەت گشو ھەوایەک بوو بۆ سەڕ ھەڵدانی  دڕۆ پە ھەموو شێوەکانی  دڕۆ کردنیش بە شێوە  گۆمەڵەیەتییەکەی ڕەوشتێکی سەرەکی بوو   لەکەڵ ئادەمیزاد دا  لە سەرەتاکانی بەشریەدا.. لە فلسەفەکانی ( فولتیر) نێدەکەین درۆ بە ئامرازێکی  سەڕەکێ دائەنرێت  .زیاتر بەدواچوون بۆ ماناێ درۆ بە دڕبژایی  ئادەمیزدا  بە کردەەیەگی سەرەگی بەدی ئەکرێت بە تایبەت بۆ  کاری سیاسەت وکۆمەل بەڵام بۆ  کۆمەڵ بە هەرە قۆناخێکی  دوور لە خەسەڵەتە  پاکەکەی  بە جیاواز ئەبینرێت...  بۆیە کەو تن ناو دۆزەخی دڕۆ کردن بە کۆمەلکاو بە سیاسیەکانەوە تیێگەیشتنی  وای لێ  کردووە ھەموو ئەوانەی  لە کاری سیاسەت دا کار ئەکەن  پیشە سەرەکییەکانێان بۆ سەر کەوتن زاڵ بوون پە سەڕ کۆمەڵ بەکاری  درۆ کردن ئەبێت  میللەت و گۆمەڵکا ش  دوا بەدواش دڕۆ ئەکەن بەڵام بەگەڕانەوە  پڕسێارێک  دیتە بە گێومان ئەبێت ئەڕکی  سەڕەکی  سیاسی دڕۆ کردن بێت ئەمە  ڕاست یاخود درۆیە  زۆر بەدوا چوونی بۆ کردەوەکان لە لای هەموو وتوو وێژەکان درۆ سیاسەت لە یەک جوانە بوونەتەوە به درێژایی تەمەنەی مروڤ نمونەکان زۆن ێیمە ناچینە ناو مێژووی کەلان. کە لە زۆر کات دا شۆڕشگێڕەکان بوونە دکتاتۆر دەیسەلمێنێ کە درۆ کرد ئەو شۆڕشگێڕ نەبوو با باسی خۆمان بکەین چۆن کە ناو زەنگی یەک سەدە زیاتر کورد بە دەردی درۆی سیاسیەکانمان تووشی نەهامەتی بووە وا کاری کردووە لەسەر کۆمەڵگای کورد کە نە توانی ڕاستەکان لە درۆکان جیابکاتەوە هەر پیشەی دوای باوەڕ کردن بووە سایکۆلۆجیایەکی سەیرو سەمر  بۆیە لە سەرتاکانەوە بەڕێز إبراهيم ئەحمەد هەر بەدرۆ لە سەرەتای بزوتەنوەی کوردەواری ملامستەفای هێنایە ناو سیاسەت دەورێکی گرنکی هەبوە لە دروست بوونی ئەم زەبەلاحە سەیرە بە ناو ملامستەفای برزان  شۆڕش کرا بە چاودێری ئەم مەلایە پارت لق و ناوچە کۆنفراس و دروست بوو هەر بەدرۆ مانای خەباتی کوردایەتی هاوشێوی ئەمە چەند پارتێکی تر بە ناوێکی تر دروست بووون بە ناوە سەرەکیەکانی جولانەوەی نەتەوایەتی وەکو سۆشیال دیموکرات لیبراڵ و یەکێتی وئەسلامی هەمووشیان وانەکانیان جوان لەبەر کردبوو دوای ئەوی سەرکەوتنیان هێنا بەکارە درۆکانیان هەموو ئەوانەی کە دیوە ڕاستەکەیان کردبوو کەوتنە ژێرەوە بوونە ژێر شۆڕشیان بە میلەت ئاشبەتاڵیان کرد شەڕی شاخیان کرد بەرامبەر بەیەک دوای شەڕی برا کوژیان کرد بە هەزارەها کەنجی میلەت درا بە کووشت هەمووی  بەدرۆ..  دوای ئەوەی قۆناغی درۆی خەباتی  شاخ تەواو بوو دابەزینە خوارەوە درۆیان کرد ئەگەر زلهێزەکان نەبوونایە هەر لە قۆناغی درۆی شاغ دا ئەمان. کە دابەزین بە پێوستیان زانی کە درۆ کردن بۆ میلەت تاکە رێگایە بۆ یاری کردن بە سەرکەوتن دزیکردن بەدرۆ میلەتیان برد بۆ سندووقەکانی دەنگدان بەدرۆ میلەتیان دوو بەرکێ سێ بەرکی و چوار بەرکی کرد ماوەیکی زۆر برا برای کوشت شەڕی دوو برا دەستی پێ کرد خۆشیان بەینو بەین دانیشتنیان  ئەکرد خۆێنی میللەت بە جۆکای ئاودا ئەرۆیشت  هاتینە درۆی دەولەتی کوردی ریفراندۆم سەربەخۆی شەڕی مان نەمان بۆ سەرکەوتنی دەولەت درۆی کەرکووک دلێ و قودسی کوردستان تا جەمرین ڤرۆشیتنی کەرکووک دووبارە دڕۆ کردن زلهێزەکان لە پشت مانن هەمووی درۆ بوو بە دڕۆ هاتن بە دڕۆ دروست بوون بە درۆش میلەتیان فێر دڕۆ کرددرۆ سیاسەت لە یەک جوانە بوونەتەوە به درێژایی تەمەنەی مروڤ نمونەکان زۆن ێیمە ناچینە ناو مێژووی کەلان. کە لە زۆر کات دا شۆڕشگێڕەکان بوونە دکتاتۆر دەیسەلمێنێ کە درۆ کرد ئەو شۆڕشگێڕ نەبوو با باسی خۆمان بکەین چۆن کە ناو زەنگی یەک سەدە زیاتر کورد بە دەردی درۆی سیاسیەکانمان تووشی نەهامەتی بووە وا کاری کردووە لەسەر کۆمەڵگای کورد کە نە توانی ڕاستەکان لە درۆکان جیابکاتەوە هەر پیشەی دوای باوەڕ کردن بووە سایکۆلۆجیایەکی سەیرو سەمر  بۆیە لە سەرتاکانەوە بەڕێز إبراهيم ئەحمەد هەر بەدرۆ لە سەرەتای بزوتەنوەی کوردەواری ملامستەفای هێنایە ناو سیاسەت دەورێکی گرنکی هەبوە لە دروست بوونی ئەم زەبەلاحە سەیرە بە ناو ملامستەفای برزان  شۆڕش کرا بە چاودێری ئەم مەلایە پارت لق و ناوچە کۆنفراس و دروست بوو هەر بەدرۆ مانای خەباتی کوردایەتی هاوشێوی ئەمە چەند پارتێکی تر بە ناوێکی تر دروست بووون بە ناوە سەرەکیەکانی جولانەوەی نەتەوایەتی وەکو سۆشیال دیموکرات لیبراڵ و یەکێتی وئیسلامی هەمووشیان وانەکانیان جوان لەبەر کردبوو دوای ئەوی سەرکەوتنیان هێنا بەکارە درۆکانیان هەموو ئەوانەی کە پیشە ڕاستەکەیان کردبوو کەوتنە ژێرەوە بوونە ژێر برد.  شۆڕشیان بە میلەت ئاشبەتاڵیان کرد شەڕی شاخیان کرد بەرامبەر بەیەک دوای شەڕی برا کوژیان کرد بە هەزارەها کەنجی میلەت درا بە کووشت هەمووی  بەدرۆ..  دوای ئەوەی قۆناغی درۆی خەباتی  شاخ تەواو بوو دابەزینە خوارەوە درۆیان کرد ئەگەر زلهێزەکان نەبوونایە هەر لە قۆناغی درۆی شاغ دا ئەمان. کە دابەزین بە پێوستیان زانی کە درۆ کردن بۆ میلەت تاکە رێگایە بۆ یاری کردن بە سەرکەوتن دزیکردن بەدرۆ میلەتیان برد بۆ سندووقەکانی دەنگدان بەدرۆ میلەتیان دوو بەرکێ سێ بەرکی و چوار بەرکی کرد ماوەیکی زۆر برا برای کوشت شەڕی دوو برا دەستی پێ کرد خۆشیان بەینو بەین دانیشتنیان  ئەکرد خۆێنی میللەت بە جۆکای ئاودا ئەرۆیشت  هاتینە درۆی دەولەتی کوردی ریفراندۆم سەربەخۆی شەڕی مان نەمان بۆ سەرکەوتنی دەولەت درۆی کەرکووک دلێ و قودسی کوردستان تا حەمرین ڤرۆشیتنی کەرکووک دووبارە دڕۆ کردن زلهێزەکان لە پشت مانن.  هەمووی درۆ بوو بە دڕۆ هاتن بە دڕۆ دروست بوون بە درۆش میلەتیان فێر دڕۆ کرد