دکتۆر بهرههم، بۆ ئهوهی سیاسهتمهدارێکی کارا بێت دهبێت نهێنیه شاراوهکان ژیانی تایبهتی خۆی ئاشکرا بکات
Tuesday, 14/07/2009, 12:00
کهسانێک که دهبنه کهسایهتی کۆمهڵایهتی (public figure) وهک سیاسی، ئهکتهر، هونهرمهند، پیاوی دینی، حاکم، یان بهرپرسیێتی له جۆره کارێکی حهساس دهگرنه دهست وهک ئاساییش، پۆلیس و سوپا، یان کارێکی ئیداری بالا پهیوهندی راستهوخۆی ههبێت یان کاریگهر بێت لهسهر ژیانی تاییبهتی خهلک، ئهو جۆره کهسانه پاراستنی نهێنیهکانی ژیانی تایبهتی خۆیان له دهست دهدهن. به مانایێکی تر، ئهوانه مافی ههبوونی ژیانێکی تایبهتی له دهست دهدهن لهبهر ئهوهی ئهم جۆره کهسانه گاریگهرییان لهسهر ژیانی خهلکانی تر ههیه، ههر یهکه و به جۆرێکی جیا. ىۆ نموونه، چۆن گۆرانیبێژێک دهتوانێ له چاوپێککهوتنێک ئامۆژگاری خهڵک بکات تلیاک نهکێشن، که چی بهخۆی به دزییهوه ئهم کاره دهکات. ئهگهر هاتو ئهمهی ڵێ ئاشکرا کرا، دهکهوێته بهر تانهی میدیاکان و خهلکی، له جۆری ئهوهی که کهسێکی دووروو (hypocrite)ه، چۆن دهتوانێت به خهڵک بڵێت کردارێک مهکهن کهچی خۆی دهیکات، مانای ئهوهیه باوهڕی به قسهکانی خۆیی نییه. خهڵک دهڵێن کهسێک ناتوانێ دهرسی مۆرال (ئهخلاق) بۆ کهسانی تر دابدات که به خۆی مۆرالی نهبێت. حاکم دهبێت نموونهی ئاکار و ئهخلاق بێت. ئهو حاکمه چۆن دهتوانێت کهسێک لهسهر دزی سزا بدات کهچی خۆی بهرتیل خۆر بێت. یان ئهگهر به دزییهوه مێبازی بکات و باندێکی لهشفرۆشی یان کهسێکی گهندهڵ پێبزانێت، ئهگهر ئهو حاکمه سبهینێ بووه حاکمی قهزیێیکی پهیوهنددار بهم بانده لهشفرۆشییهوه یان گهندهڵکاریێکی ئهم کابرا گهندهڵه، ئهمانه دهتوانن کاریگهریان لهسهر قهراری ئهو حاکمه ههبێت به بهرژهوهندی خۆیان به هۆی ئینتیزاز((blackmailکردنی به ترساندنی ئاشکرا کردنی نهێنیهکانی ژیانه تاینهتیهکهی(مێبازی) یان دابینکردنی لهشفرۆش بۆی.
مێژوو و کتێبهکانی جاسووسی تژیینه له به کارهێنانی جۆرههای پهیوهندی سێکسی، لهشفرۆش و ئیستیغلال کردنی نهێنی ژیانی تایبهتی کهسایهتی سیاسی و سهربازی و ئهمنی، بۆ زیان گهیاندن به دهولهت و نهتهوهیێکهوه لهلایهن دوژمنهکانیان.
خهلکانی سیاسی و ئهوانهی پۆستی حهساسیان ههیه که پهیوهندی به ئهمن و ئاسایشی نهتهوه و هاووڵاتیان و سهروهری وڵاتهوه ههبێت دهبێ کهسانێک بن ژیانی شاراوهیان نهبێت، چ له رابردوو بووبێ یان ئێستاش بهردهوام بێت، دهبێت ههموو نهێنیه ههستییارهکانی جۆری ژیانی تایبهتیان ئاشکرا بکهن تاکو هیچ نهێنیێک نهمێنێتهوه به شاراوهیی نهبادا لایهنێک له بارهیانهوه بزانن و بۆ ئیبتیزاز (blackmail) کردن بهکاریان بێنن، بهم هۆیهوه سهروگیانی هاووڵاتیان و ئاساییشی نهتهوه و وڵات بکهوێته مهترسییهوه. بۆ نموونه، جۆن پرۆفومۆ، وهزیری جهنگ بهریتانیا، پهیوهندیێکی سێکسی زۆر کورتی لهگهڵ کرستین کیلهر ههبوو له ساڵی 1961. که ئهو پهیوهندییه له ساڵی 1963 ئاشکرابوو و جۆن پرۆفومۆ حاشای لێکرد، زیاتر بهدوا چوون نیشانیدا کرستین کیلهر پهیوهندی سێکسی لهگهڵ یهڤگینی ئیڤانۆڤ، ملحهقی هێزی دهریایی یهکێتی سۆڤییهت، ههبووه، بووه هۆی رمانی حوکمهتهکهی هارۆلد مهکمیلان له ههمان ساڵ. بهڵام کاتێ رۆبن کووک، وهزیری دهرهوه له یهکهم حوکمهتی تۆنی بلهییر، ئاشکرا بوو پهیوهندی به سکرتێرهکهی خۆیهوه ههیه یهکسهر دانی به کارهکیدا دانا و هیچ شتێک رووی نهدا. یان کاتێ مقۆمقۆی ئهوه بڵاو بۆوه شایهد پیتهر ماندلسن هاورهگهزباز((Homosexual بێت، یهکسهر ئاشکرای کرد که ئهو هۆمۆسێکجوهله و پێشوهختیش به تۆنی بلهیری وتووه، بۆیێ هیچ شتێک رووی نهدا و ئێستاش کهسی دووهمه له حوکمهتی بهریتانیا. کریس سمێس، که ئهندامێکی پهڕلهمانی بهریتانیایه، ههر له سهرهتاوی دهستپێکردنی چاڵاکی سیاسی بڵاوی کردهوه که هۆمۆسێکچوهله و تووشبووه به HIV، تا ئێستاش ماوه 30 ساڵ دهبێت ههر ههڵدهبژهردرێتهوه به ئهندام پهڕلهمان و ماوهی 8 ساڵیش وهزیر بوو، بێ ئهوهی هیچ گومانێکی لێبکرێدت که ببێته هۆی خهتهر خستنه سهر ئاسایشی هاووڵاتیان و وڵاتهکهی لهبهر ئهوهی بۆ ههموو ڵایێکی ئاشکرا کردووه که چ جۆره ژیانێکی تایبهتی ههیه کهس ناتوانێ وهک خاڵی لاواز دژی بهکاری بێنێت. له ڵاێکی ترهوه، ههر وهک دکتۆر بهرههم چاک دهزانێت، مایکل پۆرتیلۆ کاتێ که ویستی ببێته سهرۆکی پارتی کۆنسهرڤهتیڤ و به هێزترین کهس بوو بۆ ئهم پۆسته و کوڕه خۆشهویستهکهی مارگرێت تاتچهر بوو، پاش ئهوهی ولیام هێگ ههڵبژاردنی گشتی دۆڕاند له بهرامبهر تۆنی بلهییر. رۆژنامهیێک بڵاوی کردهوه که مستهر پۆرتیلۆ کاتێ له سهرهتای ههرزهکاری و تا ساڵی یهکهمی دهستپێکردنی زانکۆ، کاری هاورهگهزباز (هۆمۆسێکچوهل)ی کردووه. مستهر پۆرتیلۆ له سهرهتادا حاشای لێکرد و نهچووه بنباری کردهوه سێکسیهکانی کاتی ههرزهیی. ئهو ههر چهند حاشای لێکرد و رۆژنامهکهش زیاتر زانیاری لهسهر بهدهست هێنا، تا وای لێهات ئیعترافی کرد که لهو ههرهتهی تهمهنی چهند جارێک تووشی کردنی کاری هاورهگهزبازی بووه. لهبهر درۆکردن و خۆساغنهکردنهوهی، حیزبهکهی به دووروویان دانان و گومانی ئهوهی کهوتهسهر که رهنگه شتی تریشی ههبێت خهڵکانێک یان گرووپێکی تیرۆریستی پێبزانن و له کاتێک که نهێنیهکانی نهتهوهیی دهکهوێته دهست رهنگه وهکو خاڵکی لاوازی ئهو بهکاری بێنن بلاکمهیلی بکهن بهوهی که نهێنیهکانی ئاشکرا دهکهن ئهگهر داواکارییهکانیان جێبهجێ نهکات. ئهو داواکاریانهش رهنگه نهینیهکان و ئاساییشی نهتهوهیی بخاته خهتهرهوه. بهم جۆره خهونهکانی پۆرتیلۆ لهوهی ببێته سهرۆکی کۆنسهرڤهتیڤ پارتی تێک شکا و ئێستاش وازی له حیزبهکهی هێناو وهک جۆرنالیست کار دهکات. ههرچهند کهسێکی به کاریزما و قسهکهرێکی بێ هاوهتا بوو، خاوهنی پشتگیرییکی جهماوهری زۆریش بوو و سهرمایێکی گهروه بوو بۆ پارتهکهی له دژی تۆنی بلهییر، بهلام پارتهکهی هیچ ریسکێکی وهرنهگرت لهسهر حیسابی ئهمنی نهتهوهیی، ههرجهند ریسکێکی زۆژیش کهم بوو یان ههر نهبوو، کهسێکی تریان ههلبژارد به سهرۆک که بووه هۆی دۆڕاندنیان بۆ جاری سێیهم بهرامبهر تۆنی بلهییر. حیزبی پێگهشتوو ئاماده نییه بۆ خاتری سهرۆکێک یان بردنهوهی ههڵبژاردنێک ئاساییسی نهتهوه و وڵاتهکهی بخاته خهرتهرهوه، ههرچهنده ئهگهری ئهو خهتهره ههر زۆر کهم بێت یان ههر خهتهرێکی نهزهری بێت نهک فیعلی. ههر ههمان حیزب کهسانێکی تیدایه وهک ئهلن دهنکن، که به ئاشکرا لهگهڵ پیاوێکی تر دهژیێت و دهیانهوێ یهکتر ماره بکهن، قبوولیهتی و دهبێته وهزیریش ئهگهر ههڵبژاندبی داهاتوو له ساڵی 2010 ببهنهوه که ئیحتیمالێکی زۆره بیبهنهوه. به ههمان شێوه مهسهلهی بهرژهوهندی ماددی. سهییر کهن چهند ئهندام پهڕلهمان پێیان وتراوه جارێکی تر بۆت نییه خۆت ههڵبژێریتهوه، و چهند وهزیر دهرکران یان ئیستیقالهیان پێکردن له سهر داواکردن و وهرگرتنی خهرجیێک له ماوهی ساڵێک یان دوو ساڵ که منالهکانی فازیل میرانی و کۆسرهت بێزیان نایێت بۆ خهرجی ناشتهی بهیانی وهری بگرن. بێگوومان ههمان یاساوڕێساش پهیرهو دهکرێت له ههموو وڵاته پێشکهوتووهکان بێ ههڵاوێردن.
ڵێرهدا چهند پرسیارێک بهرهورووی جهنابی دکتۆر بهرههم دهکهینهوه. تکاییه ههموو لاییک به جددی ئهم پرسیارانه وهربگرن. به هیچ جۆرێک مهرام لهم پرسیارانه سووکایهتی نییه به کهسایهتی دکتۆر بهرههم. هۆمۆسێکچوهل بوونی دکتۆر بهرههم، ئێستای بێت یان له ههڕهتی لاوی، مافێکی کهسیی خۆیهتی، چۆن و به چی جۆرێک ئارهزووه سێکسییهکانی دابین کردبێت که قهناعهتی پێی ههبووبێ نابێت کهس ڕیی لێبگرێت یان لۆمهی بکات، به مهرجێ هۆمۆسێکچوهل بوونی، بهتایبهت که دهوری مێیینهی بینیوه له پهیوهندیهکانی، رۆژێک له رۆژان نهبنه هۆی زیان گهیاندن به خهلکانی تر، به تایبهت دۆزی گهلی کورد له ئهمڕۆی ئێراقدا، وه ههروهها نهبنه زیان گهیاندنی ئابووری، کۆمهڵایهتی و سیاسی به جهماوهری گهلی کوردستان. کاتێك كێك دکتۆر بهرههم دهبێته موشهریع(law maker)، دهبێت نهکهوێته بهر تهوژمی سۆز و قانوونێک تێنهپهڕێنێت دوور بێت له واقیعی کۆمهلگای کوهردهواری. یان بۆ پهردهپۆشکردنی رابردووی، قانوونهکه دڵڕهقانه بێت به دژی کهسانێکی مهیلی هۆمۆسێکچوهلیان ههبێت. ئهمهش ئاکارێکی دووروانهیه. بۆیێ ئهمانه پرسیارێکن که دهبی بکرێت له ههر کهسێک که له جیگایێکی وا حهساس بێت و رۆڵێکی وهک دکتۆر بهرههمی ههبێت له ژیانی نهتهوهکهییدا و دکتۆریش دهبێت به سنگێکی فراوانهوه وهریان بگرێت و وهڵامان بداتهوه بۆ ئهوهی ئهو دڵهڕاوکێیهی بهرامبهر بهممان ههیه نهمێنێت و به دڵێکی ئاسوودهوه دهنگی پێبدهین ئهگهر گومانهکانمان بڕهوێنیتهوه. ههرچهند ئهمانهش راستین، بهڵام، له کۆمهڵگای ئێمه ههبوونی رابردووی هۆمۆسێکچوهل به شوورهیی دادهندرێت، بۆیێ کهسانێ رابردوویی لهم جۆرهیان ههیه به ههموو شێوهیێک دهیانهوێت بیپۆشن لهبهر شهرمهزاری کۆمهڵایهتی و بۆ پهردهپۆشکردنی کهسایهتی رووشاویان. بهم هۆیانهوه، کهسایهتیێکی زۆر لاوازیان دهبێت و ههموو لایهنێک دهتوانن ئیستیغلایان بکهن و بیانکهنه داردهستێک بۆ بهجێهێنانی خواسته گڵاوهکانیان، وهک لهسهرهوه ئاماژهمان پێکردن له وڵاته پێشکهوتووهکان، جا دهبێ له کۆمهڵگایێکی دواکهوتووی وهک ئێمه چۆن ههڵیسوورێنن. بهم پێیه ئهم خاڵانهی خوارهوه مهسهلهی زۆر جددین دهبێت ههڵوهستهیان لهسهر بکردرێت:
، ههموومان دهزانین له دوای رمانی رژێمی سهدام و ههڵوهشانهوهی ئێراق، پهرتوبڵاوی هێزی عهرهبی شیعه و سونه و خهریکبوونیان به شهری نێوخۆ و تهسفییهکردنی حیسابی تایفی و یهکالاکردنهوهی دهسهلات و خۆ بههێزکردن لهسهر حیسابی یهکتر، تاکه ههلی لهباری رهخساند بۆ گهلی کورد که ئاسهواری تهعریب بسرێتهوه و ههموو ناوچه تهعریبکراوهکان بگێرێتهوه سهر ههرێمی کوردستان. ههموومان دهزانین که ئهمه ههڵهیێی کوشنده بوو وه خیانهتیش بوو له گهلی کورد که سهرکردایهتی تالهبانی و بارزانی له گهلی کورردیان کرد بهوهی نهیانتوانی ناوچه دابراوهکان بگێرنهوه سهر ههرێمی کوردستان. بهو پێێهی که دکتۆر بهرههم بهرپرسێکی ههره باڵا و کاریگهر بوو لهو سهردهم، و را و بۆچوونهکانی کاریگهریێکی تهواویان ههبوو. پرسیارهکان لهمبارهوه ئهمانهن: ئایا ئهمریکیهکان ئهو رابدووهی دکتۆر بهرههم دهزانن یان نا؟ ئهگهر رابردووی دهزانن، ئایا فساریان نهخستووهته سهر دکتۆر بهرههم و دوایان لیکردبێت ئهگهر یارمهتیان نهدات به دابهزاندنی ئاستی داواکاریهکانی گهلی کورد بۆ رازیکردنی لایهنهکانی تر تان کۆنترۆلی زرووفهکه دهکهن، نهوهک رابردووی ئاشکرا دهکهن و فهزحی دهکهن؟ ئایا جهلال تالهبانی، که رابردووی بهرههم چاک دهزانێت، هۆی بێدهنگ کردنی دکتۆر بهرههم بوو لهم بارهوه نهوهک پهرده لهسهر رابردوی ههڵدهماڵێت؟ دکتۆر جهعفهری له سلێمانی وتی '' من سهیرم دێت سهرکردهی کورد باسح مادهی 140 دهکهن و من ئیتیهام دهکهن ئهم مادهم جێبهجێ نهکردووه، ئهی خۆ دکتۆر بهرههم جێگرم بوو ئهی بۆ رۆژێک له کۆبوونهوهی مهجلیسی وهزیران جارێک ئهم باسهیان نهکردهوه''. پرسیاره ئهمهیه: جهنابی کاک دکتۆر، ئایا دکتۆر جهعفهری هحچی له بارهی رابردووی تۆی دهزانی یان نا؟ ئهگهر شتێکی دهزانی، ئایا رۆژێ له رۆژان تههدیدی کردوویت ئهگهر بێدهنگ نهبێت لهباهرهی مادهی 140 نهوهگ رابردووت ئاشکرا دهکات؟ وه ههروهها دکتۆر مالیکی، چونکه هیچ دهورێکی پۆزهتیڤت نهبینیووه له بارهی جێبهجێکردنی مادهی 140.
له ساڵی 1989 جهلال تالهبانی له دانیشتنێکی له لهندهن دهست له پشتی بهرههم دهدات، دهڵێت سهرکردهی مستهقبهلی گهلی کورد. كاک ..... به جهلال دهڵێت کاک بهرههم رابدوویێکی ئهوهای ههیه تۆ چۆن وادهڵێیت، مامهش دهڵێت دهزانم ئهی نابینی سیاسیهکانی ئهم وڵاتهش هۆمۆیان ههیه، جا قهیچی دهکات با ئێمهش لهمانهمان ههبێت. كۆسرهت رهسوول ههمان رابردووی دکتۆر بهرههم دهزانێت و لهماڵی کاک ... بهگوێی خۆم گوێم لێبوو باسی ئهم رابردووهی دهکرد. له د. ت.ن.س گوێم لێبووه، دهیگوت لهگهڵ بهرههم ههردوو لایان ئهم کارانهیان لهگهڵ یهکتر کردووه. پرسیارهکان لێرهدا ئهمانهن : له کاتێکدا، جهلال و کۆسرهت و سهرانی پارتیش، ههموویان رابردووی دکتۆر بهرههم دهزانن وه سهرۆکی لیستی کوردستانیشیه، ئهگهر لیستهکهیان سهرکهوتن بهدهست بهێنێت، دهنگۆی ئهوه ههیه ببێته سهرۆک وهزیرانی داهاتووی کوردستان، ئایا ئهم رابدووهی بهکار ناهێنن بۆ فشارخستنه سهر دکتۆر بهرههم و بلاکمهیلی ناکهن به تههدیدی رابردوو ئاشکرا کردنی ئهم زاته بۆ بهجێهێمانی دهستکهوتی ماددی لهسهر حیسابی گهلی کوردستان ، یان داواکاری تر دژ به بهرژهوهندی تاکی کورد، یان بهرکارهێنانی بهرههم بۆ دهست وهردان له کاروباری دادگا و ناعهدالهتی کردن. جکه له تێپهراندنی سهفقاتی بازرگانی و کۆنتراکتی گران بهها به بهرژهوهندی ئهم زاتانه. كاک دکتۆر بهرههم چاک دهزابێت ئهم پرسیارانه و زۆریتریش پرسیاری جددین ههقی ههموو هاووڵاتیانه نیگهران بن ئهگهر دکتۆر وهڵامێکی دڵئاسوودهکهرهوهی پێنهبێت.
باشترین ههنگاو و جهریئ ترین بڕیار ئهوهیه که دکتۆر بهرههم، بێ شهرمکردن و سهربهرزانه له هۆیهکانی راگهیاندن بهیانی بکات و بڵاوی بکاتهوه که رابردووی هۆمۆی ههبووه، ئهگهر ئێستاش مومارهسی دهکات ئهمهش بڵێت، یان له کهیهوه وازی هێناوه دهستنیشانی بکات. بۆ ئهوهی جهماوهر ئاگاداری ئهم رابردوهی ببن و هیچ کهسێک نهتوانێت ئهم نهێنیه تایبهتیانهی جهنابی سهرۆکی لیستی کوردستانی بهکار بێنت بۆ بهرژهوهندی تایبهتی و دژ به بهرژهوهندی گهلی کورد. جا ئهگهر جهماوهر ئهم رابردووهیان قبوڵ بێت دهنگی بۆ دهدهن. ئهو کات دکتۆر بهرههم به ویژدانێکی ئاسووده و گوڕ و تینهوه دهتوانێت ئهنجامی کارهکانی بدات به بهرژهوهندی خهلکی بهشخوراوی کردستان، بێ ئهوهی یهک لهو مێردهزمانه بتوانن کاریگهریان لهسهر کاک دکتۆر ههبێت بههۆی ئاشکراکردنی ئهو نهێنییه شاروانهی ژیانی تاییبهتی ئهم زاته. به دانپیانانی ئهم نهێنیه ئاشکرایانهی ژیانی ێۆی، دکتۆر بهرههم له سیاسیێکی شهل دهگۆرێت به کهشێکی رابردوو روونی بههێز که کهس نهتوانێت کاریگهری لهسهر ههبێت بههۆی بلاکمێل کردنی ئاشکراکردنی شتانێک که ههموو کهسێک دهیزانن. بهم جۆره دکتۆر بهرههم خهتهرێک نابێت لهسهر جهماوهری گهلی کوردستان دۆزی نهتهوایهتیمان، ئهگهر خواستی پێچهوانهی نهبێت.
تێبینی: ناوهکان نهنووسراون چونکه فیگهری کۆمهڵایهتین ههقیانه ناویان بپارێزرێت.
نووسەرەکان خۆیان بەرپرسیارێتی وتارەکانی خۆیان هەڵدەگرن، نەک کوردستانپۆست