چەند زانیاریەكى ڕاچڵەكێنەر لە كتێبی ئەو (حەسەن بەنا) یەى كە كەس نایناسێت - بەشی سێیەم

Monday, 01/08/2011, 12:00

بەشی سێیەم (3 لە 4)

لە بەشى شەشەمى ئەم كتێبەدا، ئەگەر سەرنجى كەسایەتى حەسەن بەنا وەك ئادەمیزادێكى زادەى سەردەمى خۆى بدەین، دەبینین زۆر بیروڕاى هەبوە كە تا ئەمڕۆش دەكرێت سودى لێوەربگیرێت، بەڵام لە هەمان كاتیشدا بیروڕاى زۆر نێگەتیڤانەشى هەیە لە بوارەكانی سیاسى وكۆمەڵایەتى وئایینى دەبوایە چاوپێخشاندنەوەیان دەرهەق كرابا نەك هەر بێن وپینە وپەڕۆى بۆ بكەن، وابزانم لە هەموو ئەو بوارانەى كە حەسەن بەنا خۆی لەقەرەیان داوە، لە هیچ بوارێك بیروڕاكانى نێگەتیڤتر نادۆزینەوە وەك لە سیاسەتدا نێگەتیڤە، بەڵكو زیادڕەوى ناكەین گەر بڵێن زیاتر لە فیكرى فاشیزم نزیكترە تا لە ئیسلام ودیموكراسیەت، وابزانم بەشێكى زۆری نوشتە سیاسیەكانى ئیخوان یش ونەتوانینى خۆگونجاندن لەگەڵ دونیاى هاوچەرخ دەگەڕێنەوە بۆ بیروڕا نێگەتیڤە سیاسیەكانى حەسەن بەنا كە هەردەم جۆرێك لە ئەبەدیەت وقەتعیەتی پێدەبەخشرێت لاى ئیخوانەكان وقابیلی پێچوونەوە وڕەخنە نین، ترسى چاوپیاخشاندنەوەى ئیخوان بۆ بیروڕاكانى بەنا هێندە سەیرە هەتا دەگاتە ڕادەى ئەوەى ناوێرن تەنها دەستنیشانى ئەو حەدیسانەش بكەن كە حەسەن بەنا بەكاری هێناون، زاتى ئەوە ناكەن بڵێن بۆ نموونە ئەو حەدیسانەى تۆ بۆ فەزڵی عەرەب وعروبەت بەكارت هێناون سەرلەبەرى مەوزوعن یان (هەڵبەستراون) دەیان ساڵە ئەو نامیلكانە بەبێ هیچ موراجەعە وهەڵسەنگاندنێك چاپ دەكەنەوە.
یەك لەو بابەتانەى كە حەسەن بەنا زۆر ساتمەى گەورەى تێدا كردوە مەسەلەى خیلافەتە كەپێی وایە خەلیفە سێبەرى خوایە لەسەر زەوى وەك دەڵێت: " ئەگەر ئەوە بۆ موسڵمانان هەڵسوڕا ئەنجامى كۆبونەوەى هەموویانى لەسەر ئیمامێك لێدەكەوێتەوە كە ئەو كۆكردنەوەى پەیمانەكانە وكۆكەرەوەى لایەنەكانە وقیبلەگاى دڵەكانە و سێبەرى خوایە لەسەر زەوى" (ل 89) ئەوەش وەك نوسەر دەڵێت بەماناى دامەزراندنى دەوڵەتى دینى (تیۆكراسی) دێت كە هیچ بوارێكى تێدا نییە بۆ هیچ جۆرە ئازادییەكى گشتی وفەردی، تەنها سێبەرى خوا لەسەر زەوى لە ئارادایە.
دەربارەى ژیانى حیزبی، ئەوە حەسەن بەنا لە (الرسائل) پێی وایە " ئیخوان پێیان وایە كە ئەو حزبیەتە هەموو لایەنەكانى ژیانى خەڵكیان تێكداوە، بەرژەوەندیەكانى وەستاندون، وڕەوشتى گەندەڵ كردون وپەیوەندیەكانى پچڕاندون، لە ژیانى گشتى وتایبەتیاندا خراپترین كاریگەری هەبوە" (ل 90)
ئینجا هەنگاوێكى تر لە رژێمە توتالیتاریەكان نزیك دەكەوێتەوە كاتێ ستایشی ڕژێمى یەك حزبی قائید دەكات: " ئەو بیانوەیەى كە دەڵێت سیستمى پەرلەمانتارى ناكرێت بۆچوونى بۆ بكرێت بە بێ بوونى كۆمەڵێ حزب، بیانویەك وبەڵگەیەكى لاوازە وزۆر لە وڵاتانى دەستوردارى پەرلەمانى لەسەر ڕێگاى رژێمى تاك حزبی دەڕوات، ئەوەش لە توانادایە بكرێت" بێگومان ئەو قسانە لە ساڵی 1937 دا دەكرا كە مەلیك فاروق هێشتا لەسەرەتاى حوكم كردنیدا بوو، بۆیە قسەكانى حەسەن بەنا وەك قەند لەنێو دڵی پاشا فاروقى گەندەڵ دەتوایەوە، ئەو پاشایانەى (عەباس وفاروق) كە حەسەن بەنا تا رۆژى مردنیشی هەر خەریكى تەمەلوق وپۆلیشكردنى وێنەیان بوو، بەتایبەتى كە فاروق وەك باوكى زۆر خەونى بە بوونە خەلیفەى موسڵمانانەوە دەدیت، وزۆر لە كێشەش دابوو لەگەڵ حزبی وەفد وسەرۆكە كەللە سەخت وعینادەكەى مستەفا النحاس، بۆیە " حەسەن بەنا توشی ڕاتەكانمان دەكات كاتێك دەڵێت ئیخوان هەنگاوى عەمەلیان ناوە بەو ئاڕاستەیە وەك دەڵێت : " ئیخوانەكان داوایان لە جەلالەتى مەلیك كرد هەموو ئەو حزبانە هەڵوەشێنێتەوە تا هەموویان دەمج بكرێن یان یەك بخرێن لە دەستەیەكدا لە بەرژەوەندى ئومەت كار بكات لەسەر بنەماكانى ئیسلام:!! (ل 90) ئینجا بەنا ئەو تۆتالیتاریەتیە ویەك ڕاییەى پێ ناموسێكى خوداییە (یاساییەكى خوادایی) كاتێ دەڵێت: " ئیخوان لە هەوڵەكانیان بەردەوام دەبن لەو ڕێگایەدا، بە تەوفیقی خوا و وریایی ئومەت ، وبە فەشەلە یەك بەدوا یەكەكانى پیاوانى ئەحزابەكان لە هەموو گۆڕەپانەكان بێگومان یاساگەلى خوایی دێتە دى" (ل 90)
ئینجا كە دێینە سەر بۆچوونى ئیخوان وبەنا بەرامبەر كەمایەتیە ئاینیەكان، ئەوە ئیخوان هەر باسی پەیوەندى چاكى حەسەن بەنا دەكات بە مەكرەم عوبیدى مەسیحى، هەرچەندە تەنها رۆشتنى مەكرەم عوبید لە جەنازەى بەنا بە ماناى پەیوەندى توند وتۆڵ لەگەڵ مەسیحیەكان ڕاڤە ناكرێت چونكە ئەو پیاوە لە رۆژی جیابونەوەى لە وەفد لە 1942 زۆر بە تەنگ ئەوەوە بوو وەك سەركردەیەكى مەسیحى قیبتى دەرنەكەوێت، بەڵكو وەك سەركردەیەكى میسری خۆی دەردەخست.
زۆر جار قسەكانى حەسەن بەنا نیگەرانى زۆری لاى غەیرە موسڵمانەكان دروست دەكرد وەك لە الرسائل ێ 134 دەڵێت: " نیشتیمانى ئیسلام یەكێكە وبەش بەش ناكرێت، دوژمنكارى لەسەر هەر بەشێكى دوژمنكارییە بۆ هەمووى، ئەوە یەك، دوەم ئیسلام لەسەر موسڵمانانى فەرزكردوە كە سەردارى وڵاتانى خۆیان بن، هەر هێندەش نا، بەڵكو پێویستە فشار لەسەر غەیری خۆشیان بكەن تا بێنە ناو بانگەوازەكەیان وهیدایەت بكەن بە روناكى ئیسلام..." نەوەك وەرگێڕانەكەم ورد نەبێت ئەوە دەقە عەرەبیەكەیە (بل ان علیهم ان یحملوا غیرهم على الدخول فی دعوتهم والاهتداو بأنوار الاسلام التی اهتدوا بها من قبل) (ل 91)
بروانە گوزارشی (یحملوا غیرهم) واتە ناموسڵمانان بە پاڵەپەستۆ وفشار بەرەو ئیسلام بەرن، ئەو لێدوانانەش گومانى تێدا نییە زۆر تۆقێنەرن بۆ غەیرە موسڵمانەكان، و هەردەم نیگەران دەبن دەربارەى ئایین وبیروباوەڕی خۆیان، ئینجا پاڵیان پێوە دەنێت بۆ پرسیار كردن دەربارەى پایەى خۆیان لەناو (نیشتیمانى ئیسلامى) بەتایبەتى ئەگەر بزانین حەسەن بەنا ئەو چەمكەى زۆر دوبارە دەكردوە لە لێدوانەكانیدا و هەردەم شوێن كەوتەكانى ئاگادار دەكردەوە لە چەمكى (نیشتیمان پەروەرى) لە سەردەمى خۆیدا.
هەر لەو بارەیەوە حەسەن بەنا لە نوفەمبەرى ساڵی 1947 باسی (جزیە) ى وروژاند وبەرگریەكى زۆری لێكرد، ئەو كاتەش بڕیاری دابەشكردنى فەلەستین دەرچو بوو جەوێكى دەروونى ئایینى زۆر خراپ لە ئارادا بوو بەتایبەتى لە نێوان موسڵمانان وجولەكەدا وبەر لەوەش لە ئازارى 1947 كەنیسەیەك سوتێنرا لە زەقازیق كە تێیدا حەسەن بەنا وئیخوان ولێدوانە وروژێنەرەكانى تاوانبار كران، ولەگەڵ نەبوونى فەرهەنگى جیاوازیكردن لە نێوان جولەكایەتى وزایۆنیزم، جولەكەكانى میسر ومولك وسامانیان كەوتنە بەر هێرشگەلێكى زۆر لەلایەن ئیخوانەكان كە بە ئاشكرا شانازیان پێدەكرد، ئەو كردەوانە بوە هۆی ئەوەى كە نوسەرى سێكیولاریستى بەناوبانگ (سلامە موسى) هێرشێكى گەورەى نوسین دەست پێبكات لە دژى حەسەن بەنا وحكومەتى نەقراشی كە گوایە نازى بەنا زۆر دەكێشێت وچاوپۆشی لە كارە نایاساییەكانى دەكات. (ل 94 95)
جا ئەگەر هەڵوەستە نەكەین لەسەر ڕەخنەكانى سلامە موسى لەگەڵ گرنگیشیان بەلام چونكە ئەو بیرمەندە سیكیولاریست بوو بە ئاشكرا وحزب و فیقهی ئیسلامیش هەردەم ڕووى لە پیاوانى دینی ئاینەكانى ترە وڕیزێكیان بۆ دادەنێت، ئەوە چی بڵێن دەربارەى ئەو شەڕە وتارە توندەى نێوان حەسەن بەنا وقەشەیەكى زانا و وریاى وەك (القمێ سرجیوس) كە كەسایەتیەكى ئاینى بوو لە پلەى یەكەمدا، وهێمایەكى نیشتیمانى شۆڕشی 1919 ش بوو، وزۆر چالاكانە بەژدارى تێدا كرد ولە چەندین مزگەوت ولە ئەزهەریش وتارى دەدا تا ڕادەى ئەوەى نازناوى وتارخوێنى شۆڕشیان لێنا وزۆر بوێرانە داواى سەربەخۆیی میسری دەكرد، ئەو پیاوە دژایەتیەكى توندى هەبوو لەگەڵ ئینگلیز وچەندین جار بە نەفی وسزادانى تر سزایان داوە، كەچی ئیخوان تاوانباریان كرد بە بەكرێگیراوەتى بۆ ئینگلیز پاش ئەوەى وەڵامى داوەتى جەمعیەتێكى قیبتی مەسیحى دایەوە بۆ وتاردانى ئایینى لە سەربازگاى التل الكبیر بەریتانى، بێگومان ئەو پیاوە بەرگەى ئەو تۆمەتانەى نەگرت ولە حەسەن بەنا و ئیخوان هاتە وەڵام زیاتر لە بیست وتار وەڵامى دانەوە، یەكەم وتارى لە ژێر ناونیشانى (مەرگ نەوەك دەوڵەتى مام حسن بەنا) (الموت ولا حكم دولە حسن البنا) (ل 100 -101)
لەوتارەكانیدا شارەزایەكى زۆر قوڵ نیشان دەدات بە زانستە ئیسلامیەكان وزۆر ئاگادارە بە ئایەتەكانى قورئان وبیروڕا جیاكانى گەورە موفەسیرەكان و حەسەن بەنا تاوانبار دەكات بەوەى كە (تەفسێرێكى بەپەنا وپێچ بۆ قورئانى پیرۆز) پێشكەش دەكات بەتایبەتى لە ڕاڤەكردنى ئەو ئایاتانەى تایبەت بوون بە ئەهلی كیتاب لە نێو ئەو ئایەتانەش: (قَاتِلُوا الَّژِینَ ڵا یُۆْمِنُونَ بِاللَّهِ ۆڵا بِالْێوْمِ الْێخِڕ ۆڵا یُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ ۆرَسُولُهُ ۆڵا ێدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّژِینَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ یُعْگُوا الْجِزْێەَ عَنْ ێدٍ ۆهُمْ ێَاغِرُونَ) التوبە 29
حەسەن بەنا لە تەفسیری ئەو ئایەتەدا تاوانبارى هەموو ئەهلى كیتابی كرد "بە سێ سیفات كە لە ئایەتەكەدا هاتوە: بڕوانەبوون بە خوا وبە ڕۆژی قیامەت، حەرام نەكردنیان بۆ ئەوانەى خوا وپێغەمبەر حەرامى كردوون، وهەروەها بە ساختەیی ئایینەكەیان كە ئەوەش زانراوە لە ژیانیان وكتابەكانیان: (ل 102) لە وەڵامەكانیدا قەشە سرجیوس ئاماژە دەكات بە كۆڵەوارى حەسەن بەنا لە تەفسیردا ودەڵێت كە ئەو ئایەتە ئاماژە بە كۆی گشتى ئەهلی كیتاب ناكات بەڵكو بە بە دەستەیەك لەوانەى ئەو سیفاتەنەیان تێدا دەردەكەوێت وچەندین بیروڕاى گەورە موفەسیرانى هێنایەو كە دژی بیروڕاى بەنا بوون وسەرەڕاى وەلامى چەندین زانایانى ئەزهەرى هێنایەوە كە لەدژى ڕاكانى بەنا بوون.
بەشی حەوتەمى ئەو كتێبە بۆ پەیوەندى دێرینى نێوان ئیخوان و سعودیە تەرخان كراوە بە ناوى (الجمیل السعودی) واتە چاكەى سعودی، تێیدا باسی پەیوەندیەكى دێرینى حەسەن بەنا وئیخوان دەكات لەگەڵ دەوڵەتى سعودی بەر لەوەى خودى میسر دان بە شەرعیەتى دەوڵەتى سعودیە بنێت وبەرلەوەى سعودیە ببێتە ئەو دەوڵەتە نەوتییەى كە بە زەبری پارە وسامانى نەوت توانیویەتى دەست بخاتە ناو كارى زۆر لە بزااڤە ئیسلامیەكان، كەوابوو سەرسامى حەسەن بەنا بەو ئەزموونە سعودیە لەگەڵ هەموو ئەو توندڕەویە ووشكە دینداریە دەگەڕێتەوە بۆ هۆكارێكى خودى حەسەن بەنا ونەك لە پێناو بەرژەوەندیەكى مادى، هەر بۆیە ئەو سەرسامیە دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتاى كاركردنى لە ئیسماعیلیە وەك (مامۆستای دەسخەتى عەرەبی) لەو ڕۆژگارە حەسەن بەنا زۆری هەوڵدا بۆ ئەوەى بچێتە سعودیە بۆ وانە وتنەوە لە پەیمانگایەكى ئایینى ئەوێ، بەڵام لە هەوڵەكانى سەركەوتوو نەبوو لەبەر ژمارەیەك هۆكار كە بە شێوەیەكە تێروتەسەل لە یاداشتەكانى ڕوونى نەكردۆتەوە كە تێیدا دەڵێت كە چەند مەرجێكى هەبوە وچەند داوكاریەكى هەبوە كە جێبەجێ نەكران، بەڵام لەوە ناچێت كارەكە بەو شێوەیە بێت، دەتوانین بڵێین كە بڕوانامەى زانستى حەسەن بەنا لەو ئاستە نەبوو كە بتوانێت وانەبێژی بكات لە پەیمانگایەكى ئایینى چونكە بەنا دەرچووى (تجهیزیە دار العلوم) بوو هەڵگرى دیپلۆمى دار العلوم بوو كە ئەو دیپلۆمە وەك لیسانس یان بەكالۆریۆس مامەڵەى لەتەكدا نەدەكرا، ودەرچووى ئەو دیپلۆمە بەشێوەیەكى تەواو شیاو نەبوو بۆ وانەبێژی لە پەیمانگایەكى ئایینى، بەتایبەتى ئەگەر بزانین هەرگیز لە ئەزهەرى نەخوێندبوو، وكاریشی لە میسر (مامۆستای دەسخەتى عەرەبی)، هێشتا نەگەیشتبوە ئاستى مامۆستاى زمانى عەرەبی چ جاى ئەوەى ببێتە مامۆستاى بابەتە ئایینیەكان! لەگەڵ ئەو بێ هیوایەی كە حەسەن بەنا دوچارى هات لە وەرنەگیرانى لە وانە وتنەوە لە سعودیە كە لە نامەیەكى بۆ باوكى باسی لێوە دەكات ودەردەكەوێت كە هیوایەكى زۆری پێ هەبووە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا تۆزقاڵێك لە سەرسامى وئیعجابی بەناى كەمنەكردەوە بە سعودیە كە دەربارەى لە یاداشتەكانى دەڵێت: " سعودیە هیوایەكە لە هیواكانى موسڵمانان. دروشمى كاركردنە بە كیتابی خوا و سونەتى پێغەمبەر a وسۆراخى سیرەتى سەلەفی ێالح" (ل 109 -110) ئینجا نوسەر گەواهیەكى بیرمەند ونوسەرى بەناوبانگى میسری محمد حسین هیكل (1888- 1956) دەهێنێتەوە كە بە ڕێكەوت سەفەرى ئەو و حەسەن بەنا لەسەر هەمان كەشتى بوە بۆ سعودیە لە ساڵی 1935، حەسەن بەنا بە دیتنى هیكل زۆر خۆشحاڵ دەبێت تاڕادەى ئەوەى خۆی دەچێتە لاى باسی ئامانجی جەماعەتەكەى دەكات بەوەندەش بەس ناكات بەڵكو عەرزى هیكل دەكات "وەك نوسەۆى كتێبی (ژیانى محمد) یارمەتى جەماعەتەكەى بدات، وبەڵكو هیواخوازە هیكل سەركردایەتى بكات" (ل 113) هەڵبەتە هیكل ئەو عەرزە قبوڵ ناكات بە بیانوى سەرقاڵی بە نوسین وكارى سیاسی، سەیر لەوەدایە هەر ئەو كتێبەى كە حەسەن بەنا واتە (ژیانى محمد) كە حەسەن بەنا وابە شانازیەوە باسی دەكات تاڕادەى ئەوەى نوسەرەكەى كاندید دەكات بۆ پێشەوایەتى ئیخوان دوایی هەر ئەو كتێبە وئەو كتێب نووسە بە توندترین شێوە هێرشیان دەكرێتە سەر لەلایەن دەزگا ڕاگەیاندنەكانى ئیخوان ودوایی هێرش دەكەنە سەر خودى هیكل بە بۆمبێك بۆ سەر ئوتومبیلەكەى وتێیدا هاوسەرى هیكل دوچارى پێكان دەبێت وتوشی چەپۆكێكى دەروونى دەبێت بۆ چەندین مانگ چارەسەرى بۆ دەكرێت!! (ل 113) هیكل شایەدى ئەو پێشوازیە گەرم وگورەى سعودیەكان بوە لە حەسەن بەنا تا ئەو ڕادەیەى ڕێگاى پێدراوە مەوعیزە بدات لە مەكە كە ئەو كارە ڕێگاى پێنەدەدرا بۆ هەموو زانایەكى غەیرە وەهابی لە ترسی جیاوازى بیروڕای لەگەڵ سعودیەكان، كەچی ڕێكا بە حەسەن بەنا دراوە سەرەڕاى ئەوەى لە زانا گەورەكان نەبوە بەڵكو لە ئاستى زانا ئاساییەكانیش نەبوە. هیكل لەبەر سەرسوڕمانى بەو مامەڵەیە پرسیاری كردوە وپێیان گوتوە (كە پەیوەندى بە حكومەتى سعودیە هەیە وپاڵپشتى مادى وهاوسۆزى لەوانەوە وەردەگرێت) (ل 114) ئینجا نووسەر باسی گەواهى باڵوێزى ئەمریكى هیرمسان ئایلتس دەكات كە چەندین جار چاوى بە حەسەن بەنا كەوتوە لە سعودیە، كەوابوو سەردانى بەردەوامى سعودیەى كردوە ئەوەش ڕاڤەى ئەو نهێنییە دەكات كە بۆچی وێنەى شاى سعودیە عبد العزیز هەردەم لەسەر بەرگى یەكەمى گۆڤارى ئیخوان بوو، سەرەڕای هەواڵەكانى ئەو وگەورە ئەمیرەكانى وبەرپرسانى سعودیە كە وێنەكانیان وهەواڵەكانیان زیاتر لە بەرپرسانى میسری بڵاودەكرایەوە. "ڕاستە سعودیە ئەو كاتە لە سیەكان و چلەكاندا دەوڵەتێكى نەوتى نەبوە وسامانێكى زۆری نەبوە، بەڵام بیرمان نەچێت كە تەنها مەبلەغی پێنج سەد جونەى میسری كە حەسەن بەنا لە كۆمپانیاى قناە السویس وەری گرت هاوسەنگى دراوى بۆ جەماعەت هێنایە ئاراوە وتوانیان قوتابخانە ومزگەوتێكى پێ دروست بكەن" (ل 115) بێگومان دەوڵەتێكى وەك سعودیە لەو كاتانەش تواناى بەخشینى زۆرتری هەبوە لە كۆمپانیایەك.
لە بەشی هەشتەم لە ژێر ناونیشانى (الى السفارە الامریكیە) نوسەر ئاماژە بۆ پەیوەندى ئاشكراى حەسەن بەنا دەكات بە ئینگلیز كە بەخۆی لە یاداشتەكانى ئاماژەى پێدەكات كە چۆن خۆی چوە بۆ كۆمپانیاى قناە السویسی ئینگلیزى داواى باربووى لێكردوون، بێگومان ئەو كارەى بەنا جێگاى ناڕەزایی چەندین ئەندامى ئیخوان بوو بەڵام بەنا وەڵامى دانەوە: كە ئەوە پارە وسامانى خۆمانە كە تاڵانكراوە وئەگەر كەمێكى بهێنینەوە زیانى تێدا نیە" (ل 117) بەڵام كارەكە بەو ئاسانی وسادەییە نەبوو كە ئەو پێی وابوو، ئینگلیز بەبێ حیساب پارە نادەنە گەنجێكى نەناسراو (لەو كاتە) وئەهلی خێر وحەسانتیش نەبوون، لە بەڵگەنامەكانى بەریتانی باسێكى زۆری ئەو پارە وپولە موخابەراتیە كراوە كە بۆ ئامانجێكى سیاسی مەزن دراوە، چونكە ئینگلیز بەنا یان وەك خەسمێكى سیاسی توندى حزبی وەفد دەبینی وویستیان سودى لی ببینن بۆ لاوازكردنى وەفد وبزاڤى نیشتمانى میسری(ل 117)
ئەوەى نوێیە لەو پەیوەندیە موخابەراتیانە پەیوەندى حەسەن بەنا یە بە ئەمریكا "لێرەدا شایەدى باڵوێزى ئەمریكى هیرمسان ئایلتس بە سودە كە چەندین جار چاوى بە بەنا كەوتوە لە سعودیە ووەسفی دەكات بە (كەسێكى خۆش مەشرەب) و(لاری نییە لە دیتنى هەر كەسێكى ڕۆژئاوایی) ودەڵێت: (دەزانم یەكێك لە هاوڕێكانم لە باڵوێزخانەى ئەمریكى لە قاهیرە بە بەردەوامى چاوى بە بەنا دەكەوێت) (ل 119)
لە یەكێك لە بەڵگەنامەكانى باڵوێزخانەى ئەمریكى لە قاهیرەدا هاتوە كە :" لە 29/8/1947 سكرتێری یەكەمى باڵوێزخانەى ئەمریكى لە قاهیرە چاوى بە بەنا كەوتوە كە تێیدا باسی بارودۆخى گشتى و خۆپیشاندانەكانى میسر كراوە... حەسەن بەنا ڕابەرایەتى خۆپیشاندانێكى زۆری كردوە بۆ پاڵپشتیكردنى لە نەقراشی پاشا سەرۆك وەزیران كە بۆ ئەنجوومەنى ئاسایش دەچوو بۆ خستنە ڕوى داواكاریەكانى میسر، ئەو كاتە ترسێكى زۆر هەبوو كە ئەو خۆپیشاندانانە پشێوی وپاشاگەردانیەكى زری لێ بكەوێتەوە، كەچی حەسەن بەنا هەوڵی هێمن كردنەوەى بەرپرسەكەى باڵوێزى ئەمریكى داوە بە وتنى: (هیچی تر پشێوى ڕوونادات ولەتوانامدایە دەستی پێبكەم وكۆتایی پێ بێنم)!! بەرپرسەكە بە شێوەیەكى وروژێنەر وگوماناوی وەڵامى دەداتەوە: (گومانم هەیە بتوانیت فتنە دامركێنیەوە لەپاش هەڵگیرساندنی) كەچی مورشیدى عام حەسەن بەنا بە خۆدەرخستنێكى ئاشكرا وەڵامى دەداتەوە: (ئیخوان بەو چەند مانگانەى دوایی زیاتر وبەهێزتر بوون پاش ئەوەى ئەوانەى لە وەفد جیابوونەوە هاتنە ناو ئیخوان، وژمارەى ئیخوان ئێستا بۆتە 600 هەزار ئەندام، وگروپێكى كاریش هەیە كە ژمارەى ئەندامانى لە نێوان 25 تا 30 هەزار ئەندام دەبێت لە (جەوالە) كە بە شێوەیەكى سەربازى ڕێكخراون ومەشقی سەربازى ئیجباری وەردەگرن بە بەكارهێنانى هەر چەكێك چنگیان كەوێت)" سكرتێری یەكەم ئاگادارى بەنا دەكاتەوە كە ئەوان دەزانن چ جۆرە چەكێكیان هەیە وئاماژەش بەوە دەكات كە چۆن ئەندامەكانى ئیخوان پەیوەندى بە باڵوێزخانەى ئەمریكى دەكەن بۆ پرسیاركردن لەسەر زانیاری دەربارەى چەكەكان. بریكارى باڵوێزخانەى ئەمریكى لە قاهیرە (جیفرسون باترسۆن) قسەكانى بەناى دوو پات كردۆتەوە بە وتنی: " ئیخوان بەو چەند مانگانەى دوایی زیاتر وبەهێزتر بوون" هەروەها دەربارەى بەنا دەڵێت: "بە لەبەرچاو گرتنى پێشینەى ڕابردووى كە پڕە لە ئینتیهازیەت (هەلپەرستی) دەتوانین بگەینە ئەو دەرەنجامەى كە بەنا بەردەوام دەبێت لەو سیاسەتەى مەبەستى سیاسەتى نەقراشییە مادامەكێ گونجاو بێت بۆ خودى خۆی" (ل 120)
لە هەمووى سەیرتر ئەو چاوپێككەوتنە لە یاداشتەكانى حەسەن بەنا هیچ ئاماژەیەكى پێنەكراوە هەتا بۆ مێژووش، لە چاوپێكەوتنى دوەمیش كە محمود عساف بەرپرسی ڕاگەیاندنەكان لە رۆژنامەى ئیخوان یشى كە لەگەڵدا بوە هیچی دەربارەى باسنەكرد تەنها پاش ئەوەى نهێنى لەسەر بەڵگەنامەكانى ئەمریكا لادرا لەلایەن بە پێی یاسای ئەمریكا، ئەو كارەش هێندەى تر یاداشتەكانى بەنا دەخاتە ژێر پرسیارەوە وزیاتر ڕووى هەڵبژاردەیی وئینتیقائیەتى دەقەكە دەردەخات (ل 122 - 123)
لە چاوپێكەوتنى دوەمدا بە پێی سكرتێری یەكەمى باڵوێزخانەى ئەمریكى (فیلیپ ئیرلاند) بەنا داوا دەكات كە چەند كەسێكى ئیخوان تایبەت بكات بە موحارەبەى شیوعیەت "لەڕێگاى خزینە ناو ڕیزەكانى شیوعیەكان بۆ وەرگرتنى زانیارى كە ئەوەش دەبێتە هۆی واز هێنان لە كاروباریان وبڕانى موچەكانیان، ئەگەر بكرێت دایان مەزرێنن لەسەر بنچینەى وەك موحەقیق یان لێكۆلەران ئەو كاتە ئەو كێشەیە چارەسەرى ئاسان دەبێت" (ل 122)
بەڵام محمود عساف دوپاتى دەكاتەوەكە حەسەن بەنا بە بیرۆكەى هاوكارى رازى بوو بۆ دژایەتى كۆمۆنیزم بەڵام بەوەرگرتنى پارە ڕازى نەبوو چونكە ئەوان لە پێناو بیروباوەڕیان ئەو كارە دەكەن نەك لە پێناو كرێ وپاداشت" (ل 122 - 123)
كەچی هەر بە پێی محمود عساف لە یاداشتەكانیدا بەنا بە جۆرێكى تر داواى پارەى كردوە لە ئەمریكیەكان، ریوایەتى عساف دەڵێت: " ئێمە هیچ لارییەكمان نییە لە یارمەتى دانتان بەو زانیارانەى دەستمان دەكەوێت لەبارەى شیوعیەت. خۆزگە نوسینگەیەكتان دادەمەزراند بۆ دژایەتى وجەنگانى شیوعیەت، ئەو كاتە دەتوانین چەند پیاوێكى تایبەتمەندى خۆمانتان پێبدەین ، بە مەرجێك ئەو كارە بە سیفەتێكى ڕەسمى لە ئێمەوە دوور بێت، دەتوانن مامەڵە لەگەڵ ئەو پیاوانە بكەن چۆنێكى ئێوە بە گونجاوى دەبینن بەبێ دەست تێوەردان لەلاى ئێمەوە جگە لە مۆڵەت پێدانیان بە كاركردن لەگەڵ ئێوەدا" (ل 123) ئەگەر زۆر موئەدەب بین لەتەك ئەو عەرزەدا، ناوى ئیرتیزاقی سیاسی لێدەنێین، ئەگینا چۆن حەسەن بەنا ڕازى دەبێت بە فرۆشتنى زانیارى وبەكارهێنانى بەو شێوەیە میكیاڤیلیە، عساف لە یاداشتەكانى باسی چاندنى سیخوڕی ئیخوان دەكات لەناو حزبەكانى تر بە تایبەتى شیوعیەكان، ئینجا دەڵێت ئەو زانیاری بمانویستا بڵاومان دەكردەوە وەك سكانداڵ وئابڕوچون لە گۆڤارى كەشكولى نوێ ئەوەشی " گرنگ با بۆ دەعوەت نیشانى ئیمامى شەهید مان دەدا، باقیەكەشى دەمانگەیاندە بەڕێوەبەرى گشتى ئاسایش ووەكیلی وەزارەتى ناوخۆ خوا لێخۆشبوو احمد مورتەزا المراغی" (ل 125) ئەگەر ئەو كارەش بە پاڵنەرى نیشتیمانى كرابێت كە ناكرێت ئەو ناوەى لێ بنرێ چونكە دژى هێزێكى نیشتیمانیە با شیوعی نەبێت و كافرى هەر سێ دینان بێت، ئەى فرۆشتنى ئەو زانیارانە بە لایەنى ئەمریكى وبەخشینى پیاو وەك (كرێگرتە) بۆ دامەزراندن لە ژێر دەسەڵاتى موخابەراتى ئەمریكى لەژێ ناوى (لێكۆڵەر) ناوى چی لێدەنرێت؟!! لەوانەشە ئەگەر هەر یەكێك لەو (لێكۆڵەرانە) یان (كرێگرتانە) دەستگیر كرابان بە تۆمەتى سیخوڕى، یەكسەر حەسەن بەنا و ئیخوان تەبەرایان لێدەكرد وەك چۆن وایكرد لەگەڵ بكوژانى النقراشی كە دەربارەیان وتى: (نە ئیخوانن ونە موسڵمان) لیسوا اخوانا ولیسوا مسلمین. (ل 127)
"چاندنى ئەندامەكان لەلایەن حەسەن بەناوە لەناو حزب وگروهەكانى تر ، با خیلافی ئایدیۆلۆژی هەرچەندە بێت، ئەو هەقیقەتە دەسەلمێنێت كە مورشیدى عام هیچ باوەڕێكى بە حیوارى فیكرى وجەدەلى نێوان تەوژمەكان وگۆڕینەوەى بیروڕا نەبوە، وەك ئەنجامیش باوەڕى بە دەستاودەست كردن (التداول) ى دەسەڵات نەبوە... بەڵكو باوەڕى بەكارى ژێربەژێر ونهێنى وخەریكە بڵێم بە (كارى چەپەڵ) (العمل القژر) هەبوە لەدژی غەنیمەكانى كە دوودڵى ناكات لە خەبەر لێدانیان لەلاى دەزگا ئەمنیەكان، بەڵكو لەلاى باڵوێزخانە بیانیەكان، ئەوەش خۆی لە خۆیدا ڕەشەكوژیەكى مەعنەوى تەواوە لە ئەنجامدا ڕەشەكوژى مادى وجەستەیی دەبێتە كارێكى ئاسایی وبێ دڵ لە دڵدان" (ل 128)