كێ بەرپرسە لەم شكستەى (یەكێتى نیشتمانى كوردستان)

Monday, 29/03/2010, 12:00

كاتێك ئەم بابەتە دەنوسم لەناخەوە زۆر بێزام، بێزارم لەوەى حزبێكى وەك (یەكێتى نیشتمانى كوردستان) تا دوێنى شانازى خۆم و خێزانەكەم بوو بەدەردێك چووە كە جێگەى داخ و ئەسەفە، ئەو یەكێتییەك كە مێژوویەكى یەكجار پرشنگدارى هەیە رۆژ لەدواى رۆژ بە ئاقارى كەمبونەوەى جەماوەر دەڕوا، سەركردەكانیشى نازانم تێ ناگەن، یا باكیان نییەو پارەو پول و بەرژەوەندى تایبەتى وای لێكردوون خۆیان لەبەردەم راستییەكاندا بێدەنگ بكەن، ئاخر لە برى ئەوەى راشكاوانە بڵێن بەڵێ ئێمە شكستمان هێناوە، لە برى ئەوەى بڵێن پلان و ستراتیجمان هەڵە بووە، كەچى ئاهەنگ دەگێڕن و سورن لەسەر ئەوەن كە براوەن و دان نانین بەو راستییەى دوچارییان هاتووە.
دەوترێ دان نان بەهەڵەو كەموو كوڕیدا نیشانەى ژیرى و هۆشیارییە، بەڵام نازانم كەى ئەم ژیرى و هۆشیارییە لە یەكێتیدا دەردەكەوێ.
فرۆید باس لە وەدەكات كەهەندێ جار مرۆڤ لە كاتێكدا دوچارى شكست دەبێ پەنادەباتە بەر كۆمەڵێ فێڵ كە ناوى لێناوە (فێڵە بەرگرییەكان) بەمەبەستى بەخشینى ئاسودەگى بۆ ناخى خۆى، ئەو فێڵانەش هەرگیز چارەسەر نین، بەڵكو تەنها سڕكردنێكى كاتیەو لە دەرفەتێكى تر شكستەكە دوبارە دەبێتەوە، یەكێك لەو فێڵە بەرگرییانە بەلاى فرۆیدەوە خستنە پاڵە (ئیسقات) واتە كاتێك مرۆڤ دوچارى شكستێك دەبێ ناڵێت خەتاى خۆم بوو، دەڵێت خەتاى فڵانە كەس یاخود فیسار كەسبوو، ئەم دۆخەش ئەوە دوجارە لە یەكێتیدا رەنگ دەداتەوە.
یەكێتى لەهەڵبژاردنى 25/7 دا كە سلێمانى لەدەستدا، هەموو تاوانەكانی خستە ئەستۆى (گۆڕان)، لە برى ئەوەى دان بەوەدا بنێ كە دەنگدانى خەڵك بە (گۆڕان) لەو كاتەدا بەئاگا هێنانەوەى یەكێتییە بۆ بەخۆدا چونەوە، بەتایبەت لەلایەن سەركردە گەورەكانییەوە كەچى بە سیاسەتێكى نا ئەقڵانى كەوتنە دژایەتى گۆڕان و بەپشت بەستن بە چەند دەموچاوێكى ناشرین بەتایبەت لە بوارى راگەیاندن رۆژنامەنووسیدا هەروەها لەرێگەى بڵاوكردنەوەى ترس و تۆقاندن و پارە بەخشینەوە، بەرەكی لە دژى گۆڕن دروست كرد، بەرەیەك كە بەرگرى لە هەموو گەندەڵییەكان دەكرد، بە گەندەڵییەكانى پارتیشەوە، تەنها لەبەر ئەوەى گۆڕان دژایەتى دەكردن، لە كاتێكدا پارتى خۆى لێ بێدەنگ دەكرد و شەڕەكەى بەیەكێتى دەكرد، ئەو سیاسەتە هەڵەیەى یەكێتى واى كرد لە ماوەیەكى كەمدا سوپایەك لە لایەنگرانى گۆڕان دروست ببێت،واى كرد ئەوەى دژى گەندەڵى بێت ببێتە گۆڕان، ئەوەى دژى زەبروزەنگ و چاو سوركردنەوەو نان بڕین بێت ببێتە گۆڕان، ئەوەى دژى سەركوتكردن و داپڵۆسین بێت ببێتە گۆڕان.
هەر ئەو سیاسەتە هەڵەیەش بوو یەكێتى دوچارى شكستى هەڵبژاردنەكانى پەرلەمانى 7-3 كرد، كەچى هەمان حاڵەت لەم كاتەدا بە یەكێتیەوە دەبینرێت، كە هەروەك چۆن دانى گۆناكات بەڕاشكاوانە بڵێ شكستم هێناوە، ئاوهاش ژێربەژێر و بەدزییەوە لە نێوان خۆیاندا هەندێ كەس و قەوارە تۆمەتبار دەكەن، كە گوایە ئەوان بوونە هۆى دروستبوونى ئەو حاڵەتە.
ئەمە ئەو ترسەیە كەلە ناخى ئەندامانى یەكێتى ئێستا رەگى داكوتیوە كە ناتوانن راستییەكان بڵێنن و بیگەێنن، بۆ نمونە گەر من كاربەدەستێكى حزبی بم، ناتوانم ناوى خۆم بەڕاستى بڵێم بۆ؟ چونكە كە ناوى خۆم وت لەو پلەو پایە حزبییەی كەهەمە دەردەكرێم، دوریش نییە بۆم تێ بچێنن و بمكەن بە خەت مایل كە كار بۆ (گۆڕان) دەكەم، ئەم حاڵەتە وا بڵاوبۆتەوە لە ناو یەكێتیدا بووەتە دیاردەیەك كەكەس ناوێرێت تەنانەت راستییەكانیش بڵێت، بەڵام بەش بەحاڵى خۆم لەروانگەى خەمخۆریمەوە بۆ یەكێتى كۆمەڵێك خاڵ دەوروژێنم كە بەڕاى من هۆكار بوون بۆ ئەو حاڵەتەى كە یەكێتى تێى كەوتووە، بەو هیوایەى ببێتە مایەى سود بۆ خەمخۆرانى یەكێتى و جێگەى كەڵك بێت، ئەو خاڵانەش بریتین لە :
1/ پێشتر یەكێتییەكان شانازییان بەوەوە دەكرد كە گوایە دەتوانن رەخنە لە هەموو بەرپرسێكیان بگرن بە خودى (مام جەلال) یشەوە، بەڵام تەحەدا دەكەم لە ئێستادا یەك یەكێتى بتوانى بڵێ (مام جەلال) تۆى هۆكارى ئەم وەزعەى یەكێتى تێى كەوتووە، پێی بڵێ كاتى ئەوەت هاتووە واز بهێنى، چونكە تۆ رۆژ بەرۆژ قودسیەتى خۆت و حزبەكەت ناهێڵیت، پێی بڵێ مامە چیتر لێزمە مەدە بەدەستەوە، خۆت قورس رابگرە، ئەوەندە سەفەر مەكە كەوات لێهاتووە لە فرۆكەخانە وەزیرێك پێشوازیت دەكات، ئەوەندە دەم و چاوى ئەم و ئەو مەلێسەوە، قسە بجو ئەوجا بیكە، پێی بڵێ هەڵەت كرد چویتە سەر قەبرى ئەتاتورك و تت دەوڵەتى كوردى خەونى شاعیرانەیە، هەڵە بووى سازشت بۆ سەرۆكى بەرەى توركمانی كرد، هەڵە بووى كرنۆشت برد بۆ ژنەكەى ساركوزى، پێی بڵێ مامە گیان سەرۆك كۆمارى ماناى ئەوە نییە رۆژانە سازش بۆپارتى بكەیت و تەنازولى یەك لەدواى یەكیان بۆ بكەیت، تا واى لێهات بەم وەزعەى ئێستا گەیشتین، كێ دەوێرێ پێی بڵێ مامە گیان تۆ راست ناكەى كە دەڵێى هەموو سەروەت و سامانەكەم خانوویەكە لە وەرەسەوە بۆم ماوەتەوە، پێی بڵێ مامە كوا سەروەتى یەكێتى كە جگە لە خێزانەكەت و كەسە نزیكەكانى ئەوو خۆت نەبێت، كەس نازانێ چەندەو لە كۆێن، پێی بڵێ مام جەلال كوا پارەى گرێ بەستە نەوتییەكان كە وەك برا لەگەڵ پارتى بەشتان كردو گۆڕیتانەوە بەجێبەجێ نەكردنى ماددەى 140 ، كێ دەتوانێ پێی بڵێت: مامە گیان بەس لەبەر ئەوەى ئێران و شیعە بەڵێنى ئەوەیان پێدابووى بتكەنەوە بەسەرۆك كۆمار، ئیدى یەكسەر یاساى هەڵبژاردنەكانت ئیمزا كردوو خۆت لەوە گێل كرد كە شارە كوردییەكان چەندین كورسییان لێ كەمكرایەوە، ئاخر كێ دەوێرێ ئەم قسانەو سەدان راستى تر بەمامە بڵێ؟ نەك كەس بەڵكو ئەوەى وێراى بیڵێ هەزاران دەمى ئەو كەسانەى لێدەكرێتەوە كە سودمەندى ئەو وەزعەن و چەند رۆژێكیش ناخاێنێ راپێچی ژوورە تاریكەكان دەكرێت و تۆمەتێكیشى بۆ هەڵدەبەستن و رەنگە چاوى بەدنیا نەكەوێتەوە.
2/ لەوەتەى رێكەوتن نامەى ستراتیجى لەگەڵ پارتى ئیمزا كراوە، تاكە كەس لە یەكێتى كەڵكى وەرگرتبێت خودى (مام جەلال) ە ، نەك یەكێتى بەڵكو یەكێتى لەوكاتەوە كێرڤى لە دابەزیندایە و تا دێت زیاتر دادەبەزێ، بۆیە (مام جەلال) دەبێ ئەو راستییە باش بزانێت رێكەوتنى ستراتیجى تا ئەو كاتە بڕدەكات كە یەكێتى بەهێزە، واتە یەكێتى جاران نەك ئێستا بۆیە، بەرلەوەى پارتى داواى هەڵوەشانەوەى بكات یاخود بەهۆیەوە تەنازولى زیاتر بە یەكێتى بكات خۆى هەڵیبوە شێنێتەوە، بەحساباتى خۆیدا بڕواتەوە لەگەڵ پارتیدا.
3/ یەكێتى دەبێ ئەوە باش بزانێت، كە ئەوە (گۆڕان) و سەركردەكانى نین یەكێتییان بەم وەزعە گەیاندووە، بەڵكو ئەوە خودى سیاسەتە چەوتەكانی خۆى بوو كە هەموو تەركیزیان خستە سەر (گۆڕان) و پارتییان بیركرد، یەكێتى لە كورسییەكاندا لە گۆڕانى بردەوە، بەڵام پارتى گۆڵێكى واى لێكرد كە بەشێوەیەك تاساندى كەتا چوار ساڵى تر ئاخ هەڵكێشێ.
4/ یەكێتى دەبێ ئەوە بزانێ كە ئەو سیاسەتە قێزەونەى پەیڕەوى كرد دەرهەق بە (گۆڕان) بەتایبەتى لە شارى سلێمانى لە هەڕەشەو نان بڕین و بڵاوكردنەوەى ترس و تۆقاندن و دەم چەوركردن و پارە بەخشینەوە، نەك ئامانجى نەپێكا، بەڵكو واى كرد ئەو كەسانەى سەرەتا لەو پێناوەى یەكێتى بەخۆیدا بچێتەوە دەنگیان بە (گۆڕان) دا، ببنە (گۆڕان) ى عەیارە بستو چوارێكى سەرسەخت و نەعلەت لەخۆشیان بكەن كە رۆژێك بەكێتییان خۆش ویستوە.
5/ یەكێتى دەبێ ئەوە بزانێت كە سەركردەكانى ئێستاى لە نێو خەڵكدا نەك خۆشەویست نین، بەڵكو هۆكارى سەرەكین لە كشانەوەو لایەنگرانى و كەم بونەوەى جەماوەرەكەى، باشترین نمونە، ئەو شەكرە بوو كە (ئەرسەلان بایز) لە پەلەمان شكاندى ئەو رووە راستە قینەى بۆ خەڵك دەرخست كە سەركردەكانى ئێستاى یەكێتى چ كەسیانێَكى ناسەنگین و هەرزەن، بەهەمان شێوە دەرەنجامەكانى هەلبَژاردن لە شارى هەولێر ئەو راستییەى دوپاتكردەوە ،كە (فوئاد مەعسوم) و (سەعدى پیرە) وەك دوو ئەندام مەكتەبى سیاسی و (فریاد رواندزى) كە كادیرێكى ئاست بەرزەو وەك سەركردایەتى لە قەڵەمدەدرێ بەقەد (خالید شوانی) دەنگیان نەهێنا كە نەك سەركردەى یەكێتى نییە، بەڵكو هاووڵاتییەكى ئاساییەو لەلایەن زۆر سەركردەى یەكێتیشەوە دژایەتى دەكرا.
6/ یەكێتى دەبێ ئەوە بزانێ كە زۆربەى ئەو كاندیدانەى دەنگیان نەهێناوە كەسانى توندڕەوو كەلەرەق و خۆبەزل زانن، وەك ئەوەى كە ئێستا لەزۆر سەركردەى یەكێتى دەبینرێت، بەڵكو زۆربەى ئەوانە دەنگیان هێنا كەسانى رۆشنبیرو غەیرە یەكێتی، یاخود لاینەگرو ئەندامێكى ئاسایی بوون، بۆ نمونە (سامان فەوزى) و (شیخ ماجید) كە دەنگیان هێناوە لەبەر ئەو نین كە پێشمەرگەى كۆن و خاوەن شەهیدنـ، بەڵكو لەبەر ئەوە بوو عاقڵانە دەدوان و باسیان لە برایەتى و پێكەوە ژیان و یەكتر قبوڵكردن دەكرد.
7/ یەكێتى دەبێ ئەوەش بزانێ كە رق و بوغزو كینە چاوى سەركردەكانى كوێر كردووە، رق بەرامبەر یەكترى، ئاخر ئەوە مایەى گاڵتە جاڕى و پێكەنین نییە، لە پلنیۆم دا، پەیمانى ئاكار ئیمزا دەكرێت و دواتر بەهۆى تە كەتولاتەوە زیاتر لە سەدو سى هەزار دەنگى یەكێتى لە هەولیر فەوتاو درا بەپارتى .
8/ یەكێتى دەبێ ئەوە بزانێت كە كەناڵەكانى راگەیاندن ئەوانەى بونەتە دەمڕاستى ، لەناو خەڵكدا بونەتە رەمزى درۆو چەواشەكردن، واى لێهاتووە خودى ئەندامەكانى یەكێتى بەر لەخەڵكى ئاسایی دەزانن سەرتاپاى راگەیاندنى یەكێتى بۆتە درۆ، تەنانەت واى لێهاتووە زانیارییە راستییەكانیشى بووەتە جێگەى گومان، ئاخر بەر لەهەڵبژاردن رۆژ نەبوو لە راگەیاندنەكانى یەكێتییەوە نەوترێ بە هەزاران لایەنگرانى گۆڕان هاتونەتەوە ناو یەكێتى، رۆژ نەبوو سەدان وتارى جنێو سوكایەتى بەگۆڕان بڵاو نەكرێتە، تەنها مەبەستیش ئەوە بوو گۆڕان لە سلێمانى تێك بشكێنن، كەچى بەپێچەوانەوە شكایەوەو تەنها لە سلێمانیدا گۆرأن زیاتر لە چل هەزار دەنگى لە یەكێتى زۆرتر هێنا، هەرەوەها لە یەكەم رۆژى دەنگداندا راگەیاندنى یەكێتى كردى بەهەڵا گوایە یەكێتى لەشارى سلێمانى لە گۆڕانى بردۆتەوە، دواتر دەركەوت وا نییە، بەسەدان نمونەى تر دەریدەخەن ئەو راگەیاندنە نەك جێگەى بڕوا نییە، بەڵكو جێگەى نا متمانەیی خەڵكە.
ئەو خاڵانە تەنها سەرە قەڵەمن و بێگومان هەموو كەسێك گەر بەوردى بڕوانێتە ئەو وەزعەى ئێستاى یەكێتى زۆر شتى دیكەى بۆ رون دەبێتەوە كە هەموویان جێگەى تێڕامانن و شایستەى ئەوەن هەڵوەستەى زیاترو زۆرترى لەسەر بكرێت، بەڵام داخۆ كەس هەیە گۆێ بۆ خەمخۆرێك بگرێ كە وەزعى ئێستاى یەكێتى تاساندویەتى.؟
سوید