خوێندنه وه یك بۆ دیکتاتۆره کان

Saturday, 05/03/2011, 12:00

دونیا بینی دیکتاتۆره کان بۆ قۆرخکردنی ده سه ڵات له ڕووی هێزو زووڵمو زۆرداری و سه رکوتکردنه وه سه ر چاوه ی گرتوه ، له ڕوانگه ی ڕژێمه دیکتاتۆریه ته کانه وه ، سیاسه تی زووڵم و زۆرداری و ده مکوتکردن و ترس و تۆقاندن و بکوژه و به بڕه ته مه نی ڕژێمه که یان ئه به دی ده کات . دیکتاتۆره کان به ئه م خوێندنه وه و دونیا بینیه ، بێی ڵۆژیکه یان ،کۆمه ڵگای مرۆڤایه تیان له چوار چێوه ی دارستان و جنگه ڵیستاندا وێنه کردوه که به هێزه کان ئه توانن بۆ هه تا هه تایه بێی هیزه کان ڕاوکه ن و بیان خۆن . .
به م شێوه بیرکردنه وه یه ، دیکتاتۆره کان شه رعیتیان داوه به زوڵم و زۆر داریه کانیان ئه یانه وێت لێره وه بڵێن ده سه ڵاتی دیکتاتۆریه ت دیارده یه کی دینی و دونیایه نا بێت مڕۆڤه کان دژی بن . دیکتاتۆره کان ترسنۆکن هه میشه له خۆ به هێزکردن و پۆڵارێزکردنی ده ورو پشتی خۆیاندان ، هه میشه یش له دڵه ڕاوکیێو وه زعێکی سایکۆڵۆژی خراپدا ڕۆژه کانیان به ڕێده که ن و وه له نێوان گێژاوه ێکی پڕ له گومانو دوو دڵیشدا ، ته مه نی ژیانی سیاسیان غه رقه له گومانکردن له ئه وانه ی که له ده ورو پشتیانن . هه ر بۆیه ترساندن و تۆقاندن و تیرۆرو ڕه شکوژی ئه و زاراوانه یه که ڕۆژانه ڕژێمه که یان پێی ئه پیڤن له گه ڵ میله تدا . پرۆڤه کردنی بارزانی و تاڵه بانیش بۆ بینینی ڕۆڵی دوو دیکتاتۆری کوردی له دوو جل و به رگی دیکتاتۆری ، جیاوازدا له ماوه ی بیست ساڵی ڕابردودا بینیمان چی ڕۆڵێکیان ده بینی بۆ داکوتانی ڕه گی سیسته مێکی دیکتاتۆریه ت له کوردستاندا . بارزانی به هه مان نه فه سی که ڵتوریه سیاسیه خێله کیه که ی باوه کیه وه ڕۆژ به ڕۆژ ده سه ڵاتی سه رکوتگه ری ده سه پێنن ، له و سنوره ی ژێر ده سه ڵاتی ئه مبراتۆریه ته که ی . به ئه م عه قڵه ، دیکتاتۆریه میراتگه ریه ی ، بارزانی ممله که تێکی ترسی دروست کردوه ئه وه ی پێی ده گوترێت ئازادی بوونی نیه له سنوری حوکمی بارزانستاندا ، جگه له ترس و تۆقان و ڕشبگیری و تیرۆر هه ره شه نه بێت . له سنوری ده سه ڵاتی تاڵه بانیشدا واتا تاڵه بستان ، به جۆرێکی تر عه قڵ و زمانی دیکتاتۆریه ت هه ڕه شه ده کات له ئازادی . هه ر چه نده تاڵه بانی هه رده م به شێنه ی وه کو که سێکی دیموکراتخواز خۆی پیشان دا وه ویستویه تی بڵێت من دیموکراتخوازم و باوه ڕم به ئازادی هه یه . به ڵام له ڕاستی دا به کرده وه ڕۆژانه کاری بۆ دروستکردنی ڕژێمکی دیکتاتۆری کردوه . تاڵه بانی له ناو یه کێتی دا هه رده م وه کو دیکتاتۆرێک ڕه فتاری کردوه ، چی سیاسه تی له به رژه وه ندی مانه وه یدا بوو بێت سه پاندوویه تی به سه ر حزبه که یدا و له ده روه ی حزبه که یشی دا به فیشاری برسی کردن و بێی به شی له توزیف و ته عین و مه عاش و ئه متیاز هه ره شه ی له خه ڵکی سنوری ده سه ڵاته که ی کردوه . ده یاره ئه م دوو عه قڵێتی دیکتاتۆریه ته له شێوه ی هه ڵسو که وتدا جێاوازن ، به ڵام له ناوه ڕۆکدا یک تووخمی سه رکوتگه رین ، دیکتاتۆری خوێن و دیکتاتۆری برسی یک ڕمی دوو سه ره ن ، دروستکراون بۆ کوشتنی ئازادی . ئه گه ر دیکتاتۆری خوێن تاوانیبێتی به خوێن ڕشتنی مامۆستا عبدالستار تاهیر شه ریف و سۆران و سه رده شت و شه هیدانی ١٧ ی شوبات وڵاتێکی پڕ له ترس و تۆقاندن دروست بکات . ئه وه دیکتاتۆری برسیش به هه ڕه شه ی برسی کردن و نان بڕین ، هه مان وڵاتی بێی ئازادی و ترسی دروست کردوه . دیکتاتۆره کان ترسنۆکن هه رده م په نایان بردۆته به ر ترساندن و تۆقان و هه ڕه شه بۆ چاو ترساندنی خه ڵک ، به رده وامیش زندۆقیان له ئازادی چووه ، له ترسی ئازادیدا په نایان بردۆت به ر چه که کوشنده کانیان ، هه ر بۆیه پارتی له خۆپیشاندانه کانی کوردستان له ترسی دواکارانی ئازادیدا ، په نای برده به ر دۆشکه و بی که ی سی بۆ سه رکوتکردنی جه ماوه ری ناڕازی . هه ر کاتێك دیکتاتۆره کان پێیان ناو ئه و ڕۆژه وه که ده ست بکه ن به ڕه شکوژی جه ماوه ری ڕاپه ڕیو ، ئه وه نیشانه ی نزیکبوونه وه ی مه رگی ته مه نی زووڵم و زۆرداری و تاوانه کانیانه . ئه و ڕه شکوژیانه ی ئه مڕۆی پارتی هه موو نیشانه کانی مه رگی یه کجاره کی خسته به رده م جه ماوه ری کوردستان . ئه و ساته ی پارتی له به رده م لق ده ستڕێژی کرد به ناو خۆپیشانده راندا و خوێنی مێرد منداڵی ١٢ ساڵان و ١٦ ساڵان و پیرو لاوی تێکه ڵ یککرد هه ر له و ساته دا پارتی و بنه ماڵه ی بارزانی مه رگی خۆیانیان به یان کرد . ئه گه ر مانه وه ده سه ڵاتی بنه ماڵه ی بارزانی له ئاینده دا شه رمه زاری بێت بۆ میله تی کورد ئه و شه رمه زاریش ئه بێت بۆ ئه وانه ی که داوه ی ئازادی و دیموکراسی بۆ گه لان ده که ن . .