ئۆجه‌لان: ئاكەپە پیداویستی سیاسەتی ئینگلیز، ئەمریكا و ناتۆ بەجێ دێنێ

Saturday, 27/03/2010, 12:00

ئۆجەلان هیرشی ڕەقا كە بووە هۆی كوژرانی دوو كەس وەك كرەدەوەیەكی ژیتەم ئاسا هەڵسەنگاندو ڕایگەیاند كە ناوەندی گەمەكانی دژ بە كوردان لەندەنە و ووتیشی ئاكەپە پێداویستیەكانی سیاسەتی ئیگلیز، ئەمریكا و ناتۆ بەجێ دینێ و جگە لەوە هیچ واتایەكی دیكەی نییە. رێبەری گەلی كورد عەبدوڵڵا ئۆجەلان هیرشی نەورۆزی ڕەقای لەسوریا، وەك هێرشێكی ژیتەم ئاسا، بەناو كرد و ئاماژەیەكی وەها كرد: دەبێ باش لێكۆڵێنەوە لەو ڕوداوە بكڕێ، لەوانەیە كردەوەی رێكخراوەیەكی ژیتەم ئاسا بێ، لە گێرەشوێنی دەچێ، لەشارێكی كوردی نا، لە شارێكی وەك ڕەقا ئەنجامدانی وەها هێرشێك ، مایەی تێفكرینە ، لەوانەیە ڕێكخراوەی ژیتەم ئاسا لە سوریا بۆ گیڕەوشوینی دۆستایەتی كورد لەگەڵ گەلانی تر ئەو ‌هێرشەیان ئەنجام دابێ، دەبێ ئەو روداوە باش لێكۆڵینەوەی لەسەر بكرێ، سەرەخۆشی لە بنەمالەی ئەو كەسانە و گەلی كورد دەكەم. ئۆجەلان رایگەیاند كە لە هەرێمەكە گەمەی جیاواز بەرێوەدەبێ و، ناوەندی ئەو گەمانەش لەندەنە. ئۆجەلان لەسەر ئەوەش ووتی: ناوەندی گەمەكان لەندەنە، ئینگستان و ئەمریكا لە پشتیەوە، ئەو هێزە ئەمرۆ بە بەكارهێنانی ناتۆش، دەیانەوێ پێداویستی سیاسەتەكانیان بەجێ بێنن، هێڕشەكەی ئەوروپا، دان بە سەر رۆژتیڤی دا، هەمو كارەی ئەو ناوەندەیە ، لە قەڵەمبازی 15 تەباخ واتە لە سالی 1984 ەوە ئەو هێزە خۆی بە ئێمە سەرقاڵ دەكات، هەڵوێستی ئەڵمانیاش لەو مێژووە بەدواوە لەسە رئێمە دەزانرێ ، سیاسەتی ناتۆ لە دژمان بە زۆری بە دەستی ئەڵمانیا بەرێوەدەبڕێ ، ئەڵمانیا بەشی هەرێمی سیاسەتی ناتۆیە لە توركیا ، تا سالی 1999 باڵی گلادیۆی ناتۆ لە توركیا، ژیتەمیان لە بەرامبەرمان بەكار‌هێنا، ئەو ئەرگەنەكۆنە ، دوای ئەوەی كە ژیتەم ئاشكرا بوو، دامەزرێنرا، لەساڵی 1999 دا بڵاوەیان بە ژیتەم كر د و ، لە شوێنی ئەوە ئەرگەنەكۆنیان خستەگەڕ.
رێبەری گەلی كورد عەبدوڵڵا ئۆجەلان ڕایگەیاند كە ناتۆ توركیا بەكاردێنێ و لەسەر ئەوەش ووتی: كاتێ توركیا بچێتە دەرەوەی داخوازیەكانی یەك دەقەش ڕاناوەستن ، پەراوێزی دەكەن ، ئەردۆغان ئەوە نابێنێ ، مەندەریس و ، دمیرال پەراوێز كران ، لە بەرئەوەی كە لە چوارچێوەی ئۆپەراسیۆنی عێراقدا، سازشیان نەكرد، تەندروستی ئەجەویدیان تێكدا و ، پەراوێزیان كرد ، پاشان ئاكەپەیان هێنایە سەر دەستەڵاتداری ، ئاكەپە پیداویستی سیاسەتی ئینگلیز، ئەمریكا و ناتۆ بەجێ دێنێ ، جگە لەوە ئاكەپە هیچ واتایەكی نیە ، لە ڕاستی دا لایەنگرانی ئاكەپە و كوردەكانی نێویان ، ئاگایان لەوە نیە و دركی پێناكەن. ئۆجەلان رایگەیاند كە هەر شتێكی ڕوودەدا تەنیا ئەردۆگان دەزانێ ، تەنیا ئەردۆگان و باشبوغ لەوە ئاگادارن و لە درێژەی لێدوانەكەی ووتی: دیدارە هەفتانەیەكانیان كە پێكەوە ئەنجامی دەدەن ، كۆونەوەكانیان لە دەرەوەی ولات ، دەربارەی كوردانە ، لەوێ گفتوگۆ لەسەر كورد دەكەن و ، بڕیار دەدەن ، بڕیاری ئەو ئۆپەراسیۆنانە لەو كۆبونەوانەدا دەدرێ ، ئەمریكا بە كوردەكان دەلێ ببنە پارچەیەك لە هاوپەیمانی ئاكەپە ، ، ئاكەپە نیازی چارسەر كردنی پرسی كوردی نیە ، وا نیشان دەدا كە چارسەر دەكات، بەڵام نایكات ، پێداویستی سیاسەتی ئەمریكا بەجێدێنێ. ئۆجەلان بە بیری هێنایەوە كە ئەوانەی پێداویستی سیاسەتی ناتۆ بەجێ نەهێن ، پاكتاو دەكرێن و ، دۆخی سەرۆك ئەركانانی گشتی ئەرتەشی تورك حسێن كفرك ئۆغڵو و ، حەقی كاردای وەك نمونە هێنایەوە و ڕایگەیاند كە لە ڕاستی دا ئەرگەنەكۆن جێێ ژیتەمی گرتۆتەوە پاكتاو نەكراوە ، دۆزەكە لە سلیڤریە بەشێوەیەك دۆزی پاك كردنەوەی ئەرگەنەكۆنە ، 17هەزار كوشتنی بكەری نادیار هەن ، ئەوانە ناكەنە بابەتی دۆزی ئەرگەنەكۆن ، ئەگەر ئەو ڕوداوانە بەو شیوەیە مایەی تێگەیشتن نەبێ ، 17 هەزار كوشتنی بكەری نادیار ، بۆ 170 هەزار بەرز دەبێتەوە.
ئۆجەلان بانگی هەستیاری لە كوردانی ئەروپا كرد و ، ووتی: لە ئەوروپا بەلایەنی زۆرەوە دەتوانن دوو سێ ئۆپەراسیۆن ئەنجام بدەن ، ڕۆژتیڤی لە دەستیان دایە ، دەتوانن دایخەن ، گوشار بۆ بۆ كارمەندەكان دێنن، دەبێ گەلەكەمان لە ئەوروپا لە بەرامبەر ئەوە تیكۆشانی خۆی بەهێز بكات و ، پەرە بە رێكخراوەبوون و، خاوەندارێتی خۆی بكات. ئۆجەلان رایگەیاند كە ئاكەپە لەبەرامبەر ئەو سازشانەی كە لە ئینگلستان و ئەمریكاوە وەریان گرتووە، 20 ملیۆن كوردیان لە باكور پەراوێز كردووە و ، ئەو سیاسەتە لە كاتی ئەتاتۆركیش بەكارهێنرا. ئۆجەلان ڕایگەیاند كە كورد له ڕۆژهەڵاتی ناوین دا لە نێو 2 لایەن دا قەتیس دەكرێن ، یەكەم ئەمریكا و ، ئینگلتەرا ، ئەوەی دووەمییش ئیران ، توركیا و سوریایە. ئۆجەلان بۆ ئەوەی كە كورد لەو مەترسیە قورتار ببن داوای كرد كە تیكۆشانێكی هاوبەش دەست پێبكەن و ، كۆنفرانسێكی نەتەوەیی پێك بێنن.
ریبەری گەلی كورد عەبدوڵڵا ئۆجەلان ڕایگەیاند بەو مەرجەی كە پشتگیری لە سیاسەتیان لە هەرێمەكە بكەن ، ئینگلستان ،و ئەمریكا بە ئاپەكەیان وتووە كە تۆ دەتوانی هەموو شتێك بە كوردانی باكور بكەی ، بە بیریشی هێنایەوە كە هەمان سیاسەت لەكاتی ئەتاتوركیش دا بەكارهێنران ، لە درێژەی شرۆڤەكەی دا ووتی: مستەفا كەمال لەسالی 1916 تا 1919 بە درێژایی چوار سال لە كورستان ما، دەچووە بەدلیس، فارقین، ئامەد و ئەرزروم ، لەو سالانەدا لەگەڵ كوردان رێكەوتن ، لە كۆنگرەی ئەرزروم دا فەرمانداری قۆڵی حەوتەمی سوپا و كۆمەڵەی هاوڵاتیانی شەرق بۆ پاراستنی حقوقی بە تەواوی بریتی بوون لە كورد ، لەبەرئەوەی كە كوردەكان پشتگیریان لە مستەفا كەمال كرد، ئەویش توانی رۆڵی خۆی ببینێ.
ئۆجەلان ووتی ئەگەر پشتگیری كوردان نەبوایە ئەو كاتە مستەفا كەمال ئەو نەیدەتوانی شتێك بكات، ڕاشێگەیاند كە ئینگلیزەكان هەوڵیان دا كە مستەفا كەمال لەو رێكەوتنە دوور بخەنەوە و به پشتگیری كادرێرانی ئیتحادچیەكان گەمارۆی بدەن ، ناچاریان كە پاشگەز بێتەوە. رێبەری گەلی كورد عەبدوڵڵا ئۆجەلان ڕایگەیاند كە هەمان سیاسەت ئیستا لەسەر كارە ، هەمان ئەو هێزانە ئەو كاتە، لەبەرامبەر ئەوەی كە پشتگیری بدەنە سیاسەتەكانیان لە هەرێمەكە كوردانی باكوریان سپار بە ئاكەپە.
ئۆجەلان پێی لەسەر ئەوە داگرت كە سیاسەتی رۆژی ئەمرۆ لەو كاتە مەترسیدارەترە. ئۆجەلان ووتی قر كردنی سیاسی و ، كەلتوری ئەمرۆ لە دژی گەلی كورد دەكرێ ، لە قڕكردنی جەستەیی مەترسیدارترە ئەگەر ئەو سیاسەتە سەركەوێ تۆركێتی ئەناتۆڵیا دەدۆڕێنێ و ، ئاماژەی بە تێكۆشانی هاوبەش كرد و و ڕایگەیاند كە لە هەموان زیاتر بەدەپە ڕۆڵی خۆی ببینێ پێویستە بەدەپە خۆی وەك پارتێكی توركیا رێك بخات و لەگەڵ هێزە دیموكراتی و چەپەكان پەرە بە تیكۆشانێكی هاوبەش بدات. ئۆجەلان پاكێتی دەستوری بنەرەتیشێ وەك پیلانگێڕیەكی حقوقی بەناو كردن و ووتی ، مەرجەكانی بەدەپەی بۆ گۆڕینی دەستوری بنەرەتی وەك هەنگاویكی ئەرێنی بینی و وووتی، ئەگەر مەرجەكانی بەدەپە قەبوڵ نەكرێ ، دەبێ لە توركیا بەرەی تێكۆشانی هاوبەش سازبكرێ.
مەترسیەكانی بەردەم كوردانیش بەم چەند نمونەیە دەربڕی: سیاسەتی گلۆبالی ئەمریكا و ئینگلستان دەمێكی مقەستێكن ئەوەی تریشی سیسەتەكانی لەناوبردنە لە ئیران ، سوریا و توركیاوە ، لەنێوان توركیا ، ئیران و سوریا دا رێكەوتنێك هەیە ، هەر چۆن مرۆڤ بۆ ئەوەی نەخنكێ دەستی خۆی دەدا مار ، ئیران و سوریاش خۆیان دەهاویژنە باوەشی توركیا ، كوردانیش لە نێو هەردوو لای مقەستەكەدا ماون ، هەوڵ دەدەن كورد لەناوبەرن. ئۆجەلان لە دژی ئەو مەترسیانە بانگی كۆنفرانسی نەتەوەیی لە كوردان كرد و داوای كرد كە مەترسی ناوخۆییەكانیش ببیرێن، لەسەر ئەوەش ووتی: باخچەلی دەلێ ئێمە سەرلەنوێ ئامەد و هەرێمەكە فەتح دەكەین ، دەلێ بە تانك و تۆپ دەدەین بەسەریان دا ، دەیەوێ بلێ ، تەواوی كوردان لە ناوبەرن ، ئۆنور ئۆیمەنی جەهەپەیی گوتبوی ، وەك كۆمەڵكوژی دەرسیم پرسەكە چارەسەر دەكەین، كاتێ هەوڵە پاكتاوكاریەكانی ئاكەپە لەو دوانە زیاد ببێ، ئەو كاتە مایەی تێگەیشتن كە چ مەترسیەك چاوەرێێ كوران دەكات.
رێبەری گەلی كورد عەبدوڵڵا ئۆجەلان رایگەیاند كە بە نەورۆز دەست بە پرۆسەیەكی نوێ كراوە. ئۆجەلان ڕایگەیاند كه ئەو ئامادەیە بۆ چارسەری دیموكراتی و ئاشتیانە ،بەڵام ئەگەر ئەوە پێك نەیەت ، ئەوا شەڕ ناچاری دەبێ. ئۆجەلان رایگەیاند كە ئەگەر بەسەر كوردان دا بچن و هەوڵ بدەن لەناویان ببەن ، مافی كوردان هەیە كە ئاساییشی خۆیان مسۆگەر بكەن. ئۆجەلان لەگەڵ ئەو بۆچونەیە كه بە نەروۆزی سالی 2010 دەست بە پرۆسەكی كراوە و ، ڕایگەیاند كە مانگەكانی داهاتوو ، زۆر گرنگن ،لەسەر ئەوەش ووتی: دەلێن بە نەورۆزی ساڵی 2010 دەست بە پرۆسەیەكی نوێ كرا ، راستە ، منیش لەگەڵ ئەو بۆچونەم قۆناغی سێێەم كۆتایی هات ، قۆناغی یەكەم لەساڵی 1973 تا 84 ، قۆناغی دووەم لە ساڵی 1984 تا 93 ، قۆناغی سێیەمیش لە سالی 1993 تا رۆژی ئەمرۆ بوو ، لە ساڵی 1990 و 93 هەوڵمان بۆ ئاشتی دا ، لەو سالانەدا هەوڵەكانمان دا بۆ چارسەری ، لەساڵی 1997 دا هەمان هەوڵەمان هەبوو ، لە راستی دا من كۆتایی ئەو قۆناغەم لە ساڵی 2002 دا ڕادەگەیاند ، بەڵام بە هیوای ئەوەی كە ئەم حكومەتە بتوانێ شتێك بكات، من ئەوەم نەكرد و چاوەڕێ بوم، كردەوەكان لەسالی 2002 وە تا ئیستا نیشانی دەدا كە ئاكەپە بە بەجێگەیاندنی پێدایستیەكانی سیاسەتی ئینگلستان و ئەمریكا هەوڵ دەدا كە ئێمە پاكتاو بكات ، لە ئێستا بەدواوە پرۆسیەیەكی نوێ دەستی پێكردووە ، چارەنوسی ئەو پرۆسەیەش لە 3 تا 4 مانگی داهاتوودا ڕوون دەبێتەوە.
ئۆجەلان گرنگی جدیەتی دەربڕی و ، ووتی ، لەوانەیە كە سەرۆكێكی بتوانێ ئەو پرسە چارەسەر بكات ئەرۆدغان بێ ، بەڵام ئەوە نازانین ، لەوانەیە بیەوێ چارەسەری بكات و تەگەرەی بۆ دەنرێتەوە ، یان هیچ نیازێكی چارسەری نیە ، دەیەوێ پاكتاومان بكات ، من لێرە لە دۆخێك دا نیم كە بتوانم وەلامی ئەوانە بزانم. ئۆجەلان مەسەلەی مخاتەبیشی هەلسەنگاند كە هەموو هەوڵەكانی بۆ چارسەری بێئەنجام دەمێنێ و ووتی: ئەرۆدغان ڕەخنە دەكات لەسەر ئەوەی كە لە مەیدانەكانی نەورۆز دا منیان وەك مخاتەب نیشان دا ئەگەر بەدەپە ناتوانێ خۆی بێنێتە دۆخی مخاتەب بوون ، پەكەكە و قەندیل نەتوانن خۆیان بكەنە مخاتەب ، تاوانی من نیە ، لەو مەسەلەیەدا ، پرسێكی گەورەیان هاویشتۆتە ئەستۆی من ، دەبێ سەرۆك وەزیری بەرێز ئەو ڕاستیە بزانێ، لیرە له هەلومەرجێكی جەستەیی و تەندروستی زیاتر، بەرپرسیارێتیان هاویشتۆتە سەر ئەستۆی من، دۆخی من گرانتر دەكات ، هەوڵ دەدەم كە پێداویستیەكانی شتیكی دەكەوێتە ئەستۆم بەجیێ بێنم بەڵام نازانم ئەوە تا كوێ دەتوانم ، نازانم كە هێزی من بەشی ئەوە دەكات ، من لێرە بۆ چارسەری دیدارم ئەنجام دا ، نامەم نارد ، بەڵام تا ئێستا وەڵامم نەدراوەتەوە ، لەوانەیە ئەوانەی لەگەڵ من قسەیان كرد ، نیازێكی باشیان هەبێ ، و بە ڕاستیش دەیانەوێ پرسەكە چارەسەر بكەن ، بەڵام با ئەوە بزانن كە هێزیان بەشی هەموو شتێك ناكات ، دەبینرێ كە دەكرێ تەگەرە بۆ نامەیەك دروست بكرێ ، لەناو دەوڵەت و لە دەرەوەش رێیان لێ دەگیرێ.
ئۆجلان بە بیری هێنایەوە كە بۆ چارەسەری و ئاشتی ئامادەین ، ئەگەر پێك نەیەت ئەوە پەرە بە شەڕ و پێكادان دەدرێ. ئۆجەلان جاریكی تر ووتی، لەو هەلومەرجەی تێدایە ناتوانێ رێبەرایەتی كردەیی بكات، هەر دۆخێكی لە نێوان لایەنەكان دا بێتە پێشەوە ئەو لێێ بەرپرسیار نیە.
ئۆجەلان لە درێژەی قسەكانیدا ووتی: لەم هەلومەرجانەدا، مەحاڵە بتوانن رێبەرایەتی كردەیی بكەم ، پەكەكە دەلێ ئەگەر چارسەری بەرقەرار نەبێ ، دەچنە حاڵەتی بەرخودانەوە، مافی ئەوەشیان هەیە ، من رێز لەو بڕیارەیان دەگرم ، لە ئێستا بەدواوە ئەگەڕ شەڕ لەنێوان لایەنەكان دا بێتە ئاراوە، من بەرپرسیارێتی نیم ، ئەو كاتە بەرپرسیار بینینی من ناڕەواییەكی مەزن دەبێ ، ئەو بانگەشەنامانەی دەرهەق بە خۆمە دەخوێنمەوە ، تێیان دا هاتووە كە پەكەكە دەیەوێ ببێتە هێزێكی 50 هەزار كەسی چەكدار، دەگوترێ كە لە هەموو دەڤەرەكانەوە بەشداری هەن ، بەشداری لاوان زۆرن ، ئەگەر چارسەری دیموكراتیانە پێك نەیەت ، ئەو لە دۆخێكی وادا ئەڵبەتە شەڕ پێكادان دێتە ئاراوە ، جاریكی تر دەلێم بۆ چارەسەری دیموكراتی و ، ئاشتی و پێكەوە ژیان ئامادەین ، شتێكی بكەوێتە ئەستۆمان ئامادەین بەجێی بێنین ، بە چـەمكێكی دیموكراتیانە، لە مەیدانی دیموكراتی دا تێكۆشان بەرێوەدەبەین ، بەرپرسیارێتی بكەویتە ئەستۆمان بەریوبردنی تێكۆشانە لە مەیدانی دیموكراتی و ئاشكرادا. ئۆجەلان سەرنجی بۆ سەر جیاوازی رێكخستنی كەجەكە و ووتی ، كەجەكە لە چیاكان بە شیوەیەكی نهێنی ریكخراوە ، خۆمانیان لێ ناگەیەنین خۆیان بڕیاری خۆیان دەدەن.
ئۆجەلان ببری هێنایەوە كە گەلی كورد خاوەن مافی پاراستنی رەوان، ئەگەر بەسەر كوردان دا بدەن ، هەوڵ بدەن لەناویان ببەن ، ئەوە مافی ئەوەیان هەیە كە ڕوو لە چیاكان بكەن ، مافیان هەیە كە چیاكان بكەنە شوینی پاراستنیان ، داخۆ لەوە زیاتر دەتوانن چی بكەن، مافی پاراستن و مسۆگەر كردنی ئاسایشیان هەیە، ئەگەر پەلاماری پشیلەیەكیش بدەن ، ئەوە خۆی دەپارێزێ و دەست بە هێرش دەكات.
ئۆجەلان نمونەی گەمەكانی وەك مەترسیەك بەناو كرد و و سەرنجی بۆ سەر پیلانسازی تایبەتی لەسەر هەرێمی رحا راكیشا و ڕایگەیاند كە لە دەڤەركانی وەك باتمان و بەدلیس پەرە بە سیاسەتی قر كردنی ئابوری دەدرێ. ئۆجەلان ووتی ، تا قڕكردنی ئابوری مایەی تێگەشتن نەبێ ، مەحاڵە لە قڕكردنی سیاسی و كەلتوری تێبگەن. ئۆجەلان سەرنجی بۆ سەر بونی رێكخستنەكانی وەك ژیتەم لە روحا راكیشا و ووتی ، لە روحا رێكخستنی نهێنی قۆناغی ڕابردوو بەدواوە هەن ، ئەوانە لەو كەسانە پێك دێن كە خۆیان لەسەر دەولەت دەژینن ، بە بیریشی هێنایەوە كە لە ماوەیەكانی ئەم دواییەدا زۆر مندال ژیانیان لە دەستدابوو ، لەوانەیە مردنی ئەو منداڵانە پەیوەندی بەو گەمانەوە هەبێ ، دەبێ مرۆڤ بیر لەوە بكاتەوە ، هۆكاری مردنی ئەو مندالان بۆ ئاشكرا ناكرێ ؟
ئۆجەلان ڕایگەیاند كە هەرێمی ڕوحا بە ئاگایییەوە چۆڵ دەكرێ لەسەر ئەوەش ووتی: من بیر لە ڵاوانی گوندەكەی خۆمان دەكەمەوە لاوانی گوندەكەمان بە ئاسانی دەیانتوانی بچنە دەرەوەی وڵات ، لەگەڵ ئەوەی كە لە توركیا هەلومەرجی وەرگرتنی پاسپۆرت سەختن، ئەو لاوانە بە ئاسانی پاسپۆرت و ڤیزا وەردەگرن و ، دەچنە دەرەوەی ولات ، ئەو دۆخە من دەخاتە بیر كردنەوە ، لە راستیدا لەوێ بە ئاگایییەوە چۆڵ كردن هەیە، لەوێ پیداویستیەكانی سیاسەتی نهێنی بەجێ دێنن ، لە ڕوحا بەشێكی مەزنی كۆمەڵگە بۆ كار دەچنە دەرەوە هەوڵ دەدەن لەوێ بەئاگاییەوە چۆڵ بكرێ ، واتە دیانەوێ كوردان هەڵبێن و دیمۆگرافیای ئەوێ بگۆڕن. ئۆجەلان سەرنجی بۆ سەر بونی داگیركاری دووەمینی لەسەر هەرێمەكە راكیشا وووتی: لە هەرێمەكە هەم داگیركاری كلاسیك نەتەوەیی و ، هەم داگیركاری نێونەتەوەیی سەرمایە گلۆبال هەیە، ئۆجەلان زیاد بونی سەرمایەی عەرەب و ئیئسرائیل وەك نمونە هێنایەوە و ووتی: بە دروست كردنی بەنداو و كەناڵی ئاودێری سەرمایەی مەزنی عەرەب و ئیسرائیل چاویان لەو زەویەكانی ئەوهەرێمەوەیە ، عەرەب بە سەرمایەی هۆڵدینگ و كارگە دروستكردن، ئیسرائیلیش هەوڵ دەدا، لەوێ زەوی بكرێ، بەو پێیە ئەو لایەنانە پەرە بە سەرمایەگوزاری خۆیان دەدەن، هەژاری هەرێمەكەش بەكاردێنن و هەوڵ دەدەن مرۆڤەكان برسی بكەن و ڕایان بێنن، لەلایەك دەیانەوێ دۆخی دیمۆگرافیای ئەو دەڤەرە بگۆڕن ، لەوێ داگیركاری چەند هێندە داگیركاری نەتەوەیی كلاسیك تێدەپەڕێنێ و ، داگیركاری نێونەتەوەیی سەرمایەی گلۆبال هەیە ، ئەڵبەتە ئەوە رێ لەسەر دابڕانی چینایەتی دەكاتەوە ، ئەو شتانەی دەیلێم ، نەك تەنیا بۆ ڕوحا ، بەپێی تایبەتمەندی هەر شاریك ، سیاسەتێكی تایبەت بەریوەدەبڕێ. ئۆجەلان رڕایگەناند كە لە دەڤەرەكانی وەك بەدلیس و باتمان سیاسەتی قركردنی ئابوری بەڕێوەدەبڕی و ، داواشی كرد كە بەدەپە بە تێگەیشتن لەوە سیاسەت بەرێوەببات، لەسەر ئەوەش ووتی: تا سیاسەتی ئابوری و كەلتوری مایەی تیگەیتشتن نەبێ ، سیاسەت بەریوەناچێ ، ئەوە قڕكردنی ئابوریە ، تا ئەو قڕ كردنی ئابوریە مایەی تیگەێشتن نەبێ، مەحاڵە لە قڕكردنی سیاسی وكەلتوری تیبگەن ، تا لە ئابوری و سیاسەت نەگەن، سیاسەت بەریوەنابڕێ، بەدەپەش تا لەو قڕ كردنی ئابوری و كوشتنی بكەری نادیارو كۆمەڵكوژیانە تێنەگات ، ناتوانن قڕكردنی سیاسی و كەلتوری تێبگەن و ، سیاسەت بەرێوەبەرن. ئۆجەلان لە كۆتایی دیدارەكەدا نەورۆزی لە كوردان پیرۆز كرد و سڵاوی لە هەموو ئەو هونەرمەندانە كرد كە بەشداریان كرد ، بە بۆنەی دەستپێكردنی هەڵمەتی ئیمزا كۆكردنەوە لە باشوری ئەفریقیا ، هەستی دۆستانەی دەربڕی و ، ووتی ، سەرەتا سڵاو و رێزم بۆ ماندێلاو هەموو گەلی ئەفریقیای باشور دەكەم و سڵاو لە دۆستانمان لەوێ.